Behandel defensie-industrie niet alleen als toeleveranciers, maar als strategische partners

De wereld om ons heen verandert razendsnel. Oorlog aan de randen van Europa, oplopende spanningen wereldwijd en een groeiende dreiging in het digitale domein. Het is duidelijk: onze veiligheid is niet langer een garantie, we moeten ervoor werken. Daarom investeert Nederland terecht in Defensie. We moeten echter niet alleen investeren in onze krijgsmacht, maar ook in de bedrijven die haar wapens, technologie en systemen leveren.

Zorgelijk
Nederland heeft een sterke, innovatieve defensie-industrie. Met al die conflicten en dreigingen lijken de marktomstandigheden voor defensiebedrijven uitstekend. Maar die industrie staat onder druk. En dat is zorgelijk, want als bedrijven omvallen of zich terugtrekken, blijft er weinig over om onze krijgsmacht te voorzien van wat nodig is.

Gereedschapskist ontbreekt
De nieuwe Defensie Strategie voor Industrie en Innovatie (DSII), die in april werd gepresenteerd, laat zien dat het ministerie de urgentie voelt. Dat is goed. Maar de strategie mist nog de gereedschapskist om echt te kunnen bouwen.

Wat er nodig is
Wat nodig is? Heldere langetermijncontracten. Snelle, voorspelbare voorfinanciering. Realistische marges die innovatie mogelijk maken. Bedrijven kunnen nu vaak niet investeren in productielijnen, omdat er te weinig zekerheid is. In sommige gevallen kunnen ze zelfs niet meedoen aan aanbestedingen omdat ze de kosten niet kunnen voorschieten. Zo raken we kennis, banen en capaciteit kwijt.

Leer van de Belgen
Een voorbeeld: in België sloot de overheid een twintigjarig contract met wapenproducent FN Herstal. Dat bood ze duidelijkheid en ruimte om te investeren. In Nederland ontbreekt die langetermijnvisie nog te vaak.

Samenwerking is nodig
Ook Europees speelt dit. De Europese Commissie wil samenwerking en schaalgrootte stimuleren. Maar de Nederlandse industrie blijft achter als we niet snel acteren.

Defensie kan dit niet alleen. Er is samenwerking nodig met Economische Zaken en Financiën. En meer flexibiliteit binnen de regels, zonder die overboord te gooien.

Defensie-industrie als strategische partner
Achter elk militair systeem zitten vakmensen. Zonder hen geen innovatie, geen productie, en uiteindelijk ook geen veiligheid. Het is tijd om deze bedrijven niet als leveranciers, maar als strategische partners te behandelen. Alleen zo kunnen we bouwen aan een sterke, weerbare krijgsmacht én aan een bloeiende industrie die daaraan bijdraagt.

Robin Biersma
Strategisch beleidsadviseur defensie-industrie