Tweede Kamer jonger, vaker vrouw – maar ook ondernemender?   

De nieuwe Tweede Kamer is geïnstalleerd. Een goed moment om te kijken: vertegenwoordigt deze Kamer Nederland écht? Dat lijkt niet op alle punten het geval. Er is één vraag die ondernemers bezighoudt: hoeveel Kamerleden kennen het bedrijfsleven van binnenuit? 

De verkiezingen hebben de samenstelling van de Kamer flink veranderd. 55 nieuwkomers nemen plaats, naast 80 zittende leden en 15 oud-Kamerleden die terugkeren. Twee jaar geleden waren er nog 68 nieuwkomers, vooral bij PVV en NSC. 

Opvallend is de historische verschuiving naar meer vrouwen: 65 Kamerleden zijn vrouw, het hoogste aantal ooit. Bij de vorige verkiezingen waren dat er 60. Deze stijging is mede te danken aan de campagne Stem op een Vrouw, die kiezers opriep om op vrouwen lager op de lijst te stemmen. Zo kwamen bij GroenLinks-PvdA vier extra vrouwen in de Kamer, en bij D66 één. 

Universitair geschoold

Ook is er sprake van verjonging. Het aantal Kamerleden van 18 tot 34 jaar steeg van 15 naar 26, terwijl de groep 50-plussers daalde van 58 naar 39. Het opleidingsniveau bleef vrijwel gelijk: 73 procent universitair geschoold (was 70 procent). Slechts drie Kamerleden hebben een mbo-diploma, elf alleen voortgezet onderwijs. Kortom: de Kamer is jonger en vaker vrouw, maar nog vooral theoretisch geschoold. 

Het aantal Kamerleden uit Zuid- en Noord-Holland is met 8 gestegen. Nu wonen daar weliswaar ruim 6 miljoen mensen, maar je zou meer leden uit de andere provincies verwachten. Die leveren nu elk tussen de 2 en 13 Kamerleden. Voor ondernemers in die provincies is dat best relevant. 

Wat is de achtergrond van Kamerleden? 

Hoe ondernemend is de Kamer eigenlijk zelf? Dan kun je ook kijken naar werkervaring. Hoeveel Kamerleden zijn zelf ondernemer of hebben in het bedrijfsleven gewerkt? Dat zijn er 85, twee meer dan bij de vorige verkiezingen. Het gaat om 47 oud-ondernemers en 38 Kamerleden die in loondienst in het bedrijfsleven hebben gewerkt. Dat blijkt uit een inventarisatie van hun cv’s. Daarbij zijn we soepel geweest: een jaar werken als ondernemer of in loondienst is voldoende om mee te tellen. Dan hebben Kamerleden in elk geval enige ervaring opgedaan met wat ondernemers in de dagelijkse praktijk meemaken, en kunnen zij daar rekening mee houden in hun politieke werk. Onder de Kamerleden met ondernemerservaring zitten zoals gewoonlijk veel zzp’ers, met name adviseurs op diverse terreinen. Voor ondernemers is de stap naar de politiek geen makkelijke. Ze moeten dan afscheid nemen van hun bedrijf, in elk geval voor de duur van hun Kamerlidmaatschap. En het huidige – verharde – politieke klimaat helpt ook niet om de overstap te maken. Het afbreukrisico is groot.  

Waarom ondernemers in de Kamer ertoe doen 

Natuurlijk blijft het wel belangrijk dat ook ondernemers de weg naar de politiek vinden. Zij nemen praktijkkennis mee, weten als geen ander hoe wetgeving uitwerkt op de werkvloer, en welke zaken belangrijk zijn voor ondernemers. Ze kunnen Kamerleden met een andere achtergrond scherp houden, ook als het gaat om een gezonde economie en een goed investeringsklimaat. Maar hoe is de kennis van en ervaring met het bedrijfsleven over de partijen verdeeld? En wat zijn de opvallende oud-ondernemers die we eerder in Forum spraken?  

 

D66 (26 zetels) 

Ondernemer: 6 

Bedrijfsleven: 6 

 

De Kamerleden met ondernemerservaring werkten  onder meer als interim manager, trainer of adviseur. Jan Schoonis was business consultant en verhuisde na zijn studie van Zeeland naar Frankrijk. Nu gaat hij in Den Haag wonen. ‘Ik wil een brug slaan tussen Zeeland en Den Haag’, zei hij tegen Omroep Zeeland. Ook wil hij meer toegang tot Europees geld voor ondernemers.  

 

PVV (26 zetels) 

Ondernemer: 10 

Bedrijfsleven: 5 

 

Net als vorig jaar telt de PVV aardig wat oud-ondernemers. Daaronder een met bed and breakfast, een kermisexploitant en een klusbedrijf. Erwin Prickaertz had meerdere bedrijven, waaronder tot dit jaar ProDrink en Water bij de wijn. Een eerder bedrijf ging failliet, dus daar heeft hij ook ervaring mee.  

 

GroenLinks-Pvda (20 zetels) 

Ondernemer: 6 

Bedrijfsleven: 3 

 

Een aantal ondernemende Kamerleden was actief in de mediawereld. Zo ook Barbara Kathmann, die onder de noemer Praatgraag als voice-over actief was. Cyberveiligheid staat hoog op haar agenda, en krijgt volgens haar te weinig aandacht in Tweede Kamer. Als ze hacker was, zou ze de Kamer wel eens plat willen leggen, zei ze in de podcast Haagse Bluf (aflevering 17) van VNO-NCW. ‘Volgens mij is dat de enige manier om mensen de urgentie ervan in te laten zien.’ 

