Tienduizenden Turken werden opgepakt en meer dan 950 bedrijven gesloten en onteigend. Na de mislukte staatsgreep in Turkije is het leven hard geworden. En rest voor sommige ondernemers alleen de illegaliteit.
Tegenwoordig beginnen Mehmet’s werkdagen om 6 uur ‘s ochtends. En voor 8 uur ’s avonds is hij meestal niet klaar. Zo’n 80 lira (20 euro) sprokkelt hij ermee bij elkaar. ‘Dit verdiende ik normaal in een half uur’, stelt hij gelaten vast. Sinds zijn arrestatie is Mehmet geen ondernemer meer. Hij vond een illegale baan in de bouw en moet zien te overleven.
380 zakenmensen opgepakt
Uit veiligheidsoverwegingen geeft hij zijn echte naam niet. Maar vertellen wil hij wel. Hoe hij een eigen meubelbedrijf runde in Kayseri, een industriestad in het midden van Turkije. Tot hij werd opgepakt als een van de 380 zakenmensen naar wie een arrestatiebevel uitging begin dit jaar. Verdacht van financiële support aan het Fethullah Gülen netwerk.
Een proces kreeg hij niet, vertelt Mehmet. En net zo plotseling als hij werd opgepakt, werd hij drie maanden later ook weer vrijgelaten. Zo kan hij wel zestig mensen opnoemen uit zijn directe omgeving die werden gearresteerd. ‘Ze zeggen dat iedere zakenman in Kayseri op een of andere manier betrokken is bij de beweging.’ Een aantal van zijn vrienden wist naar het buitenland te ontsnappen. Maar Mehmet moet in Turkije zien te overleven. Net als veel andere opgepakte ondernemers. Met als enige optie: illegaal werk.
'Veel Turken die werden opgepakt staan er alleen voor'
Illegaal werk
Recep Cevik, van het zogenoemde KHKLI-platform, komt ze vaak tegen. Hij richtte het platform op om mensen als Mehmet te steunen. ‘De werkomstandigheden zijn slecht, en uitbuiting vindt op grote schaal plaats.’ Maar vaak is het de enige optie, zegt Cevik. ‘Bijna iedereen die werd opgepakt zit in een sociaal isolement. Veel Turken staan er alleen voor.’ Illegaliteit is een harde wereld, vertelt hij. ‘Met de vele Syrische werkkrachten in het land, zijn er voor jou zo honderd anderen.’
Vluchten naar buitenland
Klagen of vragen om loonsverhoging is er dus niet bij. En terugkeer naar een bestaan als ondernemer ook niet. Het klimaat is te onzeker in Turkije. ‘Steeds meer ondernemers, met name de jonge, proberen uit te wijken naar het buitenland.’ Voor oud-ondernemers als Mehmet is dat in feite ook de enige optie. Zijn meubelbedrijf is hij kwijt. Het werd overgenomen door een van zijn werknemers. Terugkeren naar Kayseri wil hij sowieso niet. ‘Mijn naam is bezoedeld.’ Zijn ruime villa staat er leeg en verlaten bij sinds zijn vrouw die met hun zoon verliet. Dankzij haar Amerikaanse paspoort kon zij Turkije verlaten. Maar Mehmet zit voorlopig vast op een zolderkamer in Istanbul. Zijn bankrekeningen zijn nog altijd bevroren en reizen mag hij niet. Maar misschien gaat hij ze wel illegaal achterna, mijmert hij.
Op de foto: een demonstrant werd in mei dit jaar in Istanbul opgepakt door de politie. Sinds de mislukte coup van vorige jaar zijn tienduizenden burgers gevangen gezet vanwege vermeende sympathiën met de Gülen-beweging
