Europese dimensie: Hoofdlijnenakkoord

Na lange onderhandelingen is er eindelijk witte rook gekomen uit de coalitieonderhandelingen. In de nacht van woensdag 15 mei hebben de vier formerende partijen overeenstemming bereikt over een Hoofdlijnenakkoord dat het kabinet moet verwerken in een regeerakkoord. Onder de titel ‘Hoop, lef en trots’ hebben de partijen hun plannen voor de komende kabinetsperiode uiteengezet in 10 hoofdpunten. Kantoor Brussel heeft de belangrijkste punten met betrekking tot Europa op een rij gezet. 

Een belangrijk algemeen statement is dat Nederland een constructieve partner in de EU blijft.  

Een van de meest prominente onderwerpen is asiel en migratie.  In een geplande Asielcrisiswet willen de partijen een versterking van grenscontroles en bewaking. We zullen in de uitwerking van dit beleid moeten zien hoe dit zich gaat verhouden tot de interne markt en het vrije vervoer van goederen en personen. Daarnaast streven partijen ernaar een opt-out clausule voor het EU-asiel- en migratiebeleid in te dienen bij de Europese Commissie. 

Bovendien moet het EU-migratiepact zo snel mogelijk worden uitgevoerd en zal Nederland zich inzetten op verdergaande aanscherpingen in de EU-regelgeving.  

Er is ook een uitgebreid stuk opgenomen over de toekomst van de land- en tuinbouw en de visserij. Zo willen partijen zich inzetten om Europese richtlijnen zo aan te passen dat deze werkbaar zijn en het verdienmodel ondersteunen. Bovendien moeten nationale koppen op Europese wetgeving worden gemeden, een gelijkspeelveld worden gehandhaafd bij internationale handelsverdragen en gaan we niet meer importeren wat we in NL niet mogen produceren. Dit kan gevolgen hebben voor de natuurherstelwet, de voortzetting van de derogatie op de nitraatrichtlijn en handelsafspraken met Oekraïne.   

Onder de noemer ‘Goed bestuur en een sterke rechtstaat’ wordt benadrukt dat de vaste commissie van de Tweede Kamer voor grondrechten en de Raad van State hun rol moeten versterken in constitutionele advisering bij en toetsing van beleid, wetgeving en internationale en EU-verdragen.  Er komt bovendien een ‘Europawet’ die de informatievoorziening en procedures bij voorbereiding en totstandkoming van Europese wetgeving zal moeten gaan versterken.  

Ten aanzien van de internationale veiligheid wordt er ingezet op meer strategische zelfstandigheid en samenwerking bij transport, productie en industrie op het terrein van defensie. Op het gebied van handels- en industriebeleid is vermindering van strategische afhankelijkheden een speerpunt. Hier worden vooralsnog geen specifieke maatregelen aangekoppeld. De nadruk ligt wel op het behouden van nationale soevereiniteit. 

In het kader van ‘Solide overheidsfinanciën, economie, en vestigingsklimaat’ noemt het akkoord o.a. de aanpak van regeldruk en het afwijzen van nieuwe nationale koppen op Europees beleid. 

Het Hoofdlijnenakkoord biedt een aantal aanknopingspunten om een constructieve rol in de EU te spelen. Op andere punten valt een confrontatie te verwachten. De ambitie van VNO-NCW en MKB-Nederland voor versterking van de EU en meer financiële ruimte voor grote EU-opgaven vindt slechts beperkt weerklank. Wat betreft dat laatste is belangrijk dat de vier partijen willen dat Nederland 1,6 miljard minder wil gaan bijdragen aan het komende meerjarige financiële kader van de EU. 
 
Lees hier de officiële reactie van VNO-NCW en MKB-Nederland .