Wiebes, luister niet naar roep om meer lokale belastingen

Nu staatssecretaris Wiebes bekend heeft gemaakt het belastingstelsel om te gooien, regent het ideeën. Soms goede, soms slechte. In die laatste categorie valt ook het plan van de Raad voor de financiële verhoudingen (Rfv). Die wil gemeenten voortaan meer autonomie geven om belastingen te heffen. De rijksbelastingen, zoals de lasten op arbeid, kunnen dan omlaag.

Tot zover de redenatie van de Rfv. Klinkt als een verschuiving van belastingen en dat is het ook. Terwijl het doel van de belastingherziening juist het creëren van meer economische groei en meer banen moet zijn. Daar leidt een lastenverschuiving naar gemeentelijke belastingen zeker niet toe. Er is juist een lastenverlichting nodig. Of mensen worden belast via hun inkomen of via gemeentelijke belastingen maakt in principe niet uit voor de arbeidsmarkt. Verder wil de Rfv geen begrenzing van de lokale lasten. Dat betekent dat gemeenten helemaal zelf mogen weten hoeveel belasting ze van burgers en ondernemers vragen.

De redenatie van de Raad is dat gemeenten dan beter zelf hun lokale voorzieningenniveau op peil kunnen houden. De werkelijkheid is echter dat gemeenten zich niet kunnen inhouden om geld binnen te harken voor nieuwe en niet altijd even zinvolle projecten – of zelfs om gaten in de begroting te dichten. Uit de onlangs verschenen Monitor lokale lasten van het COELO blijkt maar weer eens tot welke lastenverzwaringen het ontbreken van een begrenzing kan leiden. De monitor laat zien dat er gemeenten zijn waarin de opbrengst van de onroerendezaakbelasting (OZB) van bedrijfspanden substantieel stijgt ten opzichte van het jaar daarvoor – soms met wel 29 procent.

Ondernemers pleiten daarom al jaren voor een zogenoemde micronorm. Dan mag elke gemeente afzonderlijk de OZB-opbrengsten niet meer laten stijgen dan het inflatiepercentage – met correctie voor nieuwbouw. Een logischer oplossing, aldus ondernemers, omdat elke gemeente afzonderlijk dan verantwoordelijk is voor het eigen beleid. De macronorm – die een grens stelt aan de totale OZB-opbrengst van alle gemeenten gezamenlijk – heeft namelijk geen enkele disciplinerende werking. Geef gemeenten, kortom, niet de kans om zich te buiten te gaan aan het heffen van lokale belastingen. En kom met een belastingherziening die wél zorgt voor lastenverlichting.