Voor Jeroen Dijsselbloem was Prinsjesdag 2016 voorlopig de laatste. Wie volgt hem na de verkiezingen volgend jaar op? Deze zeven ondernemers hebben wel een idee. En de #nieuweminfin is…
23-09-2016
Manon Janssen / Ecorys
‘Geen opgewonden standje’
‘Voor ons als Ecorys is een minister met kennis van zaken belangrijk. Het moet daarnaast een netwerker zijn die de gemoederen kan bedaren, geen opgewonden standje. Met alle moeilijke dossiers en veranderingen zoals de Brexit op til, is een stabiele koers nodig.’
‘Ik heb drie kandidaten. Op 1 staat Jeroen Dijsselbloem. Hij heeft het hartstikke goed gedaan en mag van mij verder als minister van Financiën. Hij straalt rust uit en zorgt voor continuïteit in het beleid. Een tweede kandidaat is Wiebe Draijer, de huidige voorzitter van de raad van bestuur van de Rabobank. Hij is gedegen, inhoudelijk en rustig, maar ook uitgesproken. Dat zijn belangrijke aspecten voor een minister van Financiën. De derde kandidaat is D66-Kamerlid Wouter Koolmees, al is het maar omdat hij bij Ecorys heeft gewerkt. Verder is ook hij inhoudelijk sterk en gematigd, niet extreem.’
‘Ik besef nu dat ik te laat heb gedacht aan een vrouwelijke kandidaat. Aan de andere kant: de minister moet in eerste instantie op inhoud worden gekozen, niet op diversiteit.’
Minister worden? Dit is het profiel Wie minister wil worden en even wil kijken wat je dan zoal moet doen, kan even een kijkje nemen in de Nationale Beroepengids [www.nationaleberoepengids.nl/Minister]. Ook voor een minister wordt daar een beroepsprofiel gegeven. Een minister neemt deel aan de regering en geeft over het algemeen leiding aan een ministerie. Verder houdt hij of zij zich bezig met een bepaald (beleids)terrein zoals bijvoorbeeld financiën. En een minister is dagelijks bezig met het geven van opdrachten aan ambtenaren, het lezen van verslagen en rapporten en het instellen van onderzoeken naar nieuwe ontwikkelingen op zijn eigen beleidsterrein.
Benno Leeser / Gassan Diamonds
‘Echte teamspeler’
‘Een type Gerrit Zalm lijkt me wel wat als nieuwe minister van Financiën. Ik was wel van hem gecharmeerd als minister omdat hij een goed financieel inzicht wist te combineren met ondernemerschap. En alleen zuinig was als dat ook echt moest.’
‘Dat hebben we ook nodig in Nederland: een minister van Financiën die initiatieven durft te nemen en strategisch inzicht heeft. En natuurlijk moet hij of zij ook verstand hebben van financiën.’
‘Ik denk dat een goede minister van Financiën een teamspeler is en kan luisteren naar anderen. Hij moet zich niet laten leiden door de waan van de dag en andere ministers bijsturen als die de neiging hebben om zich wel mee te laten slepen. Je kunt een stempel drukken als schatbewaarder als je doortastend bent, politieke moed hebt, maar ook pragmatisch bent.’
‘Juist de minister van Financiën moet bij dossiers als KLM, Schiphol en toerisme het hoofd koel houden en nadenken over onze belangen op de langere termijn. Nederland is geen eiland, we hebben de buitenwereld nodig.’
Bas Janssen / Declaree
‘Iemand met lef’
‘Wat dacht je van Jort Kelder! Hij is een echte ondernemer, neemt geen blad voor de mond en durft transparant te zijn. Bijvoorbeeld over zijn eigen inkomen en belastingaangifte, terwijl dat in Nederland een taboe is. En hij durft kritisch te zijn over het belastingstelsel.’
‘In Nederland moet je bijvoorbeeld vrij veel inkomstenbelasting betalen. Jort Kelder zegt dat dit ook geldt voor ondernemers, maar die krijgen er minder voor terug; als ondernemer kun je bijvoorbeeld niet rekenen op de overheid in geval van ziekte of ouderdom. Daar heeft hij een punt.'
'Wat maakt een goede minister van Financiën? Sowieso moet hij heel goed op de hoogte zijn van de inhoud. Daar was Gerrit Zalm een goed voorbeeld van. Aan de andere kant moet hij ook de durf hebben om dingen uit te spreken en te veranderen.’
'Lef en ondernemerschap zijn ook belangrijk. Jan Kees de Jager zorgde ervoor dat de Belastingdienst gedigitaliseerde facturen accepteerde. Dat soort veranderingen kunnen drivers zijn van de economie. Heel anders dan bijvoorbeeld de president van de Nederlandsche Bank, die moet juist voorzichtig en genuanceerd zijn.'
'De nieuwe minister van Financiën moet zeker niet nu zuinig zijn. In mijn optiek is dit hét moment om te investeren, kapitaal is nog nooit zo goedkoop geweest als nu. De rentestanden zijn historisch laag. Natuurlijk wel investeren in zaken als innovatie en wetenschap die economische progressie teweeg brengen, niet in hobbyprojecten.'
Daniel Ropers / Bol.com
‘Meer technocraat dan politicus’
'Ik vind het lastig om een naam te noemen. De minister van Financiën heeft in mijn ogen idealiter een dubbelrol. In Brussel moet hij het Europese financiële beleid bewaken. Zijn rol is daar nadrukkelijk politiek: hij moet handig ageren en gewicht in de schaal leggen ten opzichte van zijn collega's. In Den Haag zou het beleid meer via de andere departementen moeten lopen, en zou de minister van Financiën een rol vergelijkbaar met die van een cfo in een bedrijf moeten hebben: het financiële geweten, de controleur. Dus meer een technocraat dan een politicus die zich richt op wat wel en wat niet goed scoort. Je ziet nu in elk geval dat de huidige minister van Financiën met het oog op de komende verkiezingen een meer politiek profiel krijgt, logisch maar niet zo wenselijk.'
