'Ik moet toezicht houden op het bestuur. Controleren dat zij de juiste strategie uitstippelen en uitvoeren. In vijf tot acht meetings per jaar praat je daar over met elkaar, over juridische zaken, financiën, bedrijfsvoering, programmering en strategie. Het eerste jaar was het voor mij vooral zaak om de organisatie goed te leren kennen. Daarom praatte ik met iedereen: met programmeurs, met directieleden, met de marketingafdeling en heb ik veel concerten en festivals bezocht.
Om zo grip te krijgen als toezichthouder. Gemiddeld ben ik daar 8 tot 12 uur in de maand mee kwijt – van mijn werkgever krijg ik die ruimte ook. De rest van de toezichthouders hebben me als hun gelijke opgenomen en ondersteund om goed te landen. TivoliVredenburg is een organisatie met veel jonge mensen: hierdoor was het voor mij mogelijk om makkelijk te levelen met veel van de medewerkers die ik in mijn eerste jaar gesproken heb.'
Hoe staat het er eigenlijk voor met raden van commissarissen in Nederland?Wie gaat zoeken naar de gemiddelde leeftijd van commissarissen, komt verschillende getallen tegen, maar ze komen allemaal in de buurt van 60 jaar. Het overgrote deel van de commissarissen is nog steeds man, hoewel er ook steeds meer vrouwen worden benoemd. Een bedrijf dat meer jonge mensen in de rvc wil hebben, doet er goed aan om de huidige commissarissen niet in hun eigen netwerk te laten zoeken: dat bestaat vaak uit generatiegenoten. Ook moeten kandidaten niet langs dezelfde ervaringsmeetlat worden gelegd als bestuurders van boven de 50 jaar.
De functie van commissaris is aan verandering onderhevig, zegt Gerard van Vliet, directeur van de Nederlandse Vereniging van Commissarissen en Directeuren (NCD) in het FD. 'Vroeger was het een symbolische functie na je loopbaan als ceo waarbij er vier, vijf keer per jaar wordt vergaderd', zegt hij. 'Nu is het echt een vak, een functie die veel inspanning kost.'
'Organisaties en bedrijven veranderen heel snel. Vroeger bleef een bedrijf rustig 10 jaar hetzelfde, nu is het tempo van digitalisering en verduurzaming niet bij te houden. Het perspectief van jonge mensen in een Raad van Toezicht of van Commissarissen helpt bedrijven om die veranderingen bij te kunnen houden, bovendien hebben veel organisaties een overwegend jongere doelgroep. Kijk maar de ceo's van startups of van techbedrijven, dat zijn ook veelal jonge mensen. Met alleen maar zestigers ga je het niet redden. Duurzaamheid en technologie zit veel meer verweven in het dna van jonge mensen, en dan heb ik het eigenlijk nog meer over de generaties na mij. Daarom is het belangrijk dat jonge mensen hun verantwoordelijkheid nemen – misschien zelfs wel opeisen – en zich in commissariaten worstelen. Je hoeft het niet alleen te doen: ik heb me bijvoorbeeld aangemeld voor het klasje van Blikverruimers, een stichting die jonge mensen helpt met hun commissariaten. Bijvoorbeeld door oude rotten masterclasses te laten geven.'
'dit zijn talentvolle mensen die verantwoordelijkheid durven en willen nemen'
'Ik hoop dat veel meer organisaties hun vacatures online gaan zetten en het coöptatiemodel loslaten, ook al hoeven ze dat niet. Geef mensen de kans om de solliciteren, maak de procedure transparant. Daar kun je alleen maar mee winnen. Grote commerciële organisaties zijn op dit moment veel te gesloten, maar als je nieuw talent wilt aantrekken buiten je eigen groep, dan moet je wel. En je hoeft niet gelijk iemand aan te nemen als commissaris, maar ga in elk geval veel breder op zoek. Bij Blikverruimers hebben ook jonge mensen zich aangemeld die de ambitie hebben om commissaris te worden. Los van ervaring: dit zijn talentvolle mensen die verantwoordelijkheid durven en willen nemen.'
Esmée Pater (30) | Ondernemer én commissaris bij de Rabobank
'Een plek in een raad van commissarissen (hierna: rvc)? Dat doe je toch pas als je al zowat met pensioen bent? Dat is het beeld dat de meeste mensen hebben van een commissariaat. En eerlijk gezegd was dat ook míj́n beeld. Als 28-jarige zat ik in de ledenraad van de Rabobank. De toenmalige directeur van de bank wees me op een vrijgekomen plek in de rvc en vroeg of het iets voor mij was. Ik lachte het een beetje weg, maar net toevallig dat weekend las ik een artikel in het FD over het belang van verjonging in rvc's. En tot mijn blijdschap en verbazing ben ik het geworden.'
Tekst gaat na de foto verder