Recycling maakt ons sterker, maar dat vraagt om investeringen

Recycling is geen luxe, maar noodzaak. Het maakt onze economie weerbaarder, concurrerender en duurzamer. Ursula von der Leyen zei het onlangs in haar State of the Union: Europa moet snel naar een circulaire economie. Maar terwijl andere landen tempo maken, stapelen in Nederland de drempels op.

Banen en innovatie verdwijnen

Ondernemers die vooroplopen in recycling raken verstrikt in trage vergunningen, dure energie en oneerlijke concurrentie. Koplopers verliezen terrein door goedkope importen uit China. Nieuwe belastingmaatregelen — zo blijkt uit PwC-onderzoek — hebben zelfs het omgekeerde effect: minder recycling. Investeringen in afvalverwerking verschuiven naar het buitenland en toegang tot hergebruik van grondstoffen wordt belemmerd. CO₂-opslagprojecten zoals Aramis lopen vertraging op en banen en innovatie verdwijnen.

Remmende heffingen

Dat is extra pijnlijk omdat juist hier de kennis, bedrijven en ketens aanwezig zijn. Zonder hoogovens geen staalrecycling, zonder chemie geen plasticrecycling op industriële schaal. Zonder recyclers geen circulaire maakbedrijven. Ik spreek geregeld ondernemers die willen investeren, maar die door Nederlandse regels en heffingen worden afgeremd.

Overheid als circulaire klant

De uitweg is helder. Schrap de voorgenomen nationale heffing en behoud sorteer-, recycling- en verwerkingscapaciteit in Nederland. Voor recycling op industriële schaal hebben we alle plastics uit deze afvalstromen juist nodig. De overheid kan zelf ook markt naar circulaire materialen en producten creëren door zélf klant te zijn en circulair in te kopen. Europese productregels en bijmengverplichtingen zorgen voor schaalbaarheid en maken investeren lonend. Slimme financiering – zoals een de SDE++ voor circulaire investeringen of verlaging van operationele kosten – helpt de businesscase rond te maken. En vooral is duidelijke regie nodig bij één minister die circulariteit, grondstoffenbeleid en groene groei samenbrengt.

Circulair is een ‘no-brainer’

De nieuwe staatssecretaris Thierry Aartsen noemt de circulaire economie een ‘no-brainer’: efficiënt omgaan met grondstoffen zorgt voor een slimmere en schonere economie. Hij stelt samenwerking met ketens centraal. De Plastictafel laat zien dat dit werkt: bedrijven, recyclers en maatschappelijke organisaties versnellen er samen plasticrecycling. De bereidheid om verder te gaan is groot. Als we deze samenwerking voortzetten en belangen verenigen, kan Nederland wereldspeler zijn in circulaire bouw, chemie, kunststoffen en metaal. Daar ben ik van overtuigd.

 

Sanne Westra

Beleidssecretaris circulaire economie