Netcongestie: uitbreiding elektriciteitsnet
Wat is
Netcongestie: uitbreiding elektriciteitsnet
Onze
standpunten
Waarom netcongestie een probleem is voor bedrijven
Uitbreiding van het elektriciteitsnet is moeilijk, onder meer vanwege het stikstofprobleem en personeelstekort. Nieuwe bedrijven of bedrijven die zich willen vestigen in Nederland, willen uitbreiden of verduurzamen, en dus meer stroom nodig hebben, kunnen nu niet worden aangesloten op het elektriciteitsnet. Er staan inmiddels 23.000 bedrijven op de wachtlijst voor een aansluiting. Zij moeten soms wel tien jaar wachten. Dat maakt ondernemen en investeren in Nederland minder aantrekkelijk voor ondernemers, en kan ertoe leiden dat zij ervoor kiezen dat zij hun investeringen in het buitenland doen, waar geen netcongestie is.
Dit is wat wij als een oplossingsrichting zien
Er wordt de komende tijd ruim 200 miljard euro geïnvesteerd in uitbreiding van het stroomnet. Dat betekent niet automatisch dat het net snel uitgebreid is. Er moet meer gebeuren om het proces van uitbreiding te versnellen. Denk aan kortere en eenvoudiger procedures voor vergunningen voor uitbreiding. Het vraagt ook om een duidelijk nationaal plan met doelen en een einddatum (2030) waarin we concrete plannen voor netverzwaring, flexibel gebruik van stroom en benodigde regelgeving vastleggen. In de tussentijd kan er worden gezocht naar manieren om het huidige net beter te gebruiken, bijvoorbeeld door het laden van elektrische auto’s te verminderen tijdens piekmomenten in het stroomgebruik.
Dit is wat we doen
VNO-NCW en MKB-Nederland zijn continu in gesprek met de rijksoverheid, provincies en gemeenten om tot een versnelling van de uitbreiding van het elektriciteitsnet te komen. Zo dringen we aan op korter en eenvoudiger procedures voor vergunningen voor uitbreiding. Dat kan onder meer door een forse uitbreiding van de Raad van State, die toetst of vergunningen rechtmatig zijn.
Met gemeenten en provincies zijn we in gesprek over een buurtgerichte aanpak en wat zij kunnen doen om te zorgen dat uitbreiding van het net sneller wordt gerealiseerd. Financiële ondersteuning vanuit een ‘omgevingsfonds’ is daarvoor wel noodzakelijk.
Verder zijn we in gesprek over flexibel gebruik van het stroomnet. Denk aan de inzet van batterijen om stroom op te slaan. Of aparte energiecontracten en nettarieven voor een bepaalde tijd van de dag (daluren).
Dit is wat bedrijven doen
Bedrijven komen zelf ook in actie. Ze onderzoeken of ze beter (slimmer) gebruik van het huidige elektriciteitsnet kunnen maken. Bedrijven die stroom over hebben (ze gebruiken niet alle stroom waarop zij recht op hebben), kunnen worden gekoppeld aan bedrijven die juist méér stroom nodig hebben. Daar zijn wel andere energiecontracten voor nodig, want die worden nu alleen per bedrijf afgesloten. Voor dat soort slimme toepassingen is het Landelijk Actieprogramma Netcongestie in het leven geroepen, waaraan VNO-NCW en MKB-Nederland deelnemen. Zij hebben daarnaast het Ondersteuningsprogramma Netcongestie bedrijfsleven opgezet om ondernemers te betrekken bij dit vraagstuk en hen praktisch te ondersteunen.
Wie betaalt de uitbreiding van het net?
Alle investeringen in het stroomnet worden in Nederland betaald door de gebruikers: burgers en bedrijven. Dat is in het buitenland deels anders geregeld. Daar wordt meer met leningen en subsidies gewerkt om de uitbreiding te betalen en gebruikers tegemoet te komen in hun kosten. Nederlandse bedrijven betalen nu meer voor elektriciteit dan hun concurrenten in het buitenland.
Meer lezen over drukte op het net?
De netcongestie blijft voorlopig alleen maar toenemen. VNO-NCW en MKB-Nederland schreven daar in februari 2025 een brief over aan de Tweede Kamer: dit moet er gebeuren. Lees in dit verband ook de column van beleidsadviseur Remko Ybema. Ondertussen zoeken ondernemers naar slimme manieren om de drukte op het net te omzeilen. Een andere interessante themapagina op de website: Energietransitie.