Gerben-Jan Gerbrandy (D66/Renew): Een bezem door de bureaucratie, en de Green Deal versneld uitvoeren

De State of the Union-toespraken van Ursula von der Leyen staan doorgaans bol van de ronkende taal en grootste aankondigingen. Dit keer bleef de borstklopperij uit. Een juiste keuze.

Het was namelijk een ontnuchterende zomer voor de EU. We kregen een eenzijdige ‘deal’ met Trump te slikken, zijn geen hoofdpartij aan de onderhandelingstafel over Oekraïne en we kunnen nog steeds geen gezamenlijk standpunt innemen over Gaza. Je kan de Staat van de Unie op het wereldtoneel dus zwak noemen.

Geopolitieke zwakte komt alleen niet uit de lucht vallen. Het is een direct resultaat van hoe Europa er intern voorstaat. Verdeeldheid en oplopende economische achterstanden ten opzichte van de VS en China, spelen ons parten. Er is gelukkig ook goed nieuws. Dankzij de wijze heren Letta en Draghi hebben we niet alleen een diagnose van de problemen, maar ook een flinke waslijst met dingen die we hieraan kunnen doen. Nog meer goed nieuws: de ingrediënten voor herstel zijn aanwezig.

Zo bezien is de huidige kwetsbaarheid een keuze. Iets dat we onszelf aandoen. Het kan namelijk wél; een sterk Europa. Helaas hebben we nog maar 11% van de Draghi-agenda uitgevoerd. Dat reken ik met name de individuele EU-lidstaten aan. Die kiezen structureel voor hun eigen kortetermijnbelang. Hoe dat eruitziet, tonen de Algemene Politieke Beschouwingen in de Tweede Kamer, waar de blik volledig op Nederlandse perikelen is gericht. Zowel echte, als ingebeeld problemen. Dat terwijl Nederland ook een rol te spelen heeft bij de verbetering van de ‘staat’ van de Europese Unie.

Bijvoorbeeld door zich hard te maken voor een terugkeer naar de succesformule van 27 nationale regels eruit, één eenduidige Europese regel erin. De bezem moet door de bureaucratie! De EU-lidstaten krijgen te veel ruimte om Europese wetten op te tuigen met ieder land zijn eigen kerstballen. Het gevolg is interne handelsbarrières, die veel groter zijn dan wat Trump ons momenteel oplegt. Mijn tweede aanbeveling is om de Green Deal versneld uit te voeren. Niet alleen voor klimaat en natuur, maar ook omdat we daarmee een nieuwe economische basis leggen voor de toekomst. China heeft deze keuze al gemaakt en het legt hen geen windeieren. Europa moet van dit voorbeeld leren.

Hoewel Von der Leyen lof verdient voor haar ernstige toon en actieve rol, is er nog ruimte voor verbetering in haar omgang met de EU-lidstaten. Juist Nederland heeft het momenteel nodig om even goed bij de Europese les gehouden te worden.

Gerben-Jan Gerbrandy

Europarlementariër voor D66 in de RENEW fractie.