Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen): Wij willen een Eurocommissaris voor mkb. En vermindering van regeldruk. Dus dat moet een aparte portefeuille van een Eurocommissaris uit een lidstaat worden. Om dat aan te pakken.
Robin Rotman (podcasthost): Welkom bij Haagse Bluf. Of beter, Brusselse Bluf. Want deze afleveringen duiken wij Europa in. En we onderzoeken wat de politiek van plan is met ondernemend Nederland.
Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen): Je overstelpt de ondernemers die willen ondernemen met een enorme bureaucratie. Die gaat nergens toe leiden, want je krijgt zo ook een beetje schijnzekerheid daardoor.
Robin Rotman (podcasthost): Co-host vandaag is Pascal Teunissen, redacteur van Forum.
Pascal Theunissen (redacteur Opinieblad Forum): In deze podcast bespreken wij actuele en urgente ondernemersthema's met politici. Wat maken ze waar van hun beloften? Of blijft het bij dat Brusselse Bluf? Te gast vandaag Sander Smit, lijsttrekker van de BoerBurgerBeweging, de BBB, in Europa. En we hebben het vandaag met hem onder meer over al die rare Europese regels.
Robin Rotman (podcasthost): En we zijn te gast bij Velers Melkgeitenbedrijf. Sander is op tour. Je bent op pad. Je bent uitgekomen vandaag in Hof van Twente. Daar kom jij natuurlijk ook vandaan.
Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen): Absoluut.
Robin Rotman (podcasthost): En naast mij zit zoon Clint Velers. Clint is 30 jaar oud. Hij heeft een T-shirt aan met I love goats. They're my hobby, my exercise, my therapy, my escape, my love, my stress relief. Stress relief staat er ook nog. My passion. Gepassioneerd over geiten. Jij gaat over een paar jaar de zaak overnemen van je ouders. En toen ik jou vroeg, heb jij nog een vraag voor Sander Smit als het gaat over regeltjes, regeldrukte? Toen dacht je van nou, ik heb er wel een paar. Wat is de eerste vraag die jij wil stellen? En dank trouwens voor de gastvrijheid.
Clint Velers (geitenhouder): Ja, niks te danken. Ik heb zeker een vraag voor Sander. Is het nog reëel dat alle lidstaten dezelfde regels opgelegd krijgen? Wij zijn als Nederland een exporterend land. Maar hebben toch qua landbouw een andere positie, denk ik, dan andere lidstaten binnen de EU. Dus is het nog reëel dat alle regels ook gelijk zijn?
Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen): Ja, hele goede vraag, Clint. Ik denk dat ook veel andere ondernemers, niet alleen boeren en tuinders, maar ook andere ondernemers in het land daarmee worstelen. Waarom is het niet meer maatwerk? Wij staan als BBB echt voor maatwerk. Die rekening houdt met de geografische en demografische omstandigheden en uitdagingen waar lidstaten, dus de EU-landen, mee te maken hebben. En dat moet veel meer in Europese wetgeving aan de orde komen. Dat gaat ook om, met name natuurlijk op zaken die zien op milieuregulering, met name natuurlijk. Want tegelijkertijd wil je wel gelijke regels als het gaat om die interne markt hebben. En dat is die grote toegevoegde waarde van de Europese Unie. Die interne markt waar je, je noemde het net al, als Nederlandse ondernemer, niet alleen als boer, maar ook als gewone ondernemer, je geld uiteindelijk verdient. Op die Europese interne markt.
Pascal Theunissen (redacteur Opinieblad Forum): Clint weet specifieke voorbeelden te noemen over Europese zaken die hem aangaan. Merk jij nou dat Europa leeft onder ondernemers? Europese verkiezingen komen eraan. Daarom spreek ik natuurlijk ook met jou. Maar is iedereen zo op de hoogte als Clint?
Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen): Ja, Clint is gewoon... Ik ben hier natuurlijk niet voor niets, hij is een geweldig betrokken jonge ondernemer, geitenhouder uit een zeer ondernemend dorp, Hengevelde, waar ook het bewustzijn over het belang van de Europese regelgeving groot is. We zijn hier ook in de oudste Euregio. Hier wordt, ik zei het net al, export, daar verdienen we ons geld mee. Hier in Twente zijn veel familiebedrijven die juist door die positie tussen de Randstad en Duitsland en de rest van Europa ook hun geld verdienen. Dus dat wordt zeker gezien. Ja, 70 tot 80 procent van de regelgeving komt uit Brussel. Er zit veel foute, ja, excessieve regelgeving tussen. Maar het biedt tegelijkertijd ook kansen. Dus wij als BBB zoeken ook naar een nieuwe goede balans daartussen. Dus die voordelen benutten. Terug naar de kernopgave, zeggen we dan. BB-beter Europa. En ook als het gaat om de Green Deal, want ook andere milieuwetgeving die Clint ook aangaf. We moeten af van een doorgeschoten Green Deal naar een Real Deal.
Robin Rotman (podcasthost): Die had je ingestudeerd, heel goed. Ik wil nog even naar Clint. Als jij naar Europa kijkt, word je dan vrolijk? Vind je Europa een prettige plek om te zijn?
Clint Velers (geitenhouder): Nou, wat Sander eigenlijk al zei. Markttechnisch is denk ik Europa een hele mooie plek om te zijn. Milieutechnisch denk ik dat het wel een lastige plek is. Ik heb soms wel een beetje het gevoel dat Europa het voor de wereld moet oplossen. We hebben China nog. Wat daar gebeurt past niet in het Europese beleid. En ik denk dat we een beetje een middenweg moeten vinden ten opzichte van de wereld, over hoe wij met milieu omgaan.
Robin Rotman (podcasthost): Dus als jij naar Europa kijkt, dan zie je vooral regeltjes en allerlei richtlijnen op je afkomen. Waarvan je denkt, dat is misschien een beetje too much. Pascal, heb jij enig idee of dat ook breder leeft? Dat vooral de natuurmaatregelen, klimaatmaatregelen, dat dat breder onder ondernemers leeft. Dat ze echt denken van, ja jongens, dat kan wel een tandje minder.
Pascal Theunissen (redacteur Opinieblad Forum): Misschien moeten we niet alleen maar kijken naar de regels die ons dwars zitten. Die zijn er en daar moeten we voor zorgen dat dat niet alleen maar administratieve rompslomp met zich meebrengt. Of juridisering. Het is natuurlijk ook belangrijk dat we Europa zien als plek waar je handel kunt drijven. Maar ook een blok kunt vormen tegen andere grootmachten. Een groot en sterke Europa, dat zal ons zeker ook helpen.
Robin Rotman (podcasthost): Dus we willen dat Europa groot en sterk is, maar we willen niet dat het too much is. Hoe zie jij dat, Sander?
Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen): En zich niet met de verkeerde zaken bemoeit. Het is inderdaad die concurrentiekracht die moet verbeterd worden. Die interne markt, die moet voltooid worden. We hebben ook lidstaten, EU-landen die toch wel graag ook hun eigen markten allemaal met extra nationale regelgeving willen beschermen. Daar moet veel meer aan gewerkt worden, de voltooiing van die interne markt. En tegelijkertijd moet er meer pragmatisme op die samenwerking zijn. Maar ook meer realisme als het dus gaat om regelgeving. En Clint had het net ook, ik wil toch even terugkomen op dat vraagstuk van milieubeleid. Aan Nederland worden ook strengere eisen gesteld. Bijvoorbeeld als het gaat om uitstoten. Ik heb ook met uw collega's van MKB-Nederland en VNO-NCW in mijn tijd als beleidsmedewerker van het Europees Parlement, ik heb er 8,5 jaar gewerkt, ook contact gehad. En dan ging het dan over de emissieplafonds. En die zijn voor Nederland gewoon veel strenger dan voor Oost-Europese lidstaten waar veel minder is gebeurd.
Pascal Theunissen (redacteur Opinieblad Forum): Maar dat doen we zelf toch?
Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen): Ja, dat doen we zelf. Dat is een onderhandelingsproces en we kunnen natuurlijk ook meer. We hebben ook meer technologie, we hebben ook meer investeringsruimte. Maar die balans moet je dus telkens opnieuw zoeken. En het is niet zo, we zien nu dat in de EU eigenlijk een soort, ja, met name als het gaat om klimaat en duurzaamheidsbeleid dan schieten we echt door. Ik had net over die doorgeschoten Green Deal. Dat we aan die Real Deal, daaraan moeten gaan werken. Maar we zien ook op sociaal-culturele issues dat we die Europese eenheid gaan verstoren. En daar willen we als BBB minder die confrontatie op zoeken met andere lidstaten, meer als eenheid optreden. Waar het bijvoorbeeld gaat om defensie. Maar ja, er wordt heel veel geroepen, ook van de linkerzijde om meer munitie. Maar hoe ga je meer munitie en wapens bijvoorbeeld kunnen produceren als je tegelijkertijd je eigen industrie wegjaagt naar… Nou ja, Clint noemde net China, maar er zijn ook andere werelddelen die met staatssubsidie en veel minder normering, veel lagere normen die industrie al jarenlang wegtrekken. Er zit echt een scheefgroei in Europa. We moeten die interne markt voltooien. Moet ook de kapitaalmarkt-unie, dus voor financiële dienstverleners van belang, die moeten voltooien, zodat je ook als investeerder in andere delen van Europa gemakkelijker kunt investeren. Dat moet voltooid worden. En dat is nog allemaal ongeveer. En dat is onvolledig. Dat weten heel veel burgers met name niet. Ondernemers hebben er veel mee te maken. Burgers weten dat onvoldoende, dat daar nog heel veel werk is in Europa. Daar willen ze ons voor gaan inzetten. En een correctie op het doorgeschoten beleid.
Robin Rotman (podcasthost): Vind je het goed, voordat we verder praten over regeldruk en Europa... en wat jij daar denkt te kunnen gaan betekenen, als we je even langs de ondernemersmeetlat leggen?
Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen): Heel graag.
Pascal Theunissen (redacteur Opinieblad Forum): Ik heb zes vragen voor je. Om een indruk te krijgen over jouw ondernemersgeest. En in dit geval ook over hoe Europees je bent. Graag snel en beknopt antwoord. En eventuele toelichting kun je achteraf geven. Hoe ondernemend ben je zelf?
Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen): Ik ben zeer ondernemend. Ik ben ook nadat ik in het Europees parlement heb gewerkt ben ik ook in een publieke onderneming als relatiemanager werkzaam geworden. En ik zie dat ook in mijn werk. Dat houdt zich ook veel bezig ook met die regelgeving natuurlijk. En overheden. Tegelijkertijd ook wel heel veel leads in sales. Dan merk ik dat het toch wel in mij zit. Die menselijke interactie. En ook wel de mogelijkheden. Die vooral benadrukken. En vooral veel praten ook.
Pascal Theunissen (redacteur Opinieblad Forum): Hoe Europees ben je?
Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen) Ik ben ook zeer Europees. Ik heb net al gezegd. Ik ben een trotse Nederlander. Wij gaan echt als BB voor een BBB tegen Nederland. Ik ben tegelijkertijd ook iemand uit de regio Twente. Geworteld in de EU-regio. Dus bij uitstek een grensregio. En het Europese zit diep in mij. Ik kom heel graag hier over de grens. Bij onze Duitse buren. Ik heb in België gestudeerd. En 8,5 jaar in de EU gewerkt.
Pascal Theunissen (redacteur Opinieblad Forum): Als jij een paar miljoen zou kunnen investeren in een ondernemersidee. Voor welk idee zou je kiezen?
Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen): Ik zou kiezen voor een idee dat de beleving van voedsel en gezondheid en de regionale betrokkenheid, de regionale oorsprong, met elkaar verbindt. Niet op de manier zoals we dat soms wel zien, dat protectionistische. Maar als een holistisch concept. En daarin ook coöperatief samenwerken. Met geweldige ondernemers zoals waar we hier nu zijn. Bij het familiebedrijf.
