CSRD: wie vooruitloopt op duurzaamheid, mag niet worden afgestraft

Stel je voor: je brengt zorgvuldig en helemaal vrijwillig een duurzaamheidsverslag uit over 2024. Je hebt specialisten ingeschakeld, de accountant heeft zelfs al onverplicht meegekeken, alles in lijn met de geest van de Europese regels voor duurzaamheidsrapportering (CSRD). En dan besluit het kabinet om de regels voor duurzaamheidsrapportages met terugwerkende kracht tot 1 januari 2024 vast te stellen.

Onredelijk

Dat klinkt heel gek, en dat is het ook. Bedrijven die vooroplopen in transparantie worden nu geconfronteerd met juridische valkuilen en extra kosten. Hun verslagen, vaak al gepubliceerd, voldoen formeel misschien ineens niet aan de wet. Nu nog met terugwerkende kracht aanpassen is vaak juridisch en praktisch gezien onmogelijk geworden. Ondertussen dreigen accountants formeel verantwoordelijk te worden gehouden voor werk dat zij destijds hebben gedaan en nu ineens ‘niet conform de wet’ blijkt. Begin 2024 konden zij zich immers nog niet registreren voor wat je duurzaamheidsassurance noemt én waren ze nog niet aangemeld bij de AFM of benoemd door de aandeelhoudersvergadering voor die opdrachten.

Oplossen van problemen uit het verleden

Het gevolg: onnodige juridische en administratieve rompslomp, hoge kosten en de kans op privaatrechtelijke claims, bijvoorbeeld via aandeelhouders. Als wetgeving met terugwerkende kracht wordt ingevoerd, schuift de overheid de gevolgen van haar eigen vertraging door naar het bedrijfsleven. Dat past niet goed bij zorgvuldig bestuur.

Twee oplossingen

Samen met de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) en de Vereniging Effecten Uitgevende Ondernemingen (VEUO) hebben we de Eerste en Tweede Kamer gevraagd dit recht te zetten. Twee oplossingen liggen voor de hand: laat de regels pas gelden vanaf boekjaar 2025 – zoals in Duitsland – of neem een overgangsbepaling op zodat bestaande verslagen en verklaringen buiten schot blijven.

Vooruitzien

De ambitie van de CSRD is duidelijk: meer betrouwbare en transparante duurzaamheidsinformatie. Maar dat lukt alleen als de wetgeving zelf uitvoerbaar en voorspelbaar is. Duurzaamheid vraagt om vooruitzien, niet om met terugwerkende kracht goedwillende bedrijven met problemen op te zadelen. Meer lezen? Lees dan ook de brief die wij stuurden naar de leden van de commissie voor Justitie en Veiligheid en de commissie voor Financiën,

Annette Houwaart-Nonhof

Strategisch beleidsadviseur accountancy en corporate governance