Brusselblog Winand Quaedvlieg

Beste Lezer,

Deze Blik op Europa verschijnt aan de vooravond van de eerste verjaardag van de Russische inval in Oekraïne. Die aanval heeft ons geopolitieke wereldbeeld op zijn kop gezet en grote turbulentie in de economie teweeg gebracht: energiecrisis, sancties, ontwrichting van internationale ketens en grondstofstromen, inflatie. De Europese beleidsmakers hebben er de handen vol aan.

Eind vorig jaar uitte het gezamenlijke Europese bedrijfsleven een noodkreet over de concurrentiepositie op de wereldmarkt. Eén van de aanleidingen daarvoor was de Amerikaanse ‘Inflation Reduction Act’ (US-IRA) een massief subsidieprogramma om dáár een slinger te geven aan groene investeringen, waarmee de VS nogal achter loopt. Als reactie kwam de Europese Commissie begin deze maand met een actieplan voor een Green Deal Industrieplan en een routekaart naar ‘Net Zero’. Zij wil o.a. de Europese regels om staatssteun te beteugelen tijdelijk verruimen. Het is wat ons betreft wel zaak om daar voorzichtig mee om te gaan. Staatssteunregels zijn er niet voor niets, ze zijn voor kleinere EU-landen als Nederland een waarborg dat de markt niet verstoord wordt door een vloedgolf van steun uit de diepe zakken van grote lidstaten aan hun eigen bedrijven. Meer over dat groene industrieplan leest u verderop in deze Blik.

Ook vroegen we twee Nederlandse Europarlementariërs om hun visie op de US-IRA. Agnes Jongerius (PvdA/S&D) vindt de Amerikaanse wet een inspirerend voorbeeld van groene en sociale investeringen en wil dat het Europese antwoord een flinke sociale dimensie heeft; Tom Berendsen (CDA/EVP) meent dat we het Europese groene beleid niet moeten koppelen aan wat de VS doet, maar moeten doorpakken op de aanleg van Europese energie-infrastructuur, ontwikkelen van de techniek van morgen en betere bescherming van het weglekken van onze kennis en technologie naar onze concurrenten van morgen.

Versterking van het Europese concurrentievermogen vraagt ook om vermindering van administratieve lasten. Het Europese beleid gaat nu juist de andere kant op. Een serie wetsvoorstellen in de EU die nu in behandeling zijn gaan, wanneer ze over een jaar of twee in werking treden, een cumulatie van grote extra verplichtingen op bedrijven leggen. Eén daarvan is de richtlijn over gepaste zorgvuldigheid in ketens. In deze Blik leest u hoe het daarmee staat.

En ook leest u over het belang voor de EU om nieuwe handelsakkoorden met partnerlanden af te sluiten, om de toevoer van grondstoffen veilig te stellen en nieuwe afzetmarkten te ontwikkelen. Het belangrijkste akkoord in dat kader is met de vier landen van de Mercosur: Argentinië, Brazilië, Paraguay en Uruguay. Na héél lange onderhandelingen is het tijd dat dat akkoord er nu eindelijk komt.

Snelheid is dus geboden op een aantal beleidsterreinen. Maar geen onbezonnenheid. Daarvoor waarschuwen 30 (!) Europese koepelorganisaties van bedrijven met betrekking tot de data-verordening van de EU. Hoe verder het onderhandelingsproces daarover vordert, hoe meer onduidelijkheid er blijkt te zijn over kernvragen als de definitie van data, bedrijfsgeheimen en de rechthebbende op data. Als je het over dergelijke kernvragen niet eens bent kun je maar beter wat extra tijd nemen.

We wensen u weer veel leesplezier!