Gastvrij Nederland: platform voor toerisme en recreatie

21-11-2023

Platform Gastvrij Nederland, een initiatief van VNO-NCW en MKB-Nederland, zet zich in voor een bloeiende gastvrijheidssector in Nederland. De leden streven naar een hoogwaardige en duurzame sector die niet alleen meer bezoekers aantrekt, maar ook de bestedingen in ons land stimuleert. De kracht van het netwerk is dat, aanvullend op de lobby, kennis met elkaar wordt gedeeld en waar mogelijk op dossier samen wordt opgetrokken.

Betekenis voor de NL Economie

Een diverse groep van twintig branches en organisaties in de gastvrijheidseconomie maakt deel uit van ons netwerk. Van horeca tot dag- en verblijfsrecreatie, toerisme, zakelijk ontmoeten, evenementen en leisure. In 2022 behaalde de gastvrijheidssector een omzet van 95,8 miljard euro en was deze goed voor 790.000 banen, wat een bijdrage van 3,7 procent aan het bruto binnenlands product (bbp) betekende.

Een sector in transitie

Vrije tijd wordt beschouwd als een verbetering van de kwaliteit van het leven. Vanaf 1983 zegt artikel 22 van de Grondwet hierover het volgende: "De overheid schept voorwaarden voor maatschappelijke en culturele ontplooiing en voor vrijetijdsbesteding."

Vanaf 2011 kiest de Rijksoverheid voor decentralisatie van het ruimtelijk-economisch beleid. De provincies krijgen hierin nu een centrale rol. Het resterende rijksoverheidsbeleid ten behoeve van vrijetijdsbesteding verdwijnt hierna steeds meer uit beeld.

Tegelijkertijd is er in toenemende mate druk op onze buitenruimte. Vanaf 1900 is het beschikbare aantal vierkante meters 'groen' in ons land afgenomen met 25 procent. Daartegenover is de bevolking verdrievoudigd. Deze twee ontwikkelingen samen maken dat het aantal beschikbare vierkante meters recreatieruimte per inwoner is gedaald van 1.700 m2 in 1900 naar 308 m2 anno 2023. Vanwege de toenemende bevolkingsomvang zal die daling bij ongewijzigd beleid onverkort doorzetten.

Inzet sector in 2024

De sector zet onder andere in op:

Het hoofd bieden aan de klimaatcrisis door verdere verduurzaming. De sector zet in op slimmer, anders en duurzamer reizen.
De digitale transformatie. Digitalisering en robotisering kunnen ons helpen de krapte op de arbeidsmarkt op te vangen.
Meer vrijetijdsvoorzieningen – op basis van spreiding. Inzet op meer vrijetijdsvoorzieningen leidt tot een betere gezondheid, meer levensvreugde, verlaging van de kosten voor de gezondheidszorg, een betere productiviteit en minder uitstroom op de arbeidsmarkt voor de pensioengerechtigde leeftijd (bron: RIVM).

Ook zet de sector in op het aantrekken van meer personeel middels het Hospitality Pact. Centraal staat het verduurzamen van de arbeidsmarkt, het verbeteren van sociaal beleid, modern werkgeverschap, innovatie en digitalisatie.

Samenwerking met overheden

De maatschappelijke problemen vragen dringend om te komen tot samenhang. Het is daarom essentieel dat het gastvrijheidsdomein gaat meedenken en -beslissen bij brede maatschappelijke opgaves, waar ook meerdere ministeries voor aan de lat staan.

Om hier beweging in te krijgen, wordt publiek-private samenwerking gezocht middels de Gastvrijheidstaskforce. Wij werken nauw samen met het NBTC, bijvoorbeeld voor de totstandkoming van de Arbeidsmarkt Monitor.

Perspectief 2030

Op basis van een gezamenlijk initiatief zette de vrijetijdssector in september 2021 een actieagenda op onder de naam Perspectief 2030. De agenda is nog altijd actueel en blijkt in de praktijk zeer bruikbaar. Verschillende partijen passen hem reeds toe. In Perspectief 2030 staan de randvoorwaarden voor een verdere doorontwikkeling van verduurzaming, digitalisering, datagedreven beleid en organiserend vermogen.