Als ondernemer naar de voedselbank: 'We zijn van ver gekomen'

Marjolein Vaders (Bedaffair) had niet kunnen voorspellen dat zij ooit in de rij voor de Voedselbank zou staan. Maar na het faillissement van haar bedrijf was er simpelweg geen geld meer. ‘We zijn van ver gekomen.’

Rondlopend in de duurzame beddenwinkel Bedaffair in Heemstede – bijna 800 vierkante meter bedden, zover het oog reikt, knisperende matrassen en de geur van naaldbos – is het moeilijk voor te stellen dat het tien jaar terug kantje boord was voor het bedrijf. Dat het als een feniks uit het puin is verrezen. Het verhaal begint als Marjolein Vaders, met een achtergrond in natuurgeneeskunde, met haar man in de beddenzaak van haar pa gaat werken, Vital Bedden. ‘We pionierden met materialen als zachte wol, paardenhaar en vlas. Die zorgen ook voor betere ventilatie en vochtregulering. Geen schimmel en natte plekken in je matras dus.’

De tegenslag van...Wat doet het met je als ondernemer als alles in het leven ineens tegenzit? Een faillissement, je compagnon overlijdt, je raakt ernstig ziek. In een korte serie vertellen ondernemers openhartig over hun tegenslag en hoe zij er weer bovenop probeerden te komen.

De zaken gaan voorspoedig. Maar in 2012 – de gevolgen van de financiële crisis van 2007 nog voelbaar – raakt de ordermap steeds leger. Vaders en haar man Arend stellen voor om fors te bezuinigen. ‘Maar mijn vader zei: dat gaan we niet doen. Hij wilde juist een nieuwe, goedkopere collectie matrassen lanceren.’

De verschillende inzichten leiden tot ‘gevoelige en moeilijke’ gesprekken. Lang verhaal kort: de nieuwe collectie komt er, het loopt mis, en begin 2013 vraagt haar vader faillissement aan. ‘Heel raar. Je komt in een situatie terecht waar je niet voor hebt gekozen. En: al onze inkomsten vielen ineens weg.’ Vanaf toen scheiden de wegen tussen Vaders en haar vader.

Voedselbank

Met al hun spaargeld investeren Marjolein Vaders en haar man Arend in drie bedden, zes matrassen en het huren van een winkelruimte. Bedaffair is geboren. Alleen….de nieuwe zaak loopt niet. ‘We zaten op de bovenste verdieping van een woonwarenhuis, waar weinig mensen kwamen. Het was lastig om gevonden te worden.’

'Als ondernemer had ik het gevoel: dit had ik zelf willen oplossen'

Om de hypotheek van hun huis te kunnen betalen, werkt Vaders vijf dagen per week bij een drogist. In de avonduren is ze bezig met de website. Arend staat zes dagen in de winkel, alleen. Na een jaar is het geld op. De ondernemers hebben geen recht op een ww- of een bijstandsuitkering. Een lening krijgen van de bank lukt niet, vertelt Vaders. ‘Simpelweg omdat je vijf jaar lang een BKR-registratie hebt na een faillissement.’ Noodgedwongen klopt het gezin Vaders aan bij de Voedselbank. ‘Dat wil je natuurlijk niet. Maar we konden niet anders. De Voedselbank checkte onze bankgegevens en zag al meteen dat we, na aftrek van onze vaste lasten, niet méér hadden om te besteden.’ Schaamde ze zich? ‘Nee. Ik stond daar in de rij met heel veel anderen. Ik dacht: op de een of andere manier is het voor hen ook zover gekomen dat ze hier staan. Maar ik voelde me wel verdrietig, en had als ondernemer sterk het gevoel: dit had ik zelf willen oplossen.’

Alles stopte

Voor hun kinderen – destijds 16 en 14 jaar - stopte alles. ‘Geen sport, geen zakgeld, geen uitjes. We waren open tegen ze. Dat we alles op alles zetten om eruit te komen en te overleven. Maar dat we gewoon niet wisten waar we zouden uitkomen.’ De kinderen zetten alle zeilen bij. ‘Mijn dochter nam een krantenwijk, mijn zoon vond een baantje bij de Gamma. Ja, ik ben hartstikke trots op ze. Iedereen in ons gezin droeg elkaar. Het maakte ons hechter.’
In de zaak is het duwen en trekken. ‘Wat te doen met het verdiende geld? De huur betalen of een factuur? Goed communiceren over de situatie waarin je zit, is belangrijk. Gelukkig was onze verhuurder coulant, en ook onze leveranciers vonden het goed als we later betaalden. Dat hielp enorm.’

Lichtpuntjes

In 2015 verschijnen de eerste lichtpuntjes. In het wooncentrum kan Bedaffair een verdieping naar beneden verhuizen, dichterbij de trappen, met meer aanloop. ‘Klanten vertelden anderen over onze winkel. En we kregen de tijd mee: mensen kochten bewuster hun spullen. Duurzaamheid werd belangrijker.’ Vanaf dan gaan verkoop en zichtbaarheid ‘in een vloeiende lijn rustig omhoog’. Vaders stopt bij de drogist en komt in de winkel werken. ‘Eindelijk weer samen.’

Anno 2023 zijn de drie bedden in de showroom er meer dan twintig geworden. Bedaffair draait bijna een miljoen euro omzet. ‘Onze bedden en matrassen zijn inmiddels volledig circulair. Als eerste in Nederland lanceerden we een reparatiecentrum, waar matrassen een tweede leven krijgen.’ Op de VT Wonen & Design beurs is Bedaffair benoemd tot Beste Duurzame Merk 2022. Uitbreiding naar Duitsland is mogelijk een volgende stap. Het succes heeft wel een prijs. ‘Mijn vader, en de halve familie van zijn kant, is uit beeld verdwenen. Of ik dat erg vind? Nu heb ik er meer vrede mee. We zijn zo druk met ons bedrijf en ons gezin, op dit moment is het goed zo.’

Moed

Het gekke is, de zwarte periode na het faillissement brácht ook dingen. ‘Als je zo aan de grond zit, leer je wie er echt voor je is. Wie jou zien.’ Zo kon Vaders de auto van haar moeder lenen om naar haar werk bij de drogist te gaan. Oma betaalde de benzine. Een collega kocht eens een boodschappentas vol wasmiddelen en lekkere dingen voor Vaders. Pijnlijke situaties waren er ook. Haar baas bij de drogist bijvoorbeeld, die niet met haar wilde ruilen op de vrijdag – de dag dat Vaders haar pakket moest ophalen bij de Voedselbank. ‘Maar dan heb ik geen eten’, zei ik nog. ‘Regel maar wat anders’, was zijn antwoord. Uiteindelijk mocht mijn moeder, na veel praten met de Voedselbank, in mijn plaats gaan. Als je zelf nooit aan de grond hebt gezeten, kun je je misschien niet voorstellen hoe dat is voor een ander. Ik zie nu sneller watvoor vlees ik in de kuip heb.’ Houd moed, wil Vaders meegeven aan ondernemers die een zware tijd meemaken. ‘Het is alsof je drijft in een rivier, en ineens in een stroomversnelling terechtkomt. Je kan niet anders dan je laten meevoeren. Heb geen angst. Ergens kom je weer in rustiger vaarwater terecht.’

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.