Kouachi-broers
Een van de Kouachi-broers die vorig jaar de aanslag op de redactie van Charlie Hebdo pleegden, bleek twee jaar eerder op de Franse luchthaven Roissey te zijn opgepakt met een partij nep-Nike-schoenen uit China. Hij kwam er toen met een boete vanaf. Of hij met de inkomsten van die handel de aanslag heeft gefinancierd is niet bekend; de Kouachi’s hadden al een strafblad als kleine criminelen en zijn in en buiten de gevangenis met moslimfundamentalisten in contact gekomen en geradicaliseerd.
Het is een van de vormen van het verband tussen namaak en terreur die de Franse Union des Fabricants (Unifab) in kaart heeft gebracht in een internationaal rapport. Unifab is een organisatie van Franse bedrijven die te maken hebben met namaak van hun producten. In het rapport wordt een direct en een indirect verband beschreven. Direct: de terreurorganisatie heeft de productie en distributie van namaakproducten zelf in handen. Indirect: sympathisanten van een terreurorganisatie of de georganiseerde misdaad houdt zich met namaak bezig en dragen de winst daarvan af aan de terreurorganisatie.
CHARLIE HEBDO-DADER HANDELDE IN NEP-NIKES
Terroristen zijn hun financieringsbronnen aan het ‘diversifiëren en internationaliseren’, aldus het rapport. Vroeger overvielen ze een bank om snel aan geld te komen, maar dat was riskant en trok de aandacht. De aandacht werd verlegd naar filmpiraterij. Dat was relatief makkelijk verdienen en bood bovendien de mogelijkheid om dvd’s met propagandamateriaal te verspreiden. Zo ontdekte de FARC in Colombia dat illegale filmkopieën meer opleverden dan het kidnappen van mensen voor losgeld. Later kwamen daar ook andere producten bij, onder het motto van ‘spreid je kansen’: als de ene financieringsbron om wat voor reden dan ook opdroogt, zijn er altijd nog alternatieven.
10 procent van de wereldhandel
Volgens schattingen is namaak inmiddels goed voor 10 procent van de wereldhandel. Vorig jaar zou 1,7 biljoen dollar zijn omgezet, meer dan de omzet van drugs en prostitutie samen. De productie en handel in namaak zijn bovendien makkelijker op te zetten dan het produceren en verhandelen van drugs. De straffen liggen ook nog eens een stuk lager: in Nederland is de maximale gevangenisstraf vier jaar. Bij het opzetten van de namaakindustrie wordt samengewerkt met de georganiseerde misdaad. Winsten uit drugs of mensensmokkel worden bijvoorbeeld ‘witgewassen’ door te investeren in nepproducten. Voor moslimterroristen geldt ook nog eens dat namaakhandel als minder ‘slecht’ wordt gezien dan drugshandel.
VOOR MOSLIMTERRORIST IS NAMAAK MINDER SLECHT DAN DRUGS
De link tussen namaak en terreur is niet nieuw, zo blijkt uit een overzicht van aanslagen in het rapport. Maar het komt wel steeds vaker voor, en distributie via internet maakt namaak moeilijker te bestrijden. In het rapport wordt Nederland niet genoemd. Dat zal er ook mee te maken hebben dat Nederland als het gaat om aanslagen de dans tot dusver is ontsprongen. Maar zo internationaal als de handel in namaak is, moeten ook hier financiële stromen lopen tussen namaak en terreur. Dat zit nog niet op de radar van instanties als de douane, de FIOD en het ministerie van Veiligheid en Justitie. Een woordvoerder van het ministerie reageert verbaasd als hij van het verband hoort. Navraag op het departement levert niets op. De woordvoerder suggereert zelfs dat het ‘niet denkbeeldig is dat bepaalde lobbygroepen hun agenda verbinden aan terrorismefinanciering, gezien de hoge prioriteit die dat krijgt’.
Niet onschuldig
De handel in namaak is moeilijk te traceren, en dat geldt ook voor het verband tussen namaak en terreurorganisaties. De Fransen van Unifab stellen dat in elk geval de straffen voor het produceren en verkopen van namaak omhoog moeten, zeker als er een link met de georganiseerde misdaad of terreurorganisaties kan worden aangetoond. En in het onderwijs moet het belang van intellectueel eigendom meer aandacht krijgen. Zodat de consument van de toekomst beseft dat het kopen van een nep-Rolex niet zo onschuldig is als het misschien wel lijkt.