Pascal Theunissen (redacteur Opinieblad Forum): Ik ga je nog even drie keuzes geven. Nederland of Europa?
Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen): Nederland.
Pascal Theunissen (redacteur Opinieblad Forum): De B van boer of de B van bedrijf?
Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen): Het sluit elkaar niet uit. Volgens mij is dat hetzelfde. De een kan niet zonder de ander.
Pascal Theunissen (redacteur Opinieblad Forum): Wat is beter? Een debutant of een ervaren rot?
Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen): Een ervaren rot.
Robin Rotman (podcasthost): Je bent zelf 38. Beschouw je jezelf als een ervaren rot?
Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen): In het leven? Filosofisch? Ik was net al iets te lastig met de terminologie. In het leven? Nee. Ik leer elke dag bij.
Pascal Theunissen (redacteur Opinieblad Forum): Jij zei bij debutant of ervaren rot, koos je voor ervaren rot. Jullie zijn natuurlijk Europees gezien een debutant straks. Jij bent eigenlijk de enige die ik zo snel kon vinden die 8,5 jaar ervaring in Brussel heeft. Je hebt voor het CDA gewerkt geloof ik. Als ondersteuner. Toch?
Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen): Als persoonlijk beleidsmedewerker in de Nederlandse delegatie binnen de brede EVP-fractie.
Pascal Theunissen (redacteur Opinieblad Forum): Juist. Waar jullie dan ook terecht komen toch?
Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen): Het voornemen van de BBB is ook om aan te sluiten bij die grote centrumrechtse EVP-fractie.
Pascal Theunissen (redacteur Opinieblad Forum): Denk je dat dat een voordeel is als jullie straks nieuw binnenkomen? Of is dat een nadeel?
Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen): Het is absoluut een voordeel als je binnenkomt met nieuwe frisse wind. Wij bieden als BBB echt een hele andere benadering dan de oude volkspartijen. Die ook op heel veel van die dossiers waar we het net over hadden, een en ander hebben nagelaten. En dan kun je dat geluid ook geloofwaardig overbrengen.
Robin Rotman (podcasthost): Ik heb de afgelopen maanden met Pascal en zijn collega Paul veel politici gesproken, Tweede Kamerleden. Inmiddels zijn we ook Europa ingetrokken. Elke politicus die zegt van nou ja, ik ga veel het land in. Ik spreek veel ondernemers. Het eerste wat ze zeggen: regeltjes, regeldruk, daar wil ik vanaf. Ik kwam een aardig berichtje tegen uit de 2007 uit de Volkskrant. Daar stond in dat Europa toen wilde dat er een kwart minder regels zouden komen voor het bedrijfsleven. 2007. Wat is dat? Dat is 17 jaar geleden. Wat denken jullie? Is dat nou een beetje gelukt of niet?
Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen): Absoluut mislukt. En dat komt met name doordat er heel veel valse beloftes zijn gedaan. Je begon er al mee. Brusselse bluf. Valse beloftes worden gedaan, die technocratische machine heeft zijn eigen dynamiek. Dat is meer en meer en meer regeltjes. En dat zien we nu ook. Als ik kijk naar gewoon mkb'ers, dan zijn ze zich daar misschien nog niet helemaal van bewust. Grotere ondernemingen al wel. Neem de duurzaamheidsrapportages, een hele industrie die daar omheen zich ontwikkelt, aan rapportageverplichtingen, die straks binnen die keten niet alleen neerdalen bij de grote bedrijven, waar het verplicht voor is, maar ook bij de leveranciers. Dat zijn vaak kleinere mkb-bedrijven. Die straks echt overbelast worden met allerlei vragen, over hoe duurzaam presteer je? Wat zijn je milieuprestaties? Hoe ga je met je personeel om? En dit is vooral een hele papieren machine die nu over de komende jaren over de bedrijven neer lijkt te dalen.
