14 DEC, 2022 • Column

Onzekere economie vraagt om maatwerk bij cao's

Misschien staan onze hoofden aan het eind van een bewogen 2022 nu vooral naar de feestdagen. Ik zie al weer overal kerstbomen en gezellige lichtjes. De kerstmenu’s worden uitgezocht, inkopen gedaan. Toch heerst er niet overal een feeststemming.

 

Voorzichtig in onzekere economie 

Sommige bedrijven en sectoren hebben het moeilijk. Tel daarbij de onzekerheid op over wat de economie in 2023 gaat doen en alle kosten die op veel (mkb) ondernemers afkomen en het is duidelijk dat we voorzichtig moeten zijn. Precies dat staat ook in de Arbeidsvoorwaardennota 2023, van de gezamenlijke werkgeversverenigingen AWVN, VNO-NCW en MKB-Nederland, die vandaag is verschenen. En terecht. Het is bijvoorbeeld enorm belangrijk om – samen met de vakbeweging – tot zodanige afspraken te komen dat bedrijven wel kunnen blijven investeren, innoveren én produceren. Zeker in een tijd die we met een gerust hart ‘wispelturig’ kunnen noemen.

 

Coronaschulden en verhoging minimumloon 

Ondernemers betalen hoge prijzen om hun zaak draaiende te houden (energie) en hun producten te maken (grondstoffen). Velen kunnen dat niet doorberekenen. Een aantal is daarbij nog bezig de coronaschulden terug te betalen en er komt daarbij ook nog een snellere verhoging van het minimumloon aan.

 

Laat beloning ‘mee-ademen’ 

Wat ik maar wil zeggen: maatwerk is het sleutelwoord in het arbeidsvoorwaardenoverleg komend jaar. Kijk wat een bedrijf aankan. Natuurlijk, bij sectoren waar het goed gaat kan gekeken worden naar hogere lonen of delen in de winst. Maar we moeten er met z’n allen wel enorm voor waken dat lonen en prijzen haasje-over gaan spelen en er een loon-prijsspiraal ontstaat. Dan zijn we als land straks verder van huis. Het is dan ook verstandig in veel sectoren om beloning wat vaker ‘mee te laten ademen’ zogezegd. Dus niet structureel alles en overal omhoog, maar bijvoorbeeld kijken naar tijdelijke vormen van compensatie.

Ik ken genoeg bedrijven die hun werknemers helpen met eenmalige uitkeringen, of bijdrages bij verduurzaming van het huis, hulp bij energiekosten, maar ook praktische hulp zoals het inschakelen van budgetcoaches. Daar moeten we naar blijven kijken.

 

Samen arbeidsmarkttekorten oplossen 

Alleen zo kunnen we Nederland behoeden voor verdere verslechtering van de economie op lange termijn. En dat is nodig ook, want er komt al genoeg op ons af. Denk aan de verduurzaming en hoe om te gaan met zaken als vergrijzing en digitalisering. En als we dan toch constructief bezig zijn, laten we dan ook meteen zorgen dat iedereen aan de slag kan om de tekorten op de arbeidsmarkt op te lossen en arbeidsduurverlenging bespreekbaar te maken. Dan kunnen we met meer vertrouwen de toekomst in.

 

Alfred van Delft

Beleidssecretaris Sociale Zaken

arbeidsmarktkraptecaocao-onderhandelingencoronaeconomieenergiegrondstoffeninnovatielonenminimumloon