Zelfstandig professional niet afremmen

In sommige kringen is het bon ton tegenwoordig: afgeven op de zelfstandige zonder personeel of beter gezegd de zelfstandig professional. Ze zijn zielig én free riders tegelijk, want ze ondergraven het Nederlandse systeem van sociale verzekeringen, zetten de arbeidsverhoudingen op scherp en teren op de zak van de belastingbetaler. Reden voor het kabinet om een rem te willen zetten op faciliteiten voor de zp’er.

Even de feiten op een rijtje. Inderdaad, de samenleving is ondernemender geworden. Waren er in 1996 nog vierhonderdduizend zelfstandige professionals (6,5 procent van de beroepsbevolking), in 2008 was hun aantal gegroeid tot 680 duizend en vorig jaar stond de stand op bijna achthonderdduizend (ruim 10 procent van de beroepsbevolking). Een gestage jaarlijkse toename van zo’n twintig- tot 25 duizend mensen die voor zelfstandig werken en ondernemen kiezen. Een wereld dus die niet meer slechts bestaat uit werkgevers en werknemers, maar een ‘meerstromenland’ van werken en ondernemen.

We mogen ons gelukkig prijzen met deze ontwikkeling. Zo zou het niveau van de werkloosheid in Nederland veel hoger hebben gelegen, als deze ontwikkeling zich niet zou hebben voorgedaan. Al die mensen die er de afgelopen jaren bewust voor hebben gekozen om voor zichzelf te beginnen, in plaats van wellicht werkloos op de bank terecht te zijn gekomen, verdienen een groot compliment en geen trap na.

Bovendien is het een mythe dat mensen voor de zp-status zouden kiezen puur om te profiteren van de fiscale ondernemingsfaciliteiten. Sterker nog, als je rekening houdt met alle reserveringen die zp’ers moeten doen zijn de ondernemingsfaciliteiten hard nodig om de grote verschillen met het werknemerschap weg te nemen. Stel dat de toename van het aantal zp’ers niet had plaatsgevonden en Nederland nu tweehonderdduizend werklozen extra zou hebben geteld, dan zou dat bijna het dubbele kosten van de zelfstandigenaftrek en de winstvrijstelling bij elkaar opgeteld.

Zelfstandig professionals hollen daarom niks uit maar brengen Nederland juist creativiteit, flexibiliteit, productiviteit en ondernemerschap. Tegelijkertijd moet er wel oog zijn voor belemmeringen die zp’ers ondervinden om te sparen voor pensioen, zich te verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid en het krijgen van een hypotheek. Daar wordt al het nodige aan gedaan, onder meer door staatssecretaris Klijnsma voor het pensioen. De banken bezien het probleem van de hypotheken en zijn nu op zoek naar oplossingen. Dat zijn goede ontwikkelingen, net als de verdere groei van het ondernemerschap in Nederland.