Hoe hard en ongemakkelijk de waarheid ook is, toch moeten we die onder ogen zien, zegt Hans van der Loo (oud-Shell). 'Geen fact-free debates dus die de realiteitszin verzwakken. Dan brokkelt ook ons vertrouwen in elkaar af.'
De waarheid is hard en ongemakkelijk: onze planeet is beperkt en veel natuurlijke hulpbronnen zijn verregaand uitgeput. Het wordt steeds moeilijker om hulpbronnen te ontwikkelen en het kost meer moeite om de energie te produceren die daarvoor nodig is. Tegelijkertijd wordt door een groeiende wereldbevolking de vraag naar die hulpbronnen steeds groter. Kortom: er ontstaat een exponentieel groeiend probleem.
Dit zijn de feiten die iedereen moet weten. Dat betekent ook dat we ervoor moeten zorgen dat die waarheid niet verdoezeld wordt door fact-free debates en nep-nieuws. De corosieve werking hiervan leidt tot verzwakking van onze realiteitszin en van het vertrouwen in elkaar. Dat is funest, want vertrouwen is de basis voor samenwerking. Samenlevingen waarin meer wordt samengewerkt, hebben meer veerkracht om problemen op te lossen.
‘Voor de nieuwe eeuw is het van groot belang dat het systemisch denkvermogen van mensen toeneemt’
Door afbrokkelend vertrouwen is populisme in opkomst en wordt het alleen maar moeilijker om tot breed gedragen voorzorgsmaatregelen te komen. De existentiële problematiek die nu 
aan de orde is, heeft de meeste kans om opgelost te worden in een gezonde en weerbare samenleving. Daarom is er haast geboden.
Een maatschappij wordt niet vanzelf toekomstbestendig. Veerkracht hangt samen met competenties die het individu in staat stellen zijn omgeving te begrijpen en daaraan constructief deel te nemen. Voor de nieuwe eeuw is het van groot belang dat het systemisch denkvermogen van mensen toeneemt. Bij iedereen, maar vooral bij jongeren, want de uitdagingen waarmee zij te maken krijgen, zijn exponentieel moeilijker dan de uitdagingen waar de mensheid tot nu toe voor stond. […]
Alleen wanneer ons oplossingsvermogen gelijke tred houdt met de moeilijkheidsgraad van de uitdagingen die we moeten overwinnen, zullen wij als ‘menselijke soort’ overleven. Als dat niet lukt, zullen de randvoorwaarden – door ons eigen toedoen – zodanig veranderen dat deze planeet niet langer geschikt is voor mensen. En daardoor zullen we als soort verdwijnen, zoals kosmoloog en natuurkundige Stephen Hawkins in 2011 al waarschuwde.
Wie is Hans van der Loo?Hans van der Loo (1957) werkte na zijn afstuderen in Oxford 28 jaar bij Shell in verschillende functies over de hele wereld. Van 2004 tot 2012 was hij Shell-vertegenwoordiger bij de EU, lid van de Adviesraad van BusinessEurope en sherpa van twee Shell-ceo’s bij de European Roundtable for Industrialists. Vanaf 2012 werkte hij voor de World Business Council for Sustainable Development (WBCSD). Sinds 2014 is hij verbonden aan het Institute for Integrated Economic Research (IIER). Van der Loo is daarnaast adviseur voor de Europese Commissie en is initiatiefnemer van de EU STEM Coalition.
Terug naar het hoofdverhaal? Klik hier.
De bijdrage van Thomas Rau (RAU Architecten en Turntoo) lezen? Klik hier.
De bijdrage van Marieke van Schijndel (Museum Catharijneconvent) lezen? Klik hier.