 

VVD (22 zetels) 

Ondernemer: 6 

Bedrijfsleven: 8 

 

Dilan Yesilgöz was medeoprichter van BureauDNW (advies en training). Daan de Kort, die slechtziend is, begon als student huiswerkschool PuntErbij.nl. Hij komt uit een ‘echte mkb-familie’, zei hij eerder in Forum. ‘Je moet het zelf doen, niet afhankelijk willen zijn van de overheid.’  

 

CDA (18 zetels) 

Ondernemer: 6 

Bedrijfsleven: 7 

 

Henri Bontenbal was adviseur op het gebied van energie. Derk Boswijk had een ingenieursbureau. ‘Ik ken de wanhoop van ondernemers als regelgeving ineens wordt veranderd en zij daar de dupe van worden. Regelgeving is vaak goedbedoeld, maar kan rampzalig uitwerken’, zei hij in Forum.  

 

JA21 (9 zetels) 

Ondernemer: 3 

Bedrijfsleven: 5  

 

Joost Eerdmans, Annabel Nanninga en Michiel Hoogeveen waren alle drie als freelancer actief in de media. Als europarlementariër zei Hoogeveen in Forum: ‘Ondernemers moet je zoveel mogelijk de vrijheid geven om te doen waar ze goed in zijn. En dus niet te veel met regels bestoken.’ 

 

Forum voor Democratie (7 zetels) 

Ondernemer: 3 

Bedrijfsleven: 1 

 

Lidewij de Vos was viooldocent en organiseerde huiskamerconcerten. Thierry Baudet richtte een bv op voor de verkoop van zijn boeken.  

 

BBB (4 zetels) 

Ondernemer: 4 

 

De BBB is de enige partij die het volle pond haalt: 4 uit 4. Caroline van der Plas had een mediabureau voor de agrarische sector, Mona Keijzer en Henk Vermeer waren actief als adviseur, en Femke Wiersma werkte als zzp’er in de communicatie en horeca.  

 

DENK (3 zetels) 

Ondernemer: 1 

Dogukan Ergin werkte als trainer (Ergin’s Solution) op het gebied van lokaal bestuur en de ‘bestuurlijke kaart’ van Nederland.  

 

ChristenUnie (3 zetels) 

Ondernemer: 1 

 

Don Ceder was advocaat (Ceder Advocatuur).  

 

SP (3 zetels) 

Bedrijfsleven: 1 

 

Jimmy Dijk was barman en werkte in een kartonfabriek.  

 

SGP (3 zetels) 

Ondernemer: 1 

 

André Flach had een drogisterij.  

 

Partij voor de Dieren (3 zetels) 

Bedrijfsleven: 1 

 

Esther Ouwehand werkte als marketeer bij Sanoma Uitgevers.  

 

50PLUS (2 zetels) 

 

Jan Struijs werkte bij de politie, Corrie van Brenk bij de vakbeweging.  

 

VOLT (1 zetel) 

Bedrijfsleven: 1  

 

Laurens Dassen werkte bij ABN Amro, onder meer in Dubai.  

 

 

Hoe is deze inventarisatie gemaakt?Deze inventarisatie is gemaakt op basis van gegevens die afkomstig zijn van onder meer LinkedIn, Parlement.com, Wikipedia, de Kiesraad en de politieke partijen zelf. Gekeken is naar functies in het bedrijfsleven die minimaal één jaar duurden. Bijbaantjes als scholier of student zijn niet meegerekend. Wel bedrijven die in die tijd zijn opgezet.  

 

Samenstelling Kamer in het kort De nieuwe Tweede Kamer bestaat uit 84 mannen (56 procent), 65 vrouwen en één non-binair persoon (Ines Kostić van de Partij voor de Dieren). De meesten van (56 procent) van hen zijn tussen de 35 en 49 jaar oud. 23 Procent is 50 tot 64 jaar oud, en 17 procent 18 tot 34 jaar. Een universitaire achtergrond is goed vertegenwoordigd: 110 Kamerleden (73 procent). Drie Kamerleden hebben een mbo-achtergrond, en elf hebben alleen voortgezet onderwijs. De meeste Kamerleden wonen in Zuid- en Noord-Holland (respectievelijk 48 en 30). Alle provincies zijn vertegenwoordigd met minimaal twee Kamerleden. Bron: Parlement.com  

 

Ook in Kamer: Björn Schutz van HISWA-RECRON Als nummer 22 van de VVD is Björn Schutz in de Tweede Kamer gekomen. Hij was sinds 2022 , regiomanager van HISWA-RECRON, de brancheorganisatie voor watersport en recreatie en lid van VNO-NCW. Schutz werkte eerder als advocaat en bedrijfsjurist, en zat sinds 2023 in de Provinciale Staten van Zeeland. ‘Ik kan goed praten, maar ik hoop nog beter te kunnen luisteren. Daar ontbreekt het volgens mij nu een beetje aan in Den Haag’, zei hij tegen Omroep Zeeland.