5 SEP, 2024 • Portret

Kunstenaar Micky Hoogendijk: 'Er móet geknuffeld worden!'

Tijdens de coronapandemie was Micky Hoogendijk even bang dat het echt met haar, als kunstenaar, gedaan was. Tot ze stopte met fotograferen en met haar handen ging werken. ‘Als mensen ernaar vroegen zei ik: het is alsof ik ineens verliefd ben geworden op iemand anders.’

Midden in de hoofdstad, op een steenworp afstand van de plek waar Micky Hoogendijk is opgegroeid, staat Huize Zonnewijzer, de voormalige rectorswoning van het Amsterdams Lyceum. Hoogendijk is sinds vorig jaar de huurder van het monumentale pand dat met behulp van een aantal sponsoren werd opgeknapt. De bijbehorende tuin werd door de bekende tuinarchitect Erwin Stam ontworpen.

In dat andere huis woonde ze, zo’n vijftig jaar geleden, samen met haar moeder in een souterrain.

‘Mensen denken wel eens dat ik uit een heel rijke familie kom, maar ik heb alles zelf bij elkaar gehusseld. Mijn moeder was door haar man verlaten. Hoewel ze nooit ergens over klaagde, zag ik haar wel eens huilen als ze erachter kwam dat ze weer eens te weinig geld had om de dagelijkse boodschappen te doen. Zo bewust heb ik er destijds niet over gedacht, maar het is ongetwijfeld een drijfveer in mijn leven geweest: dat nooit.’

Kunstenaars die geld verdienen, daar lijkt iets tegenstrijdigs in door te klinken.

‘Voor mij absoluut niet. Kunstenaars zijn vaak lieve, chaotische types die ook een zekere afkeer van commercie hebben, maar het is ook wel heel erg Nederlands om daar zo tegenaan te kijken. Ik heb twaalf jaar in Amerika gewoond en daar heerst een heel andere mentaliteit. Waarom? Omdat je het in de VS zonder subsidies moet zien te rooien. Als kunstenaar moet je goed nadenken over wanneer je ergens in kunt investeren en wanneer niet. Bij mij gaat al het geld dat ik verdien naar materiaal voor nieuwe werken. Dat maakt het zo leuk om te verdienen, want het enige wat ik wil is maken.’

Winst is niet belangrijk?

‘Tuurlijk wel, maar het is toch van secundair belang. Winst is nodig om te blijven leven, om een pensioen op te bouwen voor de oude dag. Ik heb nog nooit een loonstrookje gehad, ben altijd zelfstandig ondernemer geweest. In dat onzekere bestaan, zonder vangnet, leer je flexibel te zijn en constant allerlei zakelijke mogelijkheden in de gaten te houden. Ik ben in Amerika echt in het ondernemerschap gegroeid. Als fotograaf had ik exposities in Los Angeles, New York, maar ook in Santa Fé, Bogotá, Istanbul, noem maar op. Als ik geluk had kon ik daar, na aftrek van de productie-, reis- en verblijfskosten, nog een klein beetje geld aan overhouden. Ik leerde al snel afspraken te maken met mensen uit het bedrijfsleven, investeerders die ervoor zorgen dat ik iets kan maken wat ik zelf nooit zou kunnen financieren.’

Kunstenares Micky Hoogendijk poseert voor fotograaf Jeroen Poortvliet voor een portretinterview in opinieblad Forum

‘De tegenslagen in mijn leven kwamen vaak van buitenaf, bam, bam, bam; het heeft een locomotief van mij gemaakt’

 

Maar het begint met de innerlijke drang iets te creëren.

‘Ja, die intrinsieke behoefte is enorm, het is mijn levensenergie. Voor mij is kunst helend want het komt allemaal voort uit iets, heel diep vanbinnen. Het onderbewuste. Dingen vallen me op – mensen, locaties, objecten – en in mijn lucide droomwereld komen er beelden naar voren die ik eerst teken of opschrijf en vervolgens maak. Alles wat je hier in mijn huis ziet staan, heb ik zelf veel eerder in een droom gezien.’

Kunst is voor jou helend, zeg je. Wat moet er geheeld worden?

‘Ik heb veel liefde gehad, maar het was niet echt een veilige jeugd. Het is een onderwerp waar ik liever niet over praat, maar dit kan ik er wel over zeggen: ik moest al heel snel veel dingen zelf doen, zelf nadenken, zelf bouwen. De tegenslagen in mijn leven kwamen vaak van buitenaf, bam, bam, bam; het heeft een locomotief van mij gemaakt. Ik verloor een jongetje, Pepijn, nog voor hij werd geboren en kreeg een jaar later een miskraam toen er in 1994 een bom afging onder de auto waar ik in zat… weet je dat ik nu pas, dertig jaar later, kan voelen wat het met me heeft gedaan? Dat tijdelijk uitschakelen is een fantastische eigenschap van het lichaam, maar ook erg pijnlijk wanneer je er alsnog mee wordt geconfronteerd.’

