Transcript podcast Haagse Bluf met Faiza Oulahsen, gasthoofdredacteur Forum: een kennismaking

Faiza Oulahsen, gasthoofdredacteur Forum: Ik kan me gewoon echt gesprekken herinneren met het bedrijfsleven tegenover een minister… waarbij ze gewoon met hand en tand aan het verzetten waren tegen alle vormen van klimaatbeleid. 

Robin Rotman, host: Welkom bij Haagse Bluf, de VNO-podcast waarin we onderzoeken wat de politiek van plan is met ondernemend Nederland. Dit is een podcast van Forum, het opinieblad van VNO-NCW. 

Faiza Oulahsen, gasthoofdredacteur Forum: Ik heb echt een aardverschuiving gezien onder het bedrijfsleven. Nu heb ik ook gesprekken meegemaakt met bedrijven die dan tegen de overheid aan het roepen zijn: ja, jullie gaan niet snel genoeg. 

Robin Rotman, host: Co-host vandaag is Pascal Theunissen. 

Pascal Theunissen, co-host: In deze podcast bespreken we actuele en urgente ondernemersthema’s met politici. Maar vandaag niet, want dit is een speciale aflevering. Te gast is namelijk de gasthoofdredacteur van het decembernummer van ons eigen magazine Forum. En onze gast heet Faiza Oulahsen en ze is Associate Director Klimaat en Duurzaamheid bij KPMG. 

Robin Rotman, host: Dat is nogal wat, Faiza. 

Faiza Oulahsen, gasthoofdredacteur Forum: Ja, inderdaad. 

Robin Rotman, host: Meestal bespreken we het laatste ondernemersnieuws hier. Maar in jouw geval, omdat je onze gasthoofdredacteur bent, willen we je ook een beetje beter leren kennen. Je was 13 jaar lang activist en lobbyist bij Greenpeace. En dit jaar maakte je de overstap naar KPMG. Hoe bevalt het aan de dark side? 

Faiza Oulahsen, gasthoofdredacteur Forum: Vrij goed.  

Robin Rotman, host: Vertel.  

Faiza Oulahsen, gasthoofdredacteur Forum: Ik zit nu drie maanden bij KPMG. Warme club, informeel. Het is ook een enorme switch van Greenpeace naar KPMG, van een actiegroep van een NGO,  naar consultancy. Dus het dwarrelt nog een beetje in mijn hoofd. 

Robin Rotman, host: Hoeveel ruimte is er als jij hier bij een klant op bezoek gaat om indien nodig en indien gewenst jezelf vast te ketenen? 

Faiza Oulahsen, gasthoofdredacteur Forum: Die ruimte is er niet.  

Robin Rotman, host: Is die er niet?  

Faiza Oulahsen, gasthoofdredacteur Forum: Althans, in mijn optiek niet. 

Robin Rotman, host: Ga je dat een beetje missen, denk je? 

Faiza Oulahsen, gasthoofdredacteur Forum: Nu niet, eerlijk gezegd. Na 13 jaar Greenpeace had ik wel echt ontzettend veel behoefte aan een andere rol. Wel echt blijven werken aan het verduurzamen van Nederland. Maar ik was eigenlijk wel klaar met de deur open intrappen en met spandoeken naar binnen gaan. Ik wilde wat anders gaan doen. 

Robin Rotman, host: Je zegt in Forum ‘ondernemers die mij kennen vinden me nu minder eng’. Dat zeg je tegen collega Sang-Ah Yoo in Forum dus. Wat bedoel je daarmee? 

Faiza Oulahsen, gasthoofdredacteur Forum: Nou, ik denk sommige mensen kennen mij van mijn werk bij Greenpeace. Die hebben me soms wel eens in het nieuws gezien. Die kennen me ook uit de tijd dat ik een tijdje in Rusland heb vastgezeten. Ik heb naar aanleiding van een actie in de bak gezeten in Rusland, twee maanden. Toen ben ik ook uitgebreid in het nieuws gekomen. En veel bedrijven hebben een associatie met mij van, oh Faiza, dat is echt een hardcore activist. 

Robin Rotman, host: Ja, want er gingen beelden van jou in een kooi in de rechtbank in Rusland, de hele wereld over. 