'Die dubbele rol maakt het moeilijk om een profiel voor de nieuwe minister op te stellen. Gezien die tweede rol zou het iemand uit onverwachte hoek kunnen zijn, en alleen al om die reden zou ik geen naam kunnen noemen. Het zal in elk geval ook iemand moeten zijn die goed kan schakelen met De Nederlandsche Bank, belangrijk in de Nederlandse maar vooral de Europese context. Een goede relatie met het presidium van DNB, ook op het persoonlijke vlak, helpt dan.'
Bas van Abel / Fairphone
‘Niet per se een toffe peer’
‘Ik denk dat we iemand nodig hebben op Financiën die niet uitsluitend gefocust is op economische groei. Tenminste niet als we de economie alleen meten in termen van geld. We groeien ook als we oplossingen vinden voor de maatschappelijke problemen waar we voor staan, als we op het gebied van duurzaamheid beter presteren. Een minister van Financiën kan zijn collega’s stimuleren bij aanbestedingen op duurzaamheid te letten bijvoorbeeld, kan bij het inkoopbeleid andere accenten leggen. De overheid is zo’n grote opdrachtgever, dat zou echt enorme impact hebben.’
‘Nederland zit in een soort startupfase. We hebben de crisis net min of meer achter de rug. Dus nu hebben we iemand nodig op Financiën die niet vertragend werkt, maar juist stimuleert. Zo werkt het ook in een onderneming: als je van je boekhouder alleen maar hoort ‘kan niet’ dan kom je niet verder.’
‘Zo’n minister moet dus een flinke dosis ondernemerschap bezitten. En liefst ook de samenwerking met het bedrijfsleven zoeken. Ondernemers kunnen een enorme bijdrage leveren aan oplossingen bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid. Maar dan moet je wel samenwerken.’
‘Een type Frans Timmermans, zou ik zeggen. Iemand die Nederland in de wereld plaatst en niet in een isolement. Rake dingen durft te zeggen, heel erg duidelijk durft te zijn, maar ook weet dat de buitenwereld je niet per se een toffe peer hoeft te vinden.’
Karin Sluis / Witteveen+Bos
‘Sowieso een vrouw’
'De nieuwe minister van Financiën moet voor mij verstand hebben van en gericht zijn op duurzaamheid, in de breedste zin van het woord. De belangrijkste opgaven waar Nederland voor staat hebben daarmee te maken. De invulling van het Klimaatakkoord bijvoorbeeld, en een duurzame gezonde arbeidsmarkt. Financiën kan op dat gebied faciliteren, stimuleren en innoveren.'
'Daarbij is het belangrijk dat zij – voor mij moet het sowieso een vrouw zijn, al helemaal omdat we nog nooit een vrouwelijke minister van Financiën hebben gehad – ervaring heeft in het bedrijfsleven. Ondernemers hebben een cruciale rol in het verwezenlijken van duurzaamheid. Financiën kan bedrijven in de gelegenheid brengen om daar een bijdrage aan te leveren, met bijvoorbeeld subsidies en regelingen.'
'Natuurlijk zijn eigenschappen zoals lef en ondernemerschap belangrijk, maar een minister moet zeker niet agendaloos zijn. Maar juist weten voor welke uitdagingen ons land staat, en daar op inspelen. Voor de troepen uitlopen is alleen nuttig als je eerst vaststelt welke kant die op moeten.'
'Als je dan alles optelt wat ik belangrijk vind dan kom ik uit op Annemieke Nijhof, ceo van internationaal opererend ingenieursbureau Tauw. Zij heeft daarnaast ervaring in het Haagse, haar MBA gehaald, is topvrouw van het jaar 2015/2016 en commissaris bij De Nederlandsche Bank. Een enorm bevlogen vrouw, die zich inzet voor een duurzame maatschappij.'
Coen van Oostrom / OVG Real Estate
‘Type investment banker’
‘Mij lijkt het goed dat er, in plaats van de zuinige boekhouders van de afgelopen jaren, een ondernemender figuur komt als de volgende minister van Financiën. Een type investment banker, eentje die niet alleen kijkt of de inkomsten en uitgaven in balans zijn, maar eentje die investeringen wil doen. Die vind je niet in de politiek, die komt eerder uit de beleggings- en pensioenwereld of uit de bankensector. Nederland is land van koopmannen en dominees. We hebben nu al jaren een dominee gehad, het is tijd voor een koopman. Ik denk dan bijvoorbeeld aan Volkert Doeksen, oud-topman van Alpinvest.’
‘Als ik kijk naar de huidige begroting, vind ik het ergst dat er zo weinig verandert. Het gaat om zulke kleine nuances. Met uitzondering van het veiligheidsbeleid. Ik ben als ondernemer de draad kwijt. Het gaat om koopkracht met een verschil van twee cijfers achter de komma. Wat dat betreft vind ik het de minst interessante begroting in jaren.’
‘Ik vind dat je de huidige goede tijden moet gebruiken voor structurele veranderingen. Dan denk ik in de eerste plaats aan de energietransitie. Het kabinet verschuilt zich teveel achter het Energieakkoord. Wat ik ook mis zijn de problemen in de steden. Er is een tekort aan goede woningen op de goede locaties. Er is geen masterplan stedelijke ontwikkeling. Daarin lopen we achter bij New York of Singapore.’
