Zelfs aan de opvang van vluchtelingen verdient de Italiaanse maffia geld. En eigenlijk kijken ondernemers op Sicilië daar ook niet van op. Maar tegen de maffia in verzet komen? Dat durfden er maar weinig. Tot Filippo Casella 'nee' zei. En tot zijn verbazing niet eens werd vermoord.
Toen de anonieme telefoontjes begonnen, wist Filippo Casella (60), dat hij in de val zat. De Siciliaanse maffia, de Cosa nostra, eiste elke maand 1500 euro aan pizzo (beschermingsgeld). Casella, eigenaar van Transportbedrijf P & D, gehoorzaamde meteen. 'Ik dacht dat betalen de enige oplossing was. Iedereen op Sicilië betaalt, dus hoe kon ik weigeren?'
Maffia-vriendjes
In zijn kantoor in de afgelegen industriezone van havenstad Catania loeit de airco. Terwijl hij van zijn espresso nipt, vertelt Casella dat de clan hem bleef lastig vallen, ook toen hij betaalde. 'Ze willen in je bedrijf infiltreren, de boel overnemen. Dus ze vragen je om hun maffia-vriendjes op de loonlijst te zetten. Die 'werknemers' komen natuurlijk niet echt werken, maar controleren je bedrijf, en je moet ze betalen.' Casella weigerde. Zijn bedrijf kon dat niet trekken, vertelt hij. Vanaf die tijd werden zijn vrachtwagens overvallen en beroofd.
Pas na zijn zevende beroving durfde Casella naar de politie te stappen
Pas na de zevende beroving durfde Casella naar de politie te stappen. Dat was 2005, meer dan tien jaar geleden. 'Ik was natuurlijk bang dat ze me zouden vermoorden. Maar het vreemde is dat ze me juist met rust lieten. Ik heb niets meer van ze gehoord. Geen bedreigingen, niks. Ze richten zich liever op slachtoffers die geen problemen geven. In mijn geval hebben politie en justitie fantastisch werk gedaan. Mijn bedreigers kregen lange celstraffen. Die komen voorlopig de straat niet meer op.'
Regionale held
Casella was een van de eerste Siciliaanse ondernemers die met zijn verhaal openlijk in de publiciteit durfde te komen. Hij groeide uit tot een regionale held. Maar wie denkt dat andere ondernemers zijn voorbeeld massaal zouden volgen, heeft het mis. Nog steeds betaalt 85 procent van de Siciliaanse ondernemers 'beschermgeld'. Berekend is dat ze samen voor circa 1 miljard aan extra maffia inkomsten zorgen.
Levenslange straf
'Bedrijven die nog steeds pizzo betalen zijn dom of gelinkt aan de maffia,' meent Alessandro Albanese, voorzitter van werkgeversorganisatie Confindustria, Palermo. Maar zo eenvoudig ligt het niet. 'Er is nog zoveel angst,' zegt Chiara Barone (31) van AddioPizzo (Dag Pizzo) in Catania, een anti-maffia-organisatie die ondernemers helpt aangifte te doen. 'En dat terwijl dat helemaal niet nodig is. Twintig jaar terug was de maffia heel bloeddorstig. Wie zich durfde te verzetten werd vermoord. Maar nu zitten bijna alle grote Siciliaanse maffiabazen een levenslange straf uit. Ondernemers die aangifte doen, overkomt niets. Natuurlijk, de maffia is nog steeds sterk. Maar tegenwoordig stelt de staat zich ook sterker op en biedt ondernemers bescherming en hulp. Het wordt daarom hoog tijd dat meer ondernemers moed tonen en naar de politie stappen. Alleen dan verandert er echt iets.'
