Ruimtelijke ordening: wonen én werken

Nederland is een klein land met grote ruimtelijke uitdagingen. De overheid maakt plannen om alle ruimte in Nederland te verdelen voor verschillende doelen, zoals woningen, wegen, bedrijventerreinen, landbouw, watervoorziening en natuur. Dat is ruimtelijke ordening. Maar je zou ook kunnen spreken van een strijd om de ruimte: er moet voldoende ruimte zijn voor ondernemers, economie en energie, voor nieuwe woningen en infrastructuur. De rijksoverheid kijkt daarbij vooral naar de nationale belangen, zoals een sterke economie, goede bereikbaarheid en natuurbescherming. De gemeenten en provincies zijn verantwoordelijk voor het plannen van huizen en bedrijventerreinen in hun gebied.

Dit is waarom ruimte voor wonen en werken een probleem is voor ondernemers

De totale ruimte die puur voor economie is bedoeld (industrie, lucht- en zeehavens, kantoren, winkels en bedrijventerreinen) beslaat nu 2,5 procent van het landoppervlak. Deze ruimte staat onder grote druk. Er zijn nu 3800 bedrijventerreinen in Nederland. In grote delen van ons land zijn die terreinen vóór 2030 of 2035 vol. Hetzelfde geldt voor de industrieclusters (bedrijven die zich met hetzelfde bezighouden en samenwerken op één plek). Terwijl we voor de economie van de toekomst ruimte nodig hebben. Hierdoor kunnen ondernemers geen plek vinden voor hun bedrijf. Wij verwachten dat er in 2050 naar schatting 4 tot 5 procent ruimte voor economie nodig is. Dat heeft onder meer te maken met de groei van de bevolking en de overgang naar een duurzame industrie en energievoorziening, en een circulaire economie. Natuurlijk zijn er in ons land veel nieuwe woningen nodig. Het streven is 100.000 per jaar, maar dat wordt niet gehaald. Dat komt onder meer door ingewikkelde en langdurige procedures,  het stikstofprobleem waardoor op veel plaatsen momenteel niet gebouwd kan worden, en netcongestie. Terwijl voldoende woningen en bedrijven beide nodig zijn. Gebrek aan ruimte belemmert bedrijven om te groeien en te verduurzamen. Nederland wordt zo minder aantrekkelijk voor ondernemers.

Dit is wat wij als oplossing zien voor de ruimtelijke ordening

Als we Nederland welvarend willen houden, moet de ruimte voor ondernemers en economie toenemen in plaats van afnemen. De rijksoverheid moet wettelijk vastleggen dat er voldoende ruimte van goede kwaliteit beschikbaar is voor de economie. Provincies en gemeenten kunnen hier dan voldoende plannen voor maken en uitvoeren. In het ontwerp van de Nota Ruimte 2025 geeft het kabinet aan hoe Nederland de komende dertig jaar moet worden ingericht. De economie en de huizenmarkt moeten worden versterkt, in alle delen van het land. Vanwege de samenhang tussen wonen, werken en infrastructuur is het  belangrijk om die gezamenlijk aan te pakken. Want huizenbewoners hebben werk in de buurt nodig en wegen om daar te komen. Naast nieuwe bedrijventerreinen is het nodig dat de bestaande terreinen geschikt worden gemaakt voor de toekomst. Dat staat ook in de Ruimtelijk-Economische Visie van het kabinet.

Dit is waar we aan werken

We werken nauw samen met kabinet, provincies en gemeenten om genoeg ruimte voor bedrijven en woningen te creëren, en als partner van de Woontop-afspraken de bouw van nieuwe woningen te stimuleren. Dat brengen we voortdurend onder de aandacht. We vragen specifiek om ruimte voor de energietransitie, uitbreiding van het elektriciteitsnet, verduurzaming van de industrie, infrastructuur, klimaatmaatregelen, de drinkwatervoorziening en grondstoffenwinning. We benadrukken daarbij dat het kabinet provincies en gemeenten moet verplichten om de bestaande ruimte voor economie te beschermen en uit te breiden. Nationale doelen kunnen zo omgezet worden in lokale plannen en uitvoering. Daarnaast moeten voldoende nieuwe woningbouwlocaties worden aangewezen door de overheid. Dat gaat van woningen bij OV-stations en ‘straatjes erbij’ in dorpen tot grote projecten binnen en buiten de steden. Zorg voor vast beleid en langjarige zekerheid over het huurbeleid, belastingen en het investeringsklimaat voor woningbouw. Dat is nodig om investeringen door woningbouwcorporaties en marktpartijen mogelijk te maken. We blijven bepleiten om de regeldruk en de processen rond woningbouw en gebiedsontwikkeling verder terug te dringen.

Meer over ruimte voor werken en wonenDe ruimtelijke ordening van Nederland is een puzzel. Tijd om knopen door te hakken, is de conclusie van dit artikel. Of lees hier wat wij vinden van de Ruimtelijke Economische Visie van het kabinet, en van de ontwerp-Nota Ruimte.  En snel huizen bouwen kan best (in een fabriek), maar het probleem zit in het traject daarvoor. Meer interessante themapagina’s op de website: Infrastructuur en Omgevingswet.

FAQ

Wat wordt bedoeld met ruimtelijke ordening? ►

Waarom is ruimtelijke ordening belangrijk voor ondernemers? ►

Wat moet de overheid doen voor meer ruimte voor wonen en werken? ►

function toggle(waarde) {
var x = document.getElementById(waarde);
x.style.display == “none”?x.style.display = “block”:x.style.display = “none”;
}