Niets mis met demotie gericht op behoud van werknemers

‘De kernenergie van de arbeidsverhoudingen.’ Een rakere typering van de grote gevoeligheid van het onderwerp demotie kan je bijna niet bedenken. VNO-NCW-directeur Niek Jan van Kesteren gaf ‘m in Vrij Nederland, nu twee jaar geleden. Anno 2015 is er nog weinig veranderd. De discussie over demotie blijft lastig; voor de bonden is dit nog steeds een beetje een no-go-area. Ook in een tijd dat één op de vier werkgevers zijn medewerkers vraagt om in te leveren op arbeidsvoorwaarden.

Als het aankomt op het inleveren van loon of andere arbeidsvoorwaarden, is de link met demotie snel gelegd. Maar de verhalen over bedrijven die hun medewerkers vragen om loonoffers terwijl de economie aantrekt, hoeven daar niet per se over te gaan. Hoge salarissen die zijn opgebouwd tijdens de hoogtijdagen van de economische groei kunnen vandaag de dag ook gewoon niet meer houdbaar zijn. Simpelweg omdat de markt is veranderd.

Het negatieve imago van demotie is hardnekkig. Alsof mensen op een zijspoor worden gezet. Onterecht. Want het is zeker niet alleen in het belang van werkgevers. Iedereen is erbij gebaat dat werknemers fit en productief blijven tot hun 67e jaar. Maar het kan voorkomen dat dit dreigt te mislukken, omdat iemand zijn functie niet meer aan kan. In zo’n geval is het goed als een bedrijf de ruimte heeft om te zoeken naar een andere functie. Waardoor uitval van de werknemer vanwege ziekte of – erger nog – ontslag achterwege kan blijven.

Demotie wordt vaak in één adem genoemd met ouderen. Maar ook voor jongeren kan het een oplossing zijn. Een werknemer zal er maar achter komen dat hij net een carrierestap te veel heeft gedaan. Doorgaan alsof er niets aan de hand is, kan dan weleens heel verkeerd uitpakken. Het is beter hem dan door te laten werken in een andere setting, met daarbij passende arbeidsvoorwaarden. Niet om hem op een zijspoor te zetten, maar vanuit de intentie hem te behouden voor de organisatie. Daar kan toch niemand tegen zijn?