Robin Rotman (podcasthost): Daarover had jij een ondernemersvraag meegenomen toch? Over rapportages.
Pascal Theunissen (redacteur Opinieblad Forum): Ja, dat was de vraag van Eric van de vorige keer.
Eric van Schagen (ondernemer): Ik ben Eric van Schagen. Ik heb de indruk dat in Europa de verduurzaming vooral probeert tot stand te worden gebracht via extra regelgeving. CSRD, et cetera. En dat andere continenten zoals Amerika en China dat meer proberen door een plan te maken om juist bedrijven echt te laten investeren in duurzaamheid. Mijn vraag is dan ook van: gaat al die regelgeving niet juist heel veel meer werk opleveren aan de bedrijven? En zou het niet beter zijn om die tijd en dat geld te besteden aan concrete maatregelen op het gebied van duurzaamheid? Dus minder regelgeving en meer gewoon samen doen aan duurzaamheid. Hoe denkt u daarover?
Robin Rotman (podcasthost): Dat was wel een relevante.
Pascal Theunissen (redacteur Opinieblad Forum): Bij de CSRD moet je rapporteren over hoe in de hele keten, hoe duurzaam je bent, welke stappen er worden gezet. Dat moet je allemaal vastleggen. Administratie komt daarbij kijken, inderdaad wat jij zegt. Grote bedrijven doen dat. Maar ook mkb-bedrijven doen dat. En iemand van VNO-NCW Midden vroeg zich af inderdaad, die lijkt het met jou eens te zijn, dat die extra regelgeving in ieder geval extra werk gaat opleveren voor bedrijven. En kunnen we dat tijden geld niet beter besteden aan concrete maatregelen? Daar zul jij het roerend mee eens zijn.
Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen): Ik ben het er volmondig mee eens. We zijn als BBB ook een partij die komt uit die praktijk. Je stelt net al die vernieuwing. Dat brengen we mee. Toets het aan de praktijk. Niet steeds die ambtelijke en bureaucratische realiteit. Want dat heeft zijn eigen dynamiek. Dan krijg je alleen maar meer regels. Iedereen vindt dat natuurlijk goed. Ik ben niet tegen de zaken waarover je moet rapporteren.
Pascal Theunissen (redacteur Opinieblad Forum): Nee, want dat is wel een belangrijk punt natuurlijk.
Want duurzaamheid, waar dit om gaat, dat vraagt natuurlijk… Je kunt niet zeggen van nou, laten we maar wat doen. En dan komt de duurzaamheid vanzelf wel. Je moet wel ergens beginnen. Het moet wel ergens vastgelegd worden.
Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen): Weet u wat hierdoor dreigt? Dat we alleen maar steeds meer anonimisering krijgen. Want bij familiebedrijven zit verantwoord ondernemen, maatschappelijk verantwoord ondernemen zit in hun dna, van familiebedrijven.
Pascal Theunissen (redacteur Opinieblad Forum): Wat bedoel je met anonimiseren?
Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen): Ja, dat we steeds meer anonieme bedrijven krijgen. Want juist door de effecten van deze rapportageverplichtingen krijgen mkb'ers bedrijven het met name steeds moeilijker in die keten. Die kunnen niet die capaciteit vrijmaken om dat allemaal in kaart te brengen. We hebben soms ook bepaalde stramienen, dat bepaalde zaken gewoon zo gaan. En ik zie daar echt een gevaar dat we de komende tijd dus het mkb, en kleinere bedrijven en middelgrote bedrijven, in gevaar gaan brengen.
Robin Rotman (podcasthost): Dit is onderdeel van jouw toekomst ook, Clint. Jij moet straks gaan rapporteren over je duurzaamheidsdoelstellingen. Heb je al een systeempje opgezet?
Clint Velers (geitenhouder): Nou, ik zou graag willen weten waar ik de factuur naartoe kan sturen voor de uren die ik daarin steek. Ik denk dat er, voordat er beleid gemaakt moet worden, of regels opgesteld worden, dat een grote groep er beter van moet worden, zonder dat er heel veel nadelige gevolgen zijn. En ik denk dat je hier alleen maar mensen een last mee doet zonder dat er überhaupt wat gedaan wordt met die gegevens.
