Op termijn zou er wel eens te weinig drinkwater kunnen zijn. En dat raakt óók bedrijven. Wat moet er gebeuren om dat te voorkomen? Water vasthouden en snellere procedures, zegt Peter van der Velden, voorzitter van de Vereniging van Waterbedrijven in Nederland (Vewin).
Dreigt er al een tekort aan drinkwater?
‘Niet onmiddellijk, maar uit meerdere rapporten blijkt dat alle tien de drinkwaterbedrijven voor 2030 extra productiecapaciteit nodig hebben om water te winnen. Er zijn wel regionale verschillen. In de regio’s Haaglanden, Twente, Utrecht, Groningen is de situatie echt urgenter. Vorig jaar heeft waterbedrijf Vitens, dat onder meer in het oosten en noorden actief is, zelfs zo’n twintig aanvragen voor een wateraansluiting van bedrijven afgewezen.’
Hoe komt het dat bedrijven nu al niet worden aangesloten?
‘Het probleem zit hem vooral in de vergunningverlening voor nieuwe winningsplekken. Huidige vergunningen kunnen niet altijd volledig wordt gebruikt, bijvoorbeeld vanwege de kwaliteit van het water. Nieuwe vergunningen nemen erg veel tijd in beslag. Tussen het plan voor winning van water en dat water in de leiding kan tien tot vijftien jaar zitten. Dat komt omdat de belangenafweging steeds ingewikkelder wordt. We zijn nu eenmaal een vol land. Natuur speelt een rol, maar personeelstekort bij de uitvoerende instanties, financiering en het stikstofprobleem. Daar komt bij dat de vraag naar drinkwater stijgt als gevolg van de groei van de bevolking en de economie.’
'Soms moet het drinkwaterbedrijf zelfs aanvragen van bedrijven afwijzen'
Wat moet de overheid doen om het tij te keren?
‘Zorgen dat water veel meer wordt vastgehouden. Nederland was altijd een afvoermachine voor water en moet nu meer een spons worden, waarbij water niet snel wordt afgevoerd maar vastgehouden en in de grond zakt. Daar kun je dan meer water onttrekken, waardoor makkelijker wordt om nieuwe vergunningen te verstrekken. Verder komt er een nationaal plan van aanpak voor waterbesparing. Waterbesparende douches en toiletten zijn niet genoeg. We zien nu dat het individuele watergebruik weer aan te stijgen is. Als het droog en warm is, denken consumenten wel na over hun watergebruik, maar niet structureel. En ondertussen moet de overheid toch proberen om de procedures korter te krijgen. De drinkwatervoorziening moet als het nodig is meer prioriteit krijgen boven andere belangen.’
Wat kan het bedrijfsleven doen aan het waterprobleem?
‘Verantwoordelijk met water omgaan. Het bedrijfsleven heeft met de overheid afgesproken om in 2035 het drinkwatergebruik met 20 procent te verminderen. Met grote zakelijke klanten gaan we in gesprek daarover en doen we een waterscan: hoe kunnen zij hun watergebruik verminderen? Hebben zij bijvoorbeeld echt drinkwaterkwaliteit nodig? In de levensmiddelenindustrie wel ja, maar bijvoorbeeld niet voor het koelwater dat datacenters gebruiken. Overigens willen wij als drinkwatersector het bedrijfsleven dat water van drinkwaterkwaliteit nodig heeft, zo goed mogelijk blijven bedienen. De overheid heeft daarvoor een zorgplicht.’
Vreest u de Europese Kaderrichtlijn Water, die stelt dat Nederland kwaliteit van het grond- en oppervlaktewater moet verbeteren?
‘De noodzaak daartoe is ons uit het hart gegrepen. Als de kwaliteit van water door onder meer de landbouw, de industrie en medicijnresten verslechtert, heeft dat ook gevolgen voor ons, omdat we water dan veel meer moeten zuiveren om het geschikt te maken als drinkwater. Vóór alles is drinkwater een kwestie van volksgezondheid. En de kosten van zuivering rekenen we uiteindelijk door aan de klant.’
Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.
