Wie zich afvraagt: wat staat die man op de bouwplaats nu wild te wapperen met zijn handen, moet even opletten. Er is een speciaal systeem met gebaren ontwikkeld voor in de bouw. 'Door lawaai, afstand en de meertaligheid is schreeuwen vaak onduidelijk', zegt Clemens van den Enden van Bouwend Nederland.
Een systeem van gebaren op de bouwplaats, hoe komt u hier zo bij?
'Het is bedacht door een van mijn collega's. Als ik het goed heb begrepen, tijdens zijn zomervakantie in het buitenland. Met Volandis, een kennisinstituut voor veiligheid in de bouw, is dat idee toen verder uitgewerkt tot Bouwspraak.'
Waarom zouden bouwvakkers gebarentaal moeten leren?
'Dat komt omdat het op een bouwplaats vaak moeilijk is om mensen op afstand effectief te bereiken. Je kunt elkaar slecht verstaan door lawaai en dan kan een boodschap verkeerd overkomen. En de meertaligheid op de bouwplaats van tegenwoordig speelt een ook rol. Een Roemeense medewerker die 'Kijk uit' hoort, reageert daar misschien niet zo snel op.'
Het is dus niet zo dat er gezellig in gebarentaal wordt gekletst?
'Nee, het is echt bedoeld voor acute belangrijke berichten. Waarschuwingen als 'Stop' of 'Pas op, links van je'. Maar ook het opmerkzaam maken op het gebruik van beschermingsmiddelen. Van die dingen die je normaal gesproken iemand toeschreeuwt. Er is gekeken welke boodschappen over gevaar of grote risico's het belangrijkst zijn. Daar zijn handgebaren bij gezocht. Die staat nu ook in de Generieke Poort Instructie, een certificaat om aan te tonen dat jij bekend bent met de veiligheidsinstructies voor de bouwplaats.'
'Een Roemeen die 'Kijk uit' hoort, reageert daar misschien niet zo snel op'
Zien de bouwvakkers het nut wel in van zo'n extra taal?
'Dat is door Volandis bewust op een ludieke manier gedaan. Zij hebben daarvoor acteur en cabaretier Leo Alkemade ingeschakeld. Hij laat in humoristische filmpjes vol onhandigheid en foutief enthousiasme zien welk gebaren er zijn en wanneer je die gebruikt. Het mooie is, dat we van sommige leden wel terug hebben gekregen dat de leukigheid niet overdreven moet worden, want veiligheid moet je serieus nemen. Dus onze boodschap komt wel aan.'
Dus de bouwplaats is weer veiliger geworden?
'Ik ben heel blij dat het sinds kort bij de Generieke Poort Instructie hoort, want het gevaar is natuurlijk wel dat niet iedereen de handgebaren begrijpt. Zoiets moet inslijten, we sturen niet alle bouwvakkers verplicht op cursus.'
Leo Alkemade doet zijn best om Bouwspraak te leren, met wisselend succes en soms grote gevolgen:
Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.
