15 APR, 2015 • Buiten beeld

‘Ik wilde weer in de klei staan’

Marja van Bijsterveldt (53)

Was: staatssecretaris (2007-2010) en minister (2010-2012) van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
Is: directeur Ronald McDonald Kinderfonds, voorzitter Midden-Delfland Vereniging, voorzitter Stichting Lezen & Schrijven.

‘Ik heb het even druk als vroeger, met het verschil dat ik nu in het weekend een avond voor de tv kan zitten zonder schuldgevoel. En de stress is minder. Tijdens Rutte I ging OCW van drie naar twee bewindslieden en moest ik fors bezuinigen. Dan doe je het niet snel goed, en helemaal niet op Onderwijs, want daar heeft iedereen verstand van. Op feestjes werd ik er altijd op aangesproken.’

‘Maar ik houd van inhoud en besturen, en heb het ook nooit erg gevonden om met een paar loodgieterstassen thuis te komen. Vaak had ik juist iets van: ‘Wauw, wat zou erin zitten?’ Ik hield van het debat, zeker in de Eerste Kamer. Daar gaat het over de vraag of wetgeving mooi, kloppend en uitvoerbaar is, en minder over het politieke spel.’

‘Toen ik begon als directeur van het Ronald McDonald Kinderfonds kreeg ik van Ed Nijpels het advies om er ook dingen naast te gaan doen. Hij was daar voorzitter van de raad van toezicht, en wist hoe het was om als oud-politicus weer aan de slag te gaan. Als minister kom je uit een situatie waarbij je op een dag tien afspraken hebt, en je met veel verschillende beleidsterreinen bezig bent. Dat werkt verslavend. Daarnaast ben ik als Rotterdammer en ondernemersdochter gewend om hard te werken. Met één functie, hoe geweldig ook, zou ik verpieteren.’

‘Het Ronald McDonald Kinderfonds, met zijn vele vrijwilligers en financiële bijdragen van bedrijven en particulieren, past goed bij mijn CDA-gedachtegoed over de verantwoordelijke samenleving. Het initiatief ligt bij mensen, met de overheid als sluitstuk. Het is prachtig werk om ouders met een ziek kind de mogelijkheid te geven om in een ‘logeerhuis’ vlakbij hun kind in het ziekenhuis te zijn. Een knuffel voor het slapengaan maakt een groot verschil.’

‘Ik wilde na de politiek weer een hands on-functie, managen, in de klei staan, dichtbij de mensen. En daarnaast actief zijn in het vrijwilligerswerk, mooie dingen doen die iets toevoegen. Het voorzitterschap van de Midden-Delflandvereniging ligt dan natuurlijk voor de hand, als oud-burgemeester en nog steeds inwoner van Schipluiden. Het is de stadstuin van de metropoolregio Rotterdam-Delft-Den Haag, en wij moeten er samen voor zorgen dat dit kleine groene hart voor komende generaties behouden blijft. Het doortrekken van de A4 wordt bijvoorbeeld gecompenseerd met investeringen in natuur en landbouw, maar met betrekking tot de Blankenburgtunnel onder de Maas wordt onvoldoende nagedacht over de inpassing. Terwijl je het maar één keer goed kunt doen.’

‘Mijn derde functie vloeide ook voort uit mijn verleden, want de strijd tegen laaggeletterdheid zat in mijn pakket als minister. Het gaat om veel verborgen leed en maatschappelijke schade. Er zijn 1,3 miljoen laaggeletterden, waarvan tweederde autochtoon. Zo’n 60 procent werkt, maar staat qua ontwikkeling vaak stil. Promotie is voor hen een nachtmerrie, want dan zal blijken dat je niet kunt lezen of schrijven. Mensen verzinnen smoezen om niet te hoeven schrijven, door bijvoorbeeld een verband om hun hand te doen. Met de digitalisering is er straks geen loket meer open. We moeten een verdere tweedeling voorkomen.’

‘Als ik terugkijk op het ministerschap ben ik trots op de halvering van het aantal vroegtijdige schoolverlaters en het aanscherpen van de eisen voor Engels, Nederlands en wiskunde in het middelbaar onderwijs. Daar zou een bloedbad van komen, zei men, maar in de praktijk zie je dat als je de lat hoger legt jongeren ook hoger springen.’

‘Wat ik heel zonde vind is de afschaffing van de maatschappelijke stage, die ik had ingevoerd. Het was een mooie manier om jongeren uit hun wereldje van sociale media te trekken en iets te laten doen voor anderen. Van deze jongeren ging bijna 20 procent door met vrijwilligerswerk. Penny wise, pound foolish, denk ik dan.’

Handig: de wekelijkse Forum-alert

Meld je aan voor de nieuwsbrief en ontvang de gratis updates.