Stoplicht op groei: Nyrstar over energiekosten

Vijf bedrijven die willen groeien, innoveren en verduurzamen. Hun plannen staan op groen, maar regels, kosten en ruimte zetten alles op rood. Een fotoserie toont waar vooruitgang strandt en hoe Nederland zijn ondernemers soms onbedoeld tegenhoudt. Dit is deel 5 van de serie: Nyrstar over energiekosten. 

 

De energieprijs drukt de industrie
De zinksmelter Nyrstar in Budel-Dorplein is een treffend voorbeeld van de druk waaronder de energie-intensieve industrie in Nederland opereert. De Nederlandse vestiging van dit internationale multi-metaalbedrijf kampt al jaren met fors gestegen energiekosten, waardoor het steeds moeilijker wordt concurrerend te blijven.
‘Nederlandse bedrijven betalen tot wel tachtig procent meer voor hun energiekosten dan in omringende landen’, zegt algemeen directeur Henk Leendertse.
Nét omdat we volledig geëlektrificeerd zijn, vraagt zinkproductie enorme hoeveelheden elektriciteit, en de Nederlandse stroomkosten liggen structureel hoger dan elders in Europa. In Duitsland en Frankrijk ontvangen bedrijven compensatie om de energieprijzen te dempen, maar in Nederland blijven die regelingen beperkt. ‘De netwerkkosten voor Nyrstar Budel zijn dit jaar vijftien keer hoger dan in 2023 – goed voor zo’n twintig miljoen euro meer dan vergelijkbare bedrijven in België of Frankrijk’, aldus Leendertse.
De hoge energielasten zijn niet het enige probleem. Ook netcongestie, trage vergunningverlening en strenge milieueisen maken het lastig te investeren in nieuwe, efficiëntere technologieën. Terwijl bedrijven juist moeten verduurzamen, lopen de kosten verder op en dreigt concurrentiekracht verloren te gaan.
Leendertse roept het kabinet op om snel in te grijpen. ‘Door het ongelijke speelveld te herstellen, maakt de overheid het mogelijk dat productiebedrijven als Nyrstar kunnen blijven investeren in verdere verduurzaming en kritieke metalen voor de energietransitie, hightech en onze veiligheid.’
Nyrstar kan uit zijn zinkertsen ook germanium winnen, een strategisch belangrijke grondstof voor Europa die wordt gebruikt in glasvezel, zonnepanelen en satellieten. Zo kan het bedrijf bijdragen aan Europa’s technologische zelfstandigheid en tegelijk zorgen voor werkgelegenheid en economische waarde in Nederland.
De situatie in Budel illustreert een bredere spanning: Nederland wil zijn industrie vergroenen en tegelijk economisch vitaal houden, maar het ontbreekt aan betaalbare energie en voorspelbaar beleid. Zonder structurele maatregelen om energiekosten en infrastructuur op orde te brengen, blijft het voor bedrijven als Nyrstar een uitdaging om duurzaam én rendabel te produceren. 

Woensdag verschijnt deel 5 (en slot) van de vijfdelige serie Stoplicht op groei, over ruimte voor ondernemen