‘Afval verdwijnt straks over de grens’

Door vanaf volgend jaar belasting te heffen op het verbranden van restafval en het storten van afval, moet er 100 miljoen euro extra in de schatkist vloeien. Dat zou zorgen voor minder restafval en meer recycling. En het is beter voor het milieu. Dat gaat niet werken, stelt Dick Hoogendoorn, directeur van Vereniging Afvalbedrijven.

Meer belasting betalen is nooit leuk. Maar u vindt het ook zinloos?’
Als het aan Wiebes ligt, wordt er vanaf 1 januari 2015 13 euro per ton aan belasting geheven, een tarief dat geldt voor afval dat wordt gestort en voor afval dat wordt verbrand. Daarmee wil hij 100 miljoen euro per jaar binnenhalen, een bedrag waar ik mijn vraagtekens bij zet. Over afval dat we importeren vanuit het buitenland, hoeft niks betaald te worden. Dat is zoals we het willen. Exporteren kan ook zonder problemen, waardoor afval, en daarmee dus werk, over de grens verdwijnt. Dan valt er weinig meer te heffen.’

Is dat, letterlijk, niet wat ver gezocht?’
Wij denken dat op termijn ongeveer een derde van het restafval uit Nederland zijn weg over de grens vindt. Zo zijn er installaties die zich net over de grens bevinden, in Duitsland bijvoorbeeld, waar geen belasting wordt geheven. Daar kan afval straks zo’n 25 procent goedkoper verbrand worden dan hier. Dit maakt het voor aanbieders heel lucratief om Nederland te omzeilen. We zouden dat dan moeten corrigeren door extra afval te importeren uit het buitenland, waar geen belasting over wordt geheven. Daarmee gaat Wiebes die gewenste 100 miljoen niet halen.’

De belastingmaatregel moet vergroenend zijn. Wilt u dat dan niet?’
Natuurlijk wel, maar dat bereik je beter door afval te scheiden aan de bron en dit te recyclen tot nieuwe grondstoffen en producten. Staatssecretaris Mansveld wil recycling stimuleren. Dat lijkt me een veel beter idee. Dan neemt de hoeveelheid restafval die wordt verbrand vanzelf af. Op de Nederlandse stortplaatsen komt vrijwel uitsluitend afval terecht dat niet geschikt is voor recycling of verbranding. Daar kun je niets anders mee dan storten. Kijk, wij accepteren deze belasting als een politiek feit. Zo reëel moet je zijn. Maar introduceer geen maatregel die niet werkt en Nederlandse bedrijven benadeelt.’

Moet dan iedereen meer afvalstoffenheffing betalen?’
Ja, dat is het gevolg van het besluit om tot een afvalstoffenbelasting te komen. Het idee is dat iedereen hierdoor minder restafval gaat produceren en geprikkeld wordt om beter afval te scheiden als de afvalstoffenheffing via de gemeente omhoog gaat. Stel dat dat werkt, dan moet het tarief straks wel heel hoog worden wil het 100 miljoen opleveren. Vergroenend gedrag van burgers en bedrijfsleven wordt daarmee niet beloond.’

Wat wilt u dan van het kabinet?’
Dat de belastingmaatregel wordt ingevoerd mét een heffing op de export van afval. Maar staatssecretaris Wiebes is erg gevoelig voor de mening van de Belastingdienst, die een exportheffing te complex vindt. Daar ben ik het helemaal niet mee eens. Je kunt vrij eenvoudig nagaan welke bedrijven exporteren naar het buitenland, omdat die onder de Europese Verordening Overbrenging Afvalstoffen vallen. Daar kun je vervolgens een exportheffing aan koppelen. Kijk, ik ben het eens met Wiebes dat je het allemaal niet onnodig ingewikkeld moet maken, maar de concurrentiepositie van het Nederlands bedrijfsleven aantasten lijkt mij niet de bedoeling.’