Pascal Theunissen (redacteur Opinieblad Forum): Maar dan wil ik toch even weten, hoe leg je dan die duurzaamheid vast? Want je wil, dat zeg je net zelf, dat vind je belangrijk. Regelen we dat dan zelf in Nederland? Regelen we dat Europees?
Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen): We hebben al zoveel wetgeving, bestaande wetgeving, op het gebied van duurzaamheid met aangescherpte doelstellingen. Als we kijken naar emissieplafonds, waar keurig aan voldaan wordt dat is ook iets, die compliance, dus het voldoen aan al die normen, dat is iets voor een overheid. Maar die taken gaat de overheid nu niet alleen bij zichzelf neerleggen, maar ook nog bij alle ondernemingen in heel die keten. Dus je overstelpt de ondernemers, die willen ondernemen, met een enorme bureaucratie. Die gaat nergens toe leiden, want je krijgt ook een beetje schijnzekerheid daardoor. Want iedereen kan weer een vinkje zetten op een formulier. Maar wat gebeurt er echt? Daarvoor heb je die mentaliteit nodig. En dat maatschappelijk veranderd ondernemen. Dat is inherent aan familiebedrijven, en zoals Twente in mijn eigen regio, maar ook Brabant, heel veel gebieden in Nederland zijn die talrijk. En we willen niet allemaal anonieme, naamloze vennootschappen denk ik, in Nederland. We willen juist heel die keten van ondernemingen versterken. En daar wordt gewoon het onderste deel uit weggeslagen vanwege dit soort verplichtingen.
Robin Rotman (podcasthost): Wat ik een beetje signaleerde de hele tijd is dat inderdaad iedereen het erover eens is. Die regeldruk, daar moeten we vanaf. Van links tot rechts vindt iedereen dat. We signaleren dus ook dat het al bijna 20 jaar lang kennelijk alleen maar erger wordt. Hoe gaan we dat dan organiseren? Er zijn 750 europarlementariërs. Hoe ga jij daar impact maken?
Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen): Willen is kunnen. Ik heb het zelf zien escaleren. Ik heb ook gevoeld aan keukentafel van ondernemers, niet alleen van boeren, maar van bedrijven. En die mkb'ers gaan niet alleen met die CSRD te maken krijgen, maar ook met de gevolgen. Want die CSRD geldt officieel alleen voor grote ondernemingen natuurlijk met een zekere omzet. Maar ook de nieuwe richtlijn waarover nu een akkoord is bereikt over maatschappelijk verantwoord ondernemen die eigenlijk de deur opent voor allerlei rechtszaken tegen grote ondernemingen. Maar ja, die gaan natuurlijk al die toeleveranciers in hun keten ook vragen om al die zaken aan te tonen. Dus indirect komen al die lasten daar alsnog terecht. Van elk stukje textiel als draadje wat je binnenhaalt moet je dan gaan aantonen als naaigarenwinkel in Enschede, zeg ik dan maar, dat daar geen kinderarbeid aan te pas gekomen is. Dat is natuurlijk een absurditeit. Dus dat bedoel ik dus met die onvoorziene gevolgen. En dat is allemaal wel goed bedoeld. Ook die politici, ik stel dat niet im Frage, maar ze hebben onvoldoende de praktijkervaring. En ze denken er onvoldoende over na. En we moeten iets meer af van die goede intenties, dat deugen, meer naar praktijkervaring en ook toetsen op de gevolgen. Je moet voor elke wetgeving een effectbeoordeling voorleggen. Maar hoe heeft de afgelopen commissie dat gedaan altijd? Elk stukje wetgeving afzonderlijk. Kan het? O ja? Doen we het. Maar er wordt niet gekeken naar die stapeling van regelgeving.
Pascal Theunissen (redacteur Opinieblad Forum): Ik wil heel even naar een wat positievere noot. Voordat we met deze regeldruk allemaal...
Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen): Ah, fijn Pascal.
Pascal Theunissen (redacteur Opinieblad Forum): Maar dat ga ik zelf niet doen. We hebben een ondernemer gevraagd om een vraag te stellen. En laten we even gaan luisteren. Dit is Erik Joosten. Hij is oprichter en ceo van Arion. En dat is een bedrijf in medische hulpmiddelen. Hij zegt dat hij op de grens werkt. Hij zit in Limburg. En hij zegt van, we hebben zelf ervaren dat er veel verschillen zijn in landen. Dat zit vooral in de verschillen in regels. Die taal of cultuur vindt hij niet eens zo relevant, maar die regels. Los van de regeldruk die we in Nederland hebben, hebben we nog extra uitdagingen. Terwijl, zegt hij, er mega kansen liggen als je letterlijk over die grenzen durft te kijken. Dus is zijn vraag, hoe kunnen we meer Europees gaan kijken en zo beter de kansen gaan benutten die er voor het bedrijfsleven liggen als we zaken faciliteren in plaats van belemmeren. Wat zijn de kansen van Europa, vind jij, voor ondernemers?
Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen): Ik ben daar net al over begonnen aan het begin, Pascal, dat is een hele goede vraag van de heer Joosten. Gewoon ook heel relevant. Want dit is waar ondernemers met name in grensregio's, zoals Limburg, Brabant, Zeeland, Zeeuws-Vlaanderen en ook Twente mee te maken hebben. En we moeten gewoon werken aan die voltooiing van de interne markt. Dat betekent ook het afschaffen van allerlei nationale aanvullende eisen. We hadden het net over de dreigende Europese wetgeving die neerdaalt. Daar moeten we aan werken. Maar ook allerlei nationale, de interne markt belemmerende wetgeving. Het is vaak bedoeld om de eigen sectoren te beschermen. Ook allemaal goed bedoeld in een bepaalde tijd, in een bepaalde setting. Maar het belemmert ook de ontwikkeling van grensregio's. Dus ik weet niet waar de heer Joosten concreet bijvoorbeeld aan moet denken. Maar bijvoorbeeld op het gebied van zorgpersoneel de erkenning van diploma's tussen lidstaten. Daar zit heel veel verschil nog steeds in. Dat is ook een nationale competentie. Nationale bevoegdheid. We willen niet dat Duitsland of de Europese Unie straks hier het onderwijscurriculum gaat bepalen. Dat wil ik niet zeggen. Maar die wederzijdse erkenning, daar moet veel meer aan gewerkt worden. En dan is een Euregio zoals we die hier hebben de oudste Europese regio, een project van Alfred Moser in de jaren 50. Toen dachten ondernemers en mensen helemaal niet zo. Nu vinden we dat vanzelfsprekend. We gaan over de grens boodschappen doen. Hebben Nederlandse ondernemers weer mee te maken, nationaal beleid en accijnzen natuurlijk. Er zijn negatieve gevolgen. Maar dat moeten we dus gaan benutten. En zo'n Euregio kan ook die harmonisering van wederzijdse erkenning van diploma's ook helpen.
Pascal Theunissen (redacteur Opinieblad Forum): Heb je het gevoel dat je als BBB, en zeker als je straks naar Europa zelf gaat in Brussel, dat je ook als je Euroscepsis ervaart bij ondernemers, dat je dat weg moet nemen? Vind je dat ondernemers zich meer op Europa moeten richten?
Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen): Ik denk dat de Europese Unie allereerst naar de ondernemers moet luisteren. Dus als er euroscepsis is, zullen wij moeten werken aan de oorzaak waar die euroscepsis vandaan komt. Want ondernemers zouden juist bij uitstek Europees gezind en fan van de Europese samenwerking moeten zijn. Daar zijn we natuurlijk ook op dat vlak als BBB. We zijn tegelijkertijd heel kritisch op die overregulering op dat bemoeien met bevoegdheden waar niemand in de Europese Unie eigenlijk om gaat.
Robin Rotman (podcasthