3 SEP, 2020 • Doeners en durfals
Anthony Fokker (1890 – 1939), ambitieus en een tikkeltje eigenzinnig
In zijn zelfgebouwde vliegtuigje De Spin leerde Anthony Fokker zichzelf vliegen. Maar het ging deze luchtvaartpionier niet altijd voor de wind. In de nieuwe serie Doeners en durfals: Anthony Fokker.
Trots staat hij daar, de kleine man met een lange leren jas. Hand op de vleugel van zijn eerste zelfgebouwde vliegtuig, de Spin. Anthony Fokker, de op Java geboren zoon van een koffieplanter, was 21 toen hij met zijn pas gehaalde vliegbrevet op zak een rondje vloog rond de Sint Bavokerk in Haarlem. Terwijl zijn vader nog zo had gezegd dat het ‘krankzinnig’ was dat hij wilde leren vliegen. Maar dat had de eigengereide en ambitieuze Anthony niet tegengehouden en de Haarlemmers onthaalden hem als een held.
Doeners en durfalsKansen zien en benutten, en niet bang zijn om een keer flink onderuit te gaan. Dat hebben deze Nederlandse ondernemers goed begrepen. Met hun bedrijf hebben ze een bijdrage geleverd aan onze economie en Nederland op de kaart gezet. En dat was zeker niet altijd even makkelijk. In deel I van de nieuwe rubriek Doeners en durfals: Anthony FokkerZijn liefde voor het vliegen zat er al vroeg in. Op de zolder van zijn huis in Haarlem bouwt hij modelvliegtuigjes van papier en paperclips. Én hij doet verschillende uitvindingen, zoals een band die niet lek kan.
Na de HBS gaat hij in Duitsland naar een school voor automobielbouw waar ook lessen in vliegen en vliegtuigconstructie worden gegeven. Hij blijkt buitengewoon veel talent te hebben, bouwt zijn eerste vliegtuig en leert zichzelf vliegen. Met geld van zijn vader begint hij in Duitsland de Firma Fokker Aviatik.
Tekst gaat door na de foto
Maar de zaken gaan niet goed en een faillissement dreigt, totdat het Duitse leger zich gaat voorbereiden op de Eerste Wereldoorlog. Op grote schaal stromen de militaire orders binnen. Er is vooral interesse in zijn uitvinding van een demontabel vliegtuig dat makkelijk over de weg kan worden vervoerd. En ineens is Fokker een belangrijke figuur in de Duitse oorlogsindustrie.
Dat hij zijn bedrijf – na afloop van de oorlog en na een compleet bizarre smokkel van zijn inventaris compleet met 200 vliegtuigen – in Nederland vestigt, is min of meer toevallig. En zodra de kans zich voordoet om in Amerika zaken te doen, doet hij dat.
Bekijk hier een documentaire over Anthony Fokker metuniek en authentiek beeldmateriaal
Als zijn bedrijven in Nederland en de VS in het slop raken wegens gebrek aan vernieuwing en zijn rol als vliegtuigbouwer is uitgespeeld, haalt Fokker nog één handige manoeuvre uit. Hij weet de licentierechten van Amerikaanse vliegtuigen voor de Europese markt te bemachtigen. Daarmee maakt hij een enorm fortuin. En stort zich meteen vol overgave op een nieuw avontuur: het ontwerpen en bouwen van excentrieke, futuristische jachten. Dat doet hij tot zijn dood op 23 december 1939. Fokker is dan 49 jaar.
Op de hoogte blijven van onze beste artikelen?Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.
Handig: de wekelijkse Forum-alert
Meld je aan voor de nieuwsbrief en ontvang de gratis updates.