Mijlpalen: de Spoorwegstaking van 1903

14-05-2024

In deze serie blikken we terug op de maatschappelijke veranderingen van de afgelopen 125 jaar. Vanaf het moment dus dat de voorgangers van VNO-NCW werden opgericht. In die periode is er echt zoveel veranderd en bereikt. Met ondernemers samen, met de overheid, met de vakbeweging of met ngo’s. Dit keer de Spoorwegstaking van 1903.

 

Het is 1903 en voor het station van Haarlem heerst grote drukte. Hier is duidelijk iets aan de hand. Een heel regiment huzaren bewaakt de ingang van het station uit angst voor ongeregeldheden. De zware bontmuts strak op het hoofd, grote ketting onder de kin. Dat zal vast niet lekker zitten. Op hun rug dragen ze een karabijn. Het is natuurlijk niet te hopen dat ze hem nodig hebben.

De paarden zijn wel wat gewend en vinden het allemaal best. Oortjes naar voren en wie weet krijgen ze wat lekkers van een voorbijganger die het aandurft dichterbij te komen. Het imposante gezelschap trekt in elk geval veel bekijks, er zijn heel wat mensen op dit spektakel afgekomen. De jongens vooraan zijn vol afwachting van wat er komen gaat.

Vol verwachting op wat komen gaat staat dit groepje jongens bij de huzaren die het station van Haarlem bewaken
Vol verwachting op wat komen gaat staat dit groepje jongens bij de huzaren die het station van Haarlem bewaken

Geboorte van het poldermodel

Wat is de aanleiding voor deze opstoot? Er wordt massaal gestaakt door het spoorwegpersoneel. Dat doen ze niet voor zichzelf, maar uit solidariteit met de Amsterdamse havenarbeiders die staken voor een verplicht vakbondslidmaatschap.
Het is een roerige tijd waarin werknemers én werkgevers zich organiseren. Zonder slag of stoot gaat het niet, maar uiteindelijk overleggen ze samen bijvoorbeeld om de arbeidsomstandigheden te verbeteren. Het is het begin van ons poldermodel.

 

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.