Arbeidsmarkt en personeelstekort

In Nederland zijn er veel banen beschikbaar, maar zijn er minder mensen om die banen uit te voeren. Er is dus ‘krapte op de arbeidsmarkt’. Er zijn veel vacatures en dat zal niet snel veranderen. Een belangrijke reden hiervoor: er gaan de komende tijd veel mensen met pensioen terwijl er minder nieuwe arbeidskrachten bijkomen. Er blijven wel mensen nodig. Nederland staat voor belangrijke veranderingen: zo moeten er veel huizen worden gebouwd en er zijn veel mensen nodig om Nederland duurzamer te maken. Werkgevers willen het liefst zoveel mogelijk mensen aan het werk krijgen. Of ze meer uren laten werken als ze nu in deeltijd werken. Daarom is het belangrijk dat mensen die nu nog niet werken, straks wél een baan vinden. En is het nodig dat extra uren werken voldoende extra geld oplevert, anders is het niet interessant om bijvoorbeeld van een parttime naar een fulltimebaan te gaan. Wat ook helpt is als we in Nederland slimmer gaan werken. Met andere woorden, dat we met minder mensen meer werk kunnen verzetten. Dat kan bijvoorbeeld door gebruik te maken van robots en het digitaal maken van werk. Om het personeelstekort op te lossen is het daarnaast nodig dat er voor bepaalde beroepen, arbeidskrachten vanuit het buitenland naar Nederland komen. Wel is het dan belangrijk dat er goede afspraken komen voor arbeidsvoorwaarden en huisvesting.  

Oplossing personeelstekort

Het bedrijfsleven doet zelf van alles om meer mensen aan het werk te krijgen. In de ‘Banenafspraak’ is bijvoorbeeld overeengekomen dat werkgevers in 2026 100.000 nieuwe plaatsen hebben gecreëerd voor mensen die lang aan de kant hebben gestaan (afstand tot de arbeidsmarkt hebben). Het gaat goed met deze afspraak: bedrijven liggen op schema om de beloofde 100.000 banen te halen. Verder worden er ook afspraken gemaakt met mbo- en hbo-opleidingen om ervoor te zorgen dat het onderwijs goed aansluit bij de dagelijkse praktijk van bedrijven. Het onderwijs kan helpen dat werknemers zich steeds blijven ontwikkelen (leven lang ontwikkelen). 

Door het ingewikkelde stelsel van toeslagen is het voor veel mensen een risico om meer te gaan werken. Als je door meer te werken het risico loopt je toeslagen kwijt te raken, kan het ervoor zorgen dat je juist minder geld overhoudt. Dit moet anders. Wat werkgevers betreft, wordt het huidige stelsel met toeslagen gewijzigd. Het werkt nu niet als een vangnet, maar als een web waarin mensen vastzitten. Ook gemeenten kunnen meer doen om meer mensen aan het werk te krijgen. Bijvoorbeeld door een beter beeld te hebben van de mensen die nu een uitkering ontvangen. Nu is het vaak lastig om vraag en aanbod van werk bij elkaar te brengen, omdat niet duidelijk is of de talenten van mensen passen bij de vacatures uit het bedrijfsleven. 

Arbeidsmigratie

Arbeidsmigratie is een lastig onderwerp. Er wordt negatief naar gekeken. En in de discussie worden vaak alle verschillende migranten op één hoop geveegd. Werkgevers vinden het wel belangrijk om mensen met bepaalde kennis – ook wel kennismigranten genoemd – naar Nederland te kunnen halen. Juist als we zulke mensen zelf niet hebben.  

Voor een deel zullen we die mensen uit Europa kunnen halen. Het vrij verkeer van personen dat we in de Europese Unie kennen, helpt om vacatures in Nederland te vullen. Er blijft altijd arbeidsmigratie van buiten Europa nodig, bijvoorbeeld voor zorgberoepen. Zulke vormen van arbeidsmigratie zouden makkelijker moeten worden, vinden werkgevers.