De Defense Readiness Roadmap 2030: Europa bereidt zich voor op mogelijke oorlog

Europa is op dit moment onvoldoende in staat om haar veiligheid en economische weerbaarheid te waarborgen. We zijn te afhankelijk van andere landen voor grondstoffen, technologie en militaire capaciteiten. Dat is gevaarlijk – zo dreigt de Europese Unie een speelbal te worden tussen grootmachten.

Gezien de veranderende geopolitieke context trekt de Europese Commissie haar teugels strakker aan. Hoewel defensie in de kern een nationale bevoegdheid is en blijft, neemt de Commissie steeds nadrukkelijker een leidende rol. De Europese defensiemarkt is versnipperd, het ontbreekt aan slagkracht en samenwerking tussen lidstaten blijven achter.

Om dat te doorbreken, heeft de Europese Commissie sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne verschillende initiatieven gelanceerd, zoals ReArm Europe, de Defence Omnibus en het Defence Readiness Program – plannen die gepaard gaan met maar liefst €800 miljard aan extra investeringen in de Europese defensie-industrie.

Om hier verdere richting aan te geven, presenteerde Eurocommissaris Kubilius vorige week de Defence Readiness Roadmap 2030: een ambitieus plan met een duidelijke boodschap – de Europese Unie bereidt zich voor op oorlog.

Vergroten van de militaire slagkracht

Het plan schetst hoe de Europese Unie de komende jaren alles op alles moet zetten om haar eigen veiligheid, nu en in de toekomst, te waarborgen. De kern van de strategie is samenwerking: gezamenlijke aanbestedingen van wapensystemen, versterking van de civiel-militaire samenwerking en forse investeringen in hoogwaardige technologieën die de strijd van morgen zullen bepalen.

Naast financieringsmiddelen wordt stevig ingezet op negen prioritaire deelgebieden zoals luchtverdediging, artilleriesystemen en munitieproductie. Ook zijn vier Europese ‘flagship’-projecten geïdentificeerd die Europa beter moeten beschermen, waaronder het European Drone Defence Initiative en het European Space Shield. Allemaal projecten die eind dit jaar of begin 2026 van start gaan.

Daarnaast gaat veel aandacht uit naar de opschaling van de Europese defensie-industriële basis. De gehele toeleveringsketen wordt daarbij onder de loep genomen om afhankelijkheden te verminderen, flexibiliteit te vergroten en positieve ‘spill-over’-effecten naar andere sectoren te realiseren.

Het Europese veiligheidsplan biedt kansen voor Nederland

Voor Nederland liggen hier grote kansen. Onze kennisintensieve economie en sterke technologische en industriële basis maken ons een strategische partner binnen de Europese defensieketen – en daar moeten we op kapitaliseren.

Dat zien we al gebeuren: VDL produceert in Born drones op grote schaal, terwijl het Hengelose Destinus langeafstandsdrones ontwikkelt die in Oekraïne worden ingezet. Maar ook startups en mkb-bedrijven kunnen hier een sleutelrol spelen – bijvoorbeeld in kunstmatige intelligentie, cybersecurity, slimme materialen of onderhoudstechnologie. Juist hun innovatieve slagkracht maakt het verschil in de transitie naar een moderne, wendbare defensie-industrie.

Als we écht willen bijdragen aan onze veiligheid én een strategische speler in Europa willen zijn, moeten we durven kiezen waar we op inzetten, aanbestedingsprocedures versoepelen, gezamenlijke orders plaatsen, onze defensie-industrie internationaal vermarkten – en ruimte geven aan startups en mkb om door te groeien.

Strategisch leiderschap vergt lef, visie en het accepteren van een zekere foutmarge.