Wie is Micky HoogendijkMicky Hoogendijk is geboren op 8 juli 1970 in Amsterdam. Zij trouwt in 1994 met kunstenaar Rob Scholte. Een halfjaar later ontploft een granaat in hun auto, waardoor zij een miskraam krijgt. De relatie eindigt drie jaar later. Dat jaar richt ze Micky Hoogendijk Productions op en wordt creatief directeur van de Supperclub. Vanaf 2002 vertolkt ze een aantal seizoenen de rol van manipulatieve Cleo de Wolf in de soap GTST. Vier jaar later richt ze haar eigen filmproductiemaatschappij op en in 2008 wint ze ‘Best Actress’ voor haar rol in de film Blindspot. Haar huwelijk van drie jaar met presentator en ondernemer Adam Curry strandt in 2015. In 2017 heeft ze haar eerste grote fototentoonstelling in Amstelveen. In 2020, tijdens corona, begint ze met het maken van de bronzen sculpturen ‘The Ones’.

En het verdriet, bestaat dat ook nog, ergens?

‘Toen The Ones I, Larger than Life, van 4 meter hoog in de bronsgieterij in Cuyck werd opgebouwd, en de moederfiguur in het midden werd geplaatst, moest ik heel erg huilen. Dat was zo’n moment waarop in alle hevigheid tot me doordrong waarom ik dit soort beelden maak: die om elkaar geslagen armen, de bescherming van een gezin… Niet dat ik daar de hele dag bewust mee bezig ben, maar dat is de kern. Daar zit alles in. Tuurlijk.’

Verbinding was ook het thema toen je tijdens de coronapandemie min of meer zat opgesloten in je vorige huis, in Brabant.

‘Ik zat daar min of meer in een bubble, met een lieve overbuurvrouw met kinderen die ik mocht knuffelen – dat is voor mij echt van levensbelang; er móet geknuffeld worden! – maar ik dacht echt dat het met mij, als kunstenaar, gedaan was totdat ik, midden in die pandemie, stopte met fotograferen en met mijn handen ging werken. Als mensen ernaar vroegen zei ik: het is alsof ik ineens verliefd ben geworden op iemand anders. Het hielp me om tijdens mijn gepieker over de toekomst met mijn handen te werken. Zo maakte ik armaturen van gevlochten metaaldraad die ik omwikkelde met klei. Op een dag zag ik dat ik een mensfiguur had gemaakt. En nóg een. En nóg een. Ze waren met elkaar verbonden, ze hielden elkaar staande. Dat was het begin. Ik voelde me een surfer die de juiste golf te pakken had.’

Wat je maakt is vaak groot, soms gigantisch en sowieso onbetaalbaar voor de wat armere sloebers onder ons.

‘Daarom maak ik ook beelden voor de openbare ruimte, zodat jij er ook van kunt genieten! Daar ligt nu mijn focus: parken, bedrijven. Daar is kunst echt voor iedereen, het vertelt een verhaal over de omgeving, het gebouw en de mensen die er komen. En het spannende is dat je ernaar kijkt en ineens ziet: o wacht, The Ones, die gentle giants, dat zijn wij natuurlijk zelf.’

Misschien is uitlenen dan nóg mooier: je plaatst het beeld, mensen genieten ervan en daarna gaat het door naar een nieuw publiek.

‘Ja, precies. Het beeld dat bij VNO-NCW in de Malietoren komt te staan is daar een goed voorbeeld van. Het is echt on tour, na Den Haag maakt het onderdeel uit van een mooie solo-expositie in een waanzinnig mooie beeldentuin Big Art & Garden in Gees, Drenthe, vlakbij de Duitse grens. Het is fijn dat iedereen ervan kan genieten, maar ik heb het ook altijd leuk gevonden om thuis mensen te ontvangen. Eigenlijk ontmoet je het publiek nooit, als kunstenaar. Je kunt wel, heel introvert, in een hoekje allemaal dingen in elkaar gaan zitten knutselen, maar het is veel fijner om een gesprek te hebben over wat je werk met iemand doet.’

Dan ben je, om terug te komen op het begin van ons gesprek, kunstenaar en verkoper.

‘Kunst – ik noem het eigenlijk altijd gewoon ‘werk’ – is niet echt te verkopen. Mensen willen het of ze willen het niet. Soms vragen ze of ik er meer over kan vertellen, of wat het kost, en dan kom ik met een verhaal en een prijs, maar daar begin ik zelf nooit over. Het is geen product. Het is een emotionele beleving die ze mee naar huis willen nemen.’

‘The Ones’, de in brons gegoten gentle giants van kunstenaar Micky Hoogendijk, laten op een aangrijpende manier zien hoe ogenschijnlijk eenvoudig mensen met elkaar verbonden zijn. Vanaf 29 september is één van haar beelden te bewonderen in het de entree van de Malietoren, het kantoor van VNO-NCW en MKB-Nederland in Den Haag. Tot 24 november is ‘The Ones I – Larger than life’ nog te zien op de Biënnale in Venetië. 

 

Handig: de wekelijkse Forum-alert

Meld je aan voor de nieuwsbrief en ontvang de gratis updates.

ondernemerschapportretportretten