Faiza Oulahsen, gasthoofdredacteur Forum: Dat ook nog. En dan ook nog iemand die vrij uitgesproken namens een organisatie als Greenpeace kritiek levert. Je bent toch al de luis in de pels, dus je wijst ook met het moralistische vingertje naar bedrijven, ook soms naar de politiek. En dat is denk ik goed. Dat past bij de rol die een actieclub als Greenpeace speelt in de samenleving. Maar dat maakt ook wel dat ja, soms ondernemers, zeker de ondernemers die mij niet kennen, ook een beetje eng vinden. 

Pascal Theunissen, co-host: Mag ik heel even met jou weer terug naar waar het begon zal ik maar zeggen. Waarom ben je destijds activist geworden of bij Greenpeace gegaan? Waar kwam dat vandaan? 

Faiza Oulahsen, gasthoofdredacteur Forum: Nou, ik heb altijd een hart gehad voor duurzaamheid. Als kind, weet ik nog, ging ik met mijn familie in de zomer naar Marokko. En dat was eigenlijk mijn eerste kennismaking van hoe belangrijk het is om dat stukje groen in de droogte te koesteren. Hoe men in de zomer omging met waterschaarste. Voor mij is duurzaamheid en hoe wij omgaan eigenlijk met de natuur, gewoon heel erg verbonden met onze bestaanszekerheid. En dat zit volgens mij echt in de kern van… ik bedoel, de aarde voedt ons. Dat is de zuurstof die wij inademen. Dat is het water wat we opdrinken. Zonder de aarde, zonder natuur zijn we er gewoon niet. En ja, dat zit gewoon heel diep van binnen. 

Pascal Theunissen, co-host: Maar er zijn allerlei manieren waarop je dat doel kunt bereiken. Jij koos voor het activisme bij Greenpeace. Waarom heb je daarvoor gekozen? Ik las in andere publicaties dat jij allerlei trainingen hebt gehad en zo. Je hebt allemaal spannende dingen gedaan bij Greenpeace. Nu zit je gewoon aan tafel bij mensen. Waarom koos je voor die manier van aandacht vragen voor dat probleem? 

Faiza Oulahsen, gasthoofdredacteur Forum: Omdat het, nou één goed bij me past. Campagne voeren eigenlijk. Het is heel erg kijken van hoe kan je eigenlijk iets agenderen in de samenleving. En dat doe je eigenlijk op disruptieve wijze. Ik ben daar terechtgekomen… ik was voordat ik bij Greenpeace ging werken, was ik actief bij een politieke partij. Ik was actief bij GroenLinks en daar deed ik verkiezingscampagnes. En ik ontdekte dat dat mij heel goed ligt. De inhoud, dus heel erg vanuit de principes en de waardes waar je in gelooft en dan met een inhoudelijke basis de vertaalslag maken naar de samenleving en mensen daar proberen mee te krijgen. En ze ook aan te sporen om anders te handelen, anders te gedragen, anders te denken. En voor mij kwam dat eigenlijk samen bij Greenpeace. Je bent eigenlijk een soort van professioneel activist. Je wordt elke dag wakker met eigenlijk één… Het belangrijkste doel is impact maken. En daar kreeg ik ook nog eens voor betaald. Dat was ontzettend een enorm voorrecht. En dat kon ik doen op een manier die heel goed bij me paste. Dus heel creatief zijn en strategisch in… Oké, dit is hoe de samenleving in elkaar zit. Er wordt eigenlijk nog niet gesproken over klimaat. Dan moet je denken over 10, 15 jaar geleden. Hoe ga ik dat dan samen met mijn collega’s toch proberen op de agenda te krijgen? En dan moet je heel creatief en strategisch in zijn. En die vrijheid die daarbij komt en hoe dat ook past bij mij als persoon en waar ik in geloof en waarvoor ik sta: ja, ik voelde me gewoon als een vis in het water bij Greenpeace. 

Pascal Theunissen, co-host: Weet je nog wel de eerste keer dat je ergens aan vastketende? 

