Ralf Bodelier: 'Crisis? Wat nou crisis!'

Het is, kortom, een vreemde paradox, van enerzijds crises en somberheid en anderzijds een hoge gelukscore. Toch is die wel verklaarbaar. Maar weinigen van ons zijn boer in de Gelderse Vallei. De meeste jonge gezinnen wonen in een betaalbare woning en lang niet alle jongeren lijden onder de naweeën van corona. En voor ondernemers geldt: komend jaar zit er een prijsplafond aan hun energierekening. Wat blijft, is dat de situatie voor specifieke groepen ronduit ellendig is. Maar aan de meeste Nederlanders gaan bovengenoemde crises goeddeels voorbij.

‘Woorden als crisis en ramp zijn niet onschuldig’

Apocalyptische taal

De vraag is of we doorlopend van een crisis moeten spreken. Onschuldig is dat woord immers niet. Wie meent dat crises ons overspoelen, wordt er niet alleen naargeestig van. Door het aanhoudende gebruik van apocalyptische taal, verliezen we ook ons vertrouwen: in de overheid, in onze collega’s en medewerkers, in onze toekomst en in onze creativiteit om problemen op lossen. Omgekeerd geldt dat wie in termen van vraagstukken, kwesties of problemen denkt, wellicht meer vertrouwt op ons collectieve vermogen om die aan te pakken. 

Bovendien: de meeste crises zijn geen crises. Zo hebben we in Nederland geen klimaatcrisis. Niemand wordt hier ziek door de klimaatopwarming, laat staan dat hij of zij eraan sterft. Dankzij hogere dijken, sterkere gebouwen en betere irrigatie nemen ziekte en sterfte als gevolg van hitte, droogte, stormen en overstromingen wereldwijd niet toe. Integendeel, ze nemen af. 

Ja, we hebben klimaatproblemen, en de grote uitdaging is om die het hoofd te bieden – ook wanneer extreem weer toeneemt. En ja, er is een stikstofprobleem, waardoor er niet gebouwd kan worden. Maar sinds de jaren negentig is de uitstoot van stikstof juist enorm gedaald. Waar het nu om gaat, is om die uitstoot nog verder terug te duwen, liefst tot onder de Europese normen. 

In perspectief

Wie elk probleem of een uitdaging betitelt als ramp of crisis, wil vooral anderen alarmeren. Waarschijnlijk doet hij dat in de hoop dat we dan wél overeind komen om die crisis te bestrijden. Of dat werkelijk gebeurt, is echter maar de vraag. De kans is heel wat groter dat het crisisgevoel ons zó overweldigt dat we ons juist van die problemen afkeren. 

Daarom wens ik u voor 2023 het volgende toe. Ik hoop dat het u lukt om onze problemen weer in perspectief te zien. Om de grote vraagstukken van deze tijd terug te brengen tot wat ze zijn. Tot complexe problemen, lastige kwesties en grote opgaven dus. Ik wens u een gezellige kerst. En een mooi nieuw jaar. Vol interessante uitdagingen en zonder al te veel crises.

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.