Zo verandert ASML de wereld met chiptechnologie

Een Nederlands bedrijf dat bijdraagt aan de toekomst van de mensheid? Bij het Veldhovense ASML worden supergeavanceerde machines bedacht en vervaardigd. Én, ze steunen ook nog de bouw van ASML-woningen.

Twee ingenieurs buigen zich in de cleanroom van ASML over een apparaat dat lithografiemachines maakt. Deze zijn nodig voor de productie van computerchips; de kern van alle moderne elektronica. Het fabrieksproces is zo verfijnd, dat elk stofdeeltje voor een verstoring kan zorgen. Daarom dragen de mannen bedekkende kleding.

Het is niet overdreven om te zeggen dat het Nederlandse bedrijf een belangrijke bijdrage levert aan de toekomst van de mensheid. ASML kan als enige ter wereld supergeavanceerde machines maken die worden gebruikt voor de productie van de nieuwste generatie microchips. Grote spelers in China en Amerika verdringen elkaar om hiermee hun smartphones, computers en datacentra te maken. En die zijn weer nodig voor innovatie in kunstmatige intelligentie en het Internet of Things – zaken die de wereld om ons heen steeds meer zullen veranderen.

De plek waar dit alles wordt bedacht en vervaardigd, is het Brabantse stadje Veldhoven. Deze locatie lag voor de hand toen ASML in 1984 werd opgericht door Philips, dat al sinds 1891 in het naburige Eindhoven gevestigd is. Anno 2024 werken er zo’n 40 duizend mensen bij het bedrijf. Het vormt de centrum van de zogeheten ‘Brainport Eindhoven’, goed voor meer dan 460 duizend banen.

De schrik was dan ook groot toen ASML dit jaar dreigde met een vertrek uit Nederland. De reden: een verslechterd ondernemersklimaat. Het bedrijf wilde uitbreiden, maar had geen plek om 20 duizend extra werknemers te huisvesten. Dat komt er nu toch, dankzij extra investeringen in woningen, onderwijs en infrastructuur.

Zelf neemt ASML verantwoordelijkheid door de bouw van betaalbare huizen financieel te steunen. Het doet denken aan het fabrieksdorp dat Philips vorige eeuw bouwde voor zijn werknemers. Toch is dit net even anders. De ASML-woningen zijn niet bedoeld voor de hoogopgeleide expats die het bedrijf van over de hele wereld naar Brabant haalt, maar voor ‘gewone’ Veldhovenaren.

125 jaar VNO-NCWIn het jubileumjaar van VNO-NCW zetten we niet onszelf, maar ondernemend Nederland centraal. We gaan we terug in de tijd, op zoek naar sleutelmomenten in de geschiedenis van 125 jaar ondernemen. Hoe hebben ondernemers, groot en klein, hun stempel gedrukt op de samenleving? Welke producten hebben onze wereld voor altijd veranderd? En is het ondernemerschap zélf ook veranderd? Dat vertellen we aan de hand van negen foto’s. Dit keer de laatste aflevering in een serie van 9: ASML.