Faiza Oulahsen, gasthoofdredacteur Forum: De eerste keer dat ik actievoerde? Oh zeker! En toen heb ik me niet vastgeketend. Toen heb ik een ijsmuur gebouwd bij het hoofdkantoor van Shell in Den Haag. 

Pascal Theunissen, co-host: Wat voor muur? 

Faiza Oulahsen, gasthoofdredacteur Forum: Een ijsmuur. Toen hadden we allemaal van die ijsblokken. Het was een protest tegen de plannen van Shell om te gaan boren in het Noordpoolgebied. Dat was toen, wanneer was het, denk ik in 2011 of 2012. Toen hebben we een hele mooie muur ijs gebouwd. IJsblokken en daar hadden we dan olie, geen echte olie natuurlijk, dat was gewoon ketchup, overheen gegooid om het beeld te vormen van als je daar gaat boren dan krijg je een olieramp. 

Robin Rotman, host: En jouw Russische avontuur, wat was daar aan de hand? 

Faiza Oulahsen, gasthoofdredacteur Forum: Dat was ook op de Noordpool, maar dan op een ander stukje waar niet Shell, maar Gazprom actief was. Dat was in 2013. Toen zat ik op een Greenpeace-schip, de Arctic Sunrise. Toen gingen wij protesteren tegen wat de allereerste boringen naar Noordpool-olie zouden zijn. Maar daar zat Gazprom niet op te wachten en zo ook niet de Russische overheid. Dus toen werden wij gearresteerd en vastgezet. 

Robin Rotman, host: Hoe kijk je daarop terug? 

Faiza Oulahsen, gasthoofdredacteur Forum: Dat is wel een heel belangrijk moment geweest in mijn leven. We hebben uiteindelijk twee maanden vastgezeten, maar er hing ons 10 tot 15 jaar celstraf boven het hoofd. We werden beschuldigd van piraterij. Dat lijkt heel lachwekkend, maar als het gebeurt, dan is het niet zo grappig. En dat was wel een donkere periode. Maar het is ook een periode waar ik nog steeds heel veel uithaal voor mezelf. 

Robin Rotman, host: Op welke manier? 

Faiza Oulahsen, gasthoofdredacteur Forum: Nou, als je in zo’n extreme situatie terechtkomt. Ik zat in een cel 23 uur per dag, alleen. Het licht ging nooit uit. Eén uur per dag mag je luchten in een schuur. Je hebt vrijwel geen contact met de buitenwereld. Ik had s’ nachts ratten in mijn cel. Het was koud. Taalbarrière. De waarheid in de rechtszaal deed er niet toe. En intussen werd er geroepen 10 tot 15 jaar. Ja, dat was wel een moment dat ik dacht, dit zou zomaar echt een aantal jaar kunnen gaan duren. En ik was 26 op dat moment. 

Robin Rotman, host: Ik denk dat je doodsbenauwd ben geweest, of niet? 

Faiza Oulahsen, gasthoofdredacteur Forum: Ik ben doodsbang geweest, zeker wel. Ik ben wel echt door een diep dal gegaan. Daar ben ik wel gelukkig uitgeklommen in die periode. En toen dacht ik, we gaan gewoon kijken hoe het afloopt. Ik ga me gewoon hier doorheen slaan. En ik kan nog altijd instorten, als het langer dan die twee maanden wordt. Dus ik ben eigenlijk een beetje teruggegaan naar wat is voor mij echt belangrijk in het leven. Wat doet ertoe? In die extreme situatie werd het voor mij echt glashelder. En ik ben ook sinds die periode veel meer gaan genieten van mijn leven. En ook meer balans gaan aanbrengen qua werk en privé. 

Pascal Theunissen, co-host: Wat betekent dat, meer genieten in je leven voor jou? Kun je een voorbeeld geven?  

Faiza Oulahsen, gasthoofdredacteur Forum: Nou, voordat ik vast kwam te zitten, ik was een ontzettende workaholic. The sky was the limit. Ik ben een wereldverbeteraar en ik was met één ding bezig en dat was de wereld redden. Dus weken van 80 uur, dat was gewoon voor mij vrij normaal, maar ook onhoudbaar. Ik hield er eigenlijk bijna geen sociaal leven op na. Ik zag mijn familie en vrienden eigenlijk vrij weinig. En wat ik eigenlijk miste toen ik vastzat, was tijd doorbrengen met mijn dierbaren. Wat ik miste was in het bos een wandeling kunnen maken. De zon op mijn huid voelen. De regen op mijn huid voelen. En toen dacht ik, ik kan het nu wel allemaal missen. Maar ik genoot er als vrij mens niet eens van. En dat ben ik wel anders gaan doen. 

Robin Rotman, host: Dit was 2013 hè? Je zegt het heeft me veranderd. Ik heb… mijn blik op het leven is veranderd. Je bent daarna natuurlijk gewoon doorgegaan met je werk bij Greenpeace. Je hebt je naam gevestigd, je hebt Greenpeace toen weer lekker op de kaart gezet. Hoe ben je uiteindelijk bij KPMG terecht gekomen, want dat is toch best wel een stap?  

Faiza Oulahsen, gasthoofdredacteur Forum: Jazeker. Hoe ben ik bij KPMG terecht gekomen? Nou het begon bij… ik merkte in mijn laatste anderhalf jaar, twee jaar bij Greenpeace: het is fantastisch het is echt een voorrecht geweest om hier te mogen werken. Ik heb ook echt het idee dat ik echt het verschil heb kunnen maken op duurzaamheid. Maar ik merkte ook wel, ik heb echt tig keer die deur ingetrapt bij bedrijven en bij de overheid. Ik ben op zoek naar een andere rol. Dus ik wil nog steeds werken aan de verduurzaming van onze samenleving, aan energietransitie. Maar ik dacht niet in deze rol. En toen ben ik gewoon heel erg gaan nadenken. Nou ja, als ik dan wegga bij Greenpeace, wat dan wel? En ik merkte dat het heel moeilijk voor mij was, want het is ook heel erg verweven met wie ik ben, ook een beetje toch wel mijn publieke persoon, zeker na de Ruslandperiode. En toen was er eigenlijk iemand die tegen me zei van ‘heb je nagedacht over consultancy op duurzaamheid?’ En toen dacht ik, weet je, dat is misschien wel een idee. Toen ben ik daarover gaan nadenken, gaan praten met mensen die ik ken in mijn omgeving, die consultant zijn. Wat vind je er leuk aan? Wat vind je er minder leuk aan? Heb je het idee dat je impact maakt? En na al die gesprekken dacht ik, ja, het zou het zomaar kunnen zijn. En in die periode was er dus iemand van KPMG die het suggereerde, waarom kom je niet bij ons werken? En zo is het ontstaan. 

Pascal Theunissen, co-host: Dan kan ik me voorstellen, je zegt van ja, ik trapte eerst die deur in en nu kan ik je aanschuiven aan de tafels, de overlegtafels. Een bedrijf schrikt er toch veel meer van als je aan de deur staat te trappen dan als je gezellig met ze gaat koffiedrinken of niet? Wat is jouw toegevoegde waarde dan nu? Waarom werkt dit beter volgens jou? 

Faiza Oulahsen, gasthoofdredacteur Forum: Ik zeg niet dat het beter werkt. Het werkt anders. En het is voor mij… Nu ik weg ben bij Greenpeace, wil niet zeggen dat ik die rol van activisme minder belangrijk vind. Dus dat hele disruptieve, de deur open trappen. Alleen ik merkte dat ik na 13 jaar er eigenlijk een beetje klaar mee was. Ik had, het is gewoon heel persoonlijk. Ik had gewoon echt behoefte aan een andere rol. En wat ik heb geleerd in die tijd bij Greenpeace: ik zie eigenlijk een beetje het politieke speelveld, de samenleving als een soort van arena. En daar heb je een bedrijf in. Daar heb je de politiek, beleidsmakers, activisten, et cetera. En iedereen heeft daar een rol in. En als activist sta je in die arena. En ben je continu bezig met duwen, prikken, porren.  Hoe kan ik anderen in beweging krijgen of stopzetten? Op het moment dat je iemand in beweging krijgt dan ga je eigenlijk door naar het volgende bedrijf of naar het volgende onderwerp, maar op het moment dat die deur open is gegaan bij een bedrijf, ja dan komen de beleidsmakers, de wetgevers, maar ook de consultants binnen. Dan gaat een bedrijf echt aan de slag, ja met het echte werk. Hoe gaan we verduurzamen, hoe gaan we onze bedrijfsvoering verduurzamen, onze producten verduurzamen, de gehele keten, et cetera. Dat is eigenlijk iets waar ik me als activist bij Greenpeace niet meer mee bezig hield. Je trapt de deur open, dan is het geagendeerd en dan ga je door naar het volgende. En ik miste die volgende stap in de energietransitie en dat is precies wel wat je als consultant kan doen. Nu kan ik naar binnen gaan, op uitnodiging, om te gaan helpen bij die verduurzaming. Dus ik wil niet zeggen dat een consultant zijn meer of minder impact kan maken dan een activist. Je hebt gewoon een totaal andere rol in het speelveld. 

Pascal Theunissen, co-host: Maar neem ons eens heel even mee. Wat doe je dan? Je gaat met Tata om tafel zitten en dan zeg je ‘jullie moeten groener zijn’. Dat weten ze natuurlijk wel, toch? Wat doe je? Neem ons eens even mee aan zo’n tafel met Tata.  

Faiza Oulahsen, gasthoofdredacteur Forum: Ten eerste ga ik niet zozeer zeggen van je moet groener worden. Gelukkig weten de meesten bedrijven dat inmiddels wel. Zo niet iedereen. En anders kunnen ze het ook wel een beetje raden dat ik dat van ze denk. Nou wat ik nu eigenlijk doe. En daarom kon ik ook nu de overstap maken. Ik denk wel sinds vijf, zes jaar zie je dat heel veel bedrijven gewoon doordrenkt zijn van het besef wee moeten verduurzamen. Niet alleen om de planeet leefbaar te houden. Maar ook om gewoon competitief te blijven. Dus nu zitten ze met de handen in het haar. Hoe gaan wij verduurzamen? Dan komen ze bij ons terecht, bij mij terecht als consultant, met een specifieke hulpvraag rondom verduurzaming en daar ga ik ze bij helpen. En dat kan bijvoorbeeld zijn – nou dat is even heel specifiek – wij moeten eigenlijk onze uitstoot in kaart brengen in scope 3, dat is dus niet je directe uitstoot maar bijvoorbeeld die uitstoot verder in de keten als je je producten aan de consument hebt verkocht. Of stel je bent een bank die leningen verstrekt aan bedrijf X of Y. Wat is de uitstoot die daar precies zit? Nou daar kunnen we bij helpen om dat inzichtelijk te maken. Ik spreek later vandaag met een bedrijf dat heeft vestigingen door heel Europa en die zeggen gewoon tegen ons ‘wij zien zoveel beleid op ESG, Environment Social Governance, op ons afkomen. Help ons om daar overzicht van te krijgen en om die vertaalslag te doen wat het eigenlijk betekent voor ons bedrijf en al onze dochterondernemingen in heel Europa. Daar gaan we ze een handje bij helpen. Want dat is de basis die zij nodig hebben. Om zichzelf klaar te stomen. Van wat ze moeten doen. In het kader van wet- en regelgeving. Maar ook hoe zij die stap kunnen zetten om verder te verduurzamen. Dus het zijn hulpvragen die enorm uiteenlopen. Maar het zijn allemaal vragen, dat als je ze helpt als consultant om daar antwoord op te geven, om ze een stap verder te zetten, dat ze een stap verder kunnen zetten qua verduurzaming. 

Robin Rotman, host: Volgende week verschijnt deel 2 van het interview. Dan duiken we iets dieper op de inhoud in. We willen je nu een beetje beter leren kennen. Maar toch even een schot voor de boeg. Je omschrijft een beetje hoe jij jezelf hebt ontwikkeld de afgelopen 15 jaar. Keiharde activist. En nu heb je een soort transitie gemaakt. Hoe is het bedrijfsleven veranderd gedurende die tijd? Mijn indruk is dat alle bedrijven inmiddels ervan doordrenkt zijn, dat ze duurzaam moeten zijn. Dat was 15 jaar geleden natuurlijk anders.  

