Nederlandse hightechsector motor private R en D-uitgaven Nederland

De Nederlandse hightechsector, met ASML en Philips als trekkers, blijft in ons land veruit de grootste private investeerder in R&D. Het afgelopen jaar namen de uitgaven van ASML met ruim 25 procent toe, wat resulteerde in een totaal van 2,8 miljard euro. Dat en meer blijkt uit de R en D Top 30  van Technisch Weekblad, in samenwerking met VNO-NCW en TNO. Nieuwkomer in de lijst, op de derde plaats, is Booking.com. Dit laat zien dat er de nodige dynamiek zit in de R&D-lijst en dat Nederland ook op het gebied van digitale technologieplatforms een vooraanstaande positie inneemt. Het merendeel van de deelnemers aan de enquête verwacht dat de R&D-uitgaven de komende tijd verder zullen stijgen.

Ingrid Thijssen, voorzitter van VNO-NCW: “R&D-investeringen vormen de ruggengraat van ons toekomstig verdienvermogen. De bedrijven in deze top 30 investeren niet alleen in hun eigen ontwikkeling, maar ook in samenwerking met een breed ecosysteem van mkb-bedrijven, start- en scale-ups, en kennisinstellingen. Dit zijn de groeibriljanten die bijdragen aan de economische kracht en innovatie van Nederland.”

Tjark Tjin-A-Tsoi, CEO van TNO: “Het aandeel van de top 10 in de totale R&D-uitgaven is tussen 2016 en 2023 gestegen van 25% naar 35%. Deze ‘toppers’ zijn van grote waarde voor de Nederlandse economie, de werkgelegenheid en de geopolitieke positie. Tegelijkertijd moeten we constateren dat de basis te smal is en dat dit een risico vormt. Het is van belang dat meer start-ups doorgroeien tot de ASML’s, Janssens en Bookings van de toekomst.”

R&D Top 30 terug van weggeweest

Na een paar jaar afwezigheid is de R&D Top 30 terug van weggeweest. Jarenlang was deze lijst toonaangevend in Nederland en de ranglijst geeft inzicht in de meest innovatieve bedrijven van het land. Naast ASML en Booking.com completeren Philips (2), KPN (4) en Janssen (5) de top vijf. Deze vijf bedrijven zijn samen goed voor maar liefst een kwart van de totale private R&D-uitgaven in Nederland.

De bijdrage van ASML is ongeveer even groot als de bijdrage van de 29 volgende bedrijven in de lijst samen. De afgelopen 25 jaar is het Nederlandse R&D-landschap sterk veranderd, met een sterke concentratie van innovatieve bedrijven in Noord-Brabant, en in het bijzonder in de regio Eindhoven. De helft van de top 10 nieuwkomers in de lijst is afkomstig uit Eindhoven.

Bied ruimte aan nieuwe R&D-intensieve bedrijven

De totale private R&D-uitgaven als percentage van het bbp in Nederland (1,49% in 2022, 1,44% in 2023) blijven achter bij die van onze Europese buren, maar ook bij de meest recente cijfers uit 2022 van landen zoals Korea (4,14%), Japan (2,7%), de VS (2,83%) en China (1,98%).
Nederland bevindt zich met 2,08% aan publieke en private investeringen van het bbp in 2023 (2,18% in 2022) nog steeds onder het EU-gemiddelde van 2,25% (in 2022 én 2023) en de Lissabondoelstelling van minimaal 3%.

Om op 3% te komen, moet er, gezien de recente groei van het bbp, in Nederland zo’n 9,8 miljard euro aan R&D per jaar bij (op basis van de cijfers voor 2023). Naast publieke investeringen moet het grootste deel daarvan uit de private sector komen. Het is daarom cruciaal om het bestaande R&D-intensieve bedrijfsleven te versterken en tegelijkertijd de ontwikkeling van nieuwe R&D-intensieve bedrijven te stimuleren. Dit is niet alleen van belang voor de nationale economie, maar ook voor de positie van Nederland als innovatieve kracht binnen de EU.

Disclaimer

Deze ranglijst is gebaseerd op vrijwillig aangeleverde gegevens van deelnemende bedrijven en is mogelijk niet volledig. De aangeleverde gegevens zijn niet verder geverifieerd. De positie in de lijst weerspiegelt uitsluitend een kwantitatieve weergave van de opgegeven cijfers en zegt niets over de kwaliteit of impact van de R&D-activiteiten. Relatieve cijfers, zoals de gemiddelde jaarlijkse groei (CAGR) en relatieve R&D-uitgaven, zijn berekend op basis van de aangeleverde data.