18 NOV, 2020 • Europees nieuws
EU wil consumentenrecht voor de moderne samenleving
De coronacrisis, klimaatverandering, digitalisering – EU-burgers krijgen anno 2020 heel wat voor hun kiezen. De manier waarop we consumeren verandert door al deze ontwikkelingen steeds meer. In de New Consumer Agenda van de Europese Commissie, die vorige week uitgebracht werd, wordt daarom een reeks voorstellen gepubliceerd die moeten leiden tot een update van het Europese consumentenbeleid.
Consumenten groenere keuzes laten maken
Zo zal de Commissie met een wetgevingsvoorstel komen dat moet zorgen voor meer en betere informatie, bijvoorbeeld over – in de context van de Green Deal – de duurzaamheid van een aankoop. Ze wil consumenten beschermen tegen zaken als greenwashing (producten onterecht als duurzaam presenteren) en zal dan ook komen met een voorstel voor het hardmaken van milieuclaims. Ook wil de Commissie de strijd aangaan met early obsolescence, een term waarmee het ‘eerder dan verwacht verouderen’ van goederen bedoeld wordt. Het gaat dan bijvoorbeeld om goederen die niet meer bruikbaar zijn door onredelijk snelle slijtage of technologische veroudering.
Consumeren in een digitale wereld
Digitalisering speelt ook een centrale rol in de nieuwe plannen. E-commerce wordt steeds belangrijker, maar mede door de crisis komen problemen als oplichting in deze bedrijfstak meer aan het licht, aldus de Commissie. De Commissie is voornemens om de richtlijn van productveiligheid te herzien, waarbij ook wordt gekeken naar het gebruik van kunstmatige intelligentie. Verder wil de Commissie tegengaan dat consumenten online onbewust beïnvloed worden, bijvoorbeeld door middel van advertenties, waardoor ze minder goed zelf keuzes kunnen maken.
Proportionaliteit als uitgangspunt
Hoewel de groene en digitale transitie inderdaad voor nieuwe uitdagingen zorgen, is nieuw beleid zeker niet altijd nodig en kan het teveel nieuwe verplichtingen voor bedrijven opleveren. De voorstellen die uit de New Consumer Agenda voortvloeien moeten daarom hoe dan ook proportioneel blijven. Een aanpak waarbij per uitdaging wordt gekeken naar het best passende beleid, is cruciaal. Bij voorbaat inzetten op reparatie, terwijl vervanging van een product soms een geschiktere optie is om de milieudruk te verlagen, is een voorbeeld van onevenredig beleid. Ten slotte moet eerst vooral gekeken worden hoe de implementatie en handhaving van bestaande regels verbeterd kan worden.
Positieve aspecten
VNO-NCW en MKB-Nederland zijn groot voorstander van goed Europees consumentenbeleid, omdat het leidt tot meer consumentenvertrouwen, wat de economie ten goede komt. Ook is het positief dat er meer aandacht is voor de verkoop van producten uit derde landen die niet voldoen aan EU-wetgeving. Het is belangrijk om dit tegen te gaan, in verband met het waarborgen van productveiligheid en het gelijke speelveld.
De Commissie moet daarbij haar Better Regulation Principles (waar we al eerder over schreven) niet uit het oog verliezen. We zijn daarom kritisch op het invoeren van nieuwe regelgeving en zullen de nieuwe voorstellen van de Commissie in het kader van de New Consumer Agenda aandachtig volgen.