Faiza Oulahsen, gasthoofdredacteur Forum: Ik heb echt een aardverschuiving gezien onder het bedrijfsleven. Ik kan me nog herinneren toen ik begon bij Greenpeace, nou je kon het niet eens over klimaatverandering hebben. Dan waren er gewoon letterlijk mensen die hun schouders ophalen en dachten moeten daar iets mee, is het überhaupt echt. Dat was nog de tijd van klimaatverandering ontkennen. Tot aan ik denk vijf zes jaar geleden dat zowel alle bedrijven in zo’n beetje alle sectoren ervan doordrongen zijn; wij moeten gewoon aan de bak. En dat maakt ook dat ik nu als consultant aan de slag kan, want ik heb gewoon een enorme verschuiving in de mindset gezien onder bedrijven, dus ja dat is gewoon een enorm verandering. Ik kan me gewoon echt gesprekken herinneren met het bedrijfsleven tegenover een minister waarbij ze gewoon met hand en tand aan het verzetten waren tegen alle vormen van klimaatbeleid. En nu heb ik ook gesprekken meegemaakt met bedrijven die dan tegen de overheid aan het roepen zijn: jullie gaan niet snel genoeg, we hebben last van netcongestie en is geen duidelijkheid op beleid en het moet allemaal sneller gaan en het aandeel duurzame energie moet omhoog. En dan zit ik wel eens in dat soort zalen en dat ik echt denk ja fantastisch dat is prachtig. En weet je, tuurlijk er zijn heel veel dingen die veel sneller moeten gaan, die nog niet goed genoeg lopen, maar goed ik kan ik kan ook uitzoomen en dan zeg ik heel vaak tegen de bedrijven die ik spreek ik weet dat je worstelt en tegelijkertijd zijn dit ook de groeipijnen van de energietransitie zoals ik het vaak noem. Dus ja ik heb gewoon een enorme verschuiving gezien. 

Pascal Theunissen, co-host: Ik las dat jij, en dat zei je net zelf ook, je werd in eerste instantie ook gedreven door de situatie zoals je die bij je familie in Marokko aantrof, de oprukkende droogte. Ik las zelfs ergens dat je grootouders klaagden over dat er steeds minder bomen kwamen. Ik bedoel, dat maakte jij ook mee gewoon hè. Wat zegt nou die familie daar, nu ze horen dat jij van Greenpeace bent overgestapt naar KPMG? 

Faiza Oulahsen, gasthoofdredacteur Forum: Ik heb nog niet bij iedereen een rondvraag gedaan, moet ik eerlijk toegeven, Pascal. 

Pascal Theunissen, co-host: Wat zijn de eerste geluiden? 

Faiza Oulahsen, gasthoofdredacteur Forum: Nou, de eerste geluiden zijn, oh wat goed, werd ook een keertje tijd voor verandering. Ja, en stiekem denk ik ook van, dat merk ik niet alleen bij mijn familie, maar ook in mijn netwerk, dus mensen uit het bedrijfsleven die dan zoiets hadden van, oh het is maar goed dat je eindelijk een keertje weg bent bij Greenpeace. Hartstikke goed wat je daar hebt gedaan. Maar ja, het is toch ook een hele activistische club. Nu heb je gewoon een normale baan in het bedrijfsleven. 

Robin Rotman, host: Normale baan. Hoe was het om samen te werken? Want jij bent de eindredacteur bij Forum. 

Pascal Theunissen, co-host: Zeker. 

Robin Rotman, host: Was het een beetje te doen met deze enge mevrouw? 

Pascal Theunissen, co-host: Inderdaad, ja. Nee, helemaal niet eng. Nee, we hebben een hele goede brainstorm gehad. We hebben volgens mij gezamenlijk mooie verhalen gemaakt… die allemaal in Forum Magazine te lezen zijn. Dus ik kan het iedereen aanraden. 

Robin Rotman, host: Volgende week deel 2 van dit gesprek waarin we dieper op die inhoud doorgaan. Voor nu dank je wel Faiza. Pascal, waar kunnen we deze podcast allemaal luisteren? En ook het andere deel van deze podcast? 

Pascal Theunissen, co-host: Dat kan in je favoriete podcast-app, of kijk anders even op de website www.opiniebladforum.nl.