15 MRT, 2017 • Fotodocument
Fotodocument: ‘Ondernemen is zoeken naar problemen’
Verrassend. En soms een beetje vreemd. Zes studenten van de Haagse Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten laten zien wat ondernemerschap voor hen betekent. Deze keer Tommy Smits: ondernemen is geloven.
‘Ik test mijn eigen ondernemerschap uit’, zegt Tommy Smits aan de telefoon vanaf de fiets ergens in Brabant. Hij is begin december met een ‘steen’ van purschuim op een karretje achter zijn fiets op weg van Den Haag naar de prehistorische grafheuvels van het Brabantse Goirle. Het is zíjn invulling van de opgave om ondernemerschap fotografisch in beeld te brengen. Zijn tocht wordt op foto en video vastgelegd door kompaan Bas Kaufmann.
‘Ik heb iets gemaakt en kijk nu wat dat met me doet’, zegt Smits. ‘Ik wil met die steen niet zeggen dat het ondernemerschap een last is, maar het is ook niet makkelijk. Letterlijk: je kunt niet lekker doorfietsen met zo’n ding achter je aan.’
De eerste overnachting brengen ze rillend door in een tentje in Rotterdam. Een lekke band dwingt hen daar te stoppen. ‘Ondernemen is ook zoeken naar problemen. Het is fijn dat we het dieptepunt in het begin hadden. De volgende dag kwam de zon op, plakten we de band en konden we door.’
De reacties onderweg zijn positief. Mensen zijn nieuwsgierig naar het waarom van deze alternatieve carnavalswagen. ‘In Tilburg zag het uitgaanspubliek er vooral een piemel in.’ Het is ook een soort terugkeer naar hun Brabant.
‘Het is nacht als een fietsband van Bas klapt en we ons realiseren geen bandenplak-set mee te hebben genomen. We sleuren de aanhanger mee om maar ergens te kamperen langs de weg. Als we op de bevroren grond bibberend liggen te wachten tot de zon ons redt, wordt er op de tent geklopt. Kut, denken we, politie. Maar nee, een man uit de buurt komt net van een feestje en heeft zin om met ons te praten. Uiteindelijk geeft ie ons een deken en bandenplak-set. Nogmaals bedankt.’
‘Dit is op een koude ochtend ergens tussen Rotterdam en Dordrecht, onderweg naar een herberg langs de snelweg waar ze hamburgers serveren.’
‘Hier fietsen we weg uit mijn dorp Helvoirt na een nachtje bij mijn ouders Huub en Nel te hebben geslapen. Ik zwaai naar mijn vader die mij zeer trots aan het filmen is. Pas als ik de video terugkijk, zie ik dat hij stiekem vooral de gevel van zijn wijnwinkel filmt. Een echte ondernemer.’
‘Tijdens de fietstocht haal ik soms de steen van zijn kar. We zetten hem neer in een landschap in de verwachting dat dit ons meer duidelijkheid geeft over de functie van de steen. Hij balanceert hier op het water, maar dat gaat natuurlijk mis. We kijken toe hoe de steen precies naar het midden van de plas drijft. De moed zakt even in de schoenen. Maar we krijgen hem weer uit het water door modder te gooien. De rimpels van de plons dragen het drijvende ding terug naar de oever.’
‘Een grafheuvel uit de oudheid. Het is een schitterende plek en we zijn precies op tijd voor de zonsondergang. Ik heb de steen hier met kar, fiets en al op gezet. De beelddrager is per slot van rekening net zo belangrijk als het beeld zelf. Alleen toen het enthousiasme van het doel bereikt te hebben wegzakte, beseften we dat deze plek toch niet goed is. In het donker rijden we weg met de steen op zoek naar zijn thuis.’
‘Dit sublieme bos is ergens diep in Brabant. We gaan hier door een ven richting Goirle waar de grafheuvels te vinden zijn. Een ven is een soort moeras waar Midden-Brabant vroeger mee was dicht gegroeid. Goirle betekent eigenlijk Goor Le, drassig bos.’
‘Dit is de laatste rustplaats van de steen, een ‘nep’-grafheuvel op een bedrijventerrein buiten Goirle. Alsof hij er voor gemaakt is wacht ons in het midden van deze grafheuvel een lege sokkel op, die we vinden na een woud van palen te hebben doorkruist. Grafheuvels hebben soms palen rondom de heuvel heen staan, als een soort lijn tussen leven en dood. Op deze plek komen alle elementen samen en gaat de steen op in totale harmonie met het landschap. De eenwording met de omgeving is voor ons een emotioneel moment. Met een lege kar keren we terug. De steen is ‘begraven’.’
‘Na twee weken is de steen verdwenen. Waar hij naar toe is gegaan kan ik niet met zekerheid zeggen. Is de steen zichzelf ontstegen? Of toch meegenomen door vuilnismannen? We kunnen enkel gissen naar zijn lot, en blijven geloven in de steen.’
Als je de steenfietser even met eigen ogen wilt zien, check dan dit
Tommy Smits zal de hele film vertonen tijdens zijn afstudeertentoonstelling in het gebouw van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Daar is ook de dvd verkrijgbaar.
Handig: de wekelijkse Forum-alert
Meld je aan voor de nieuwsbrief en ontvang de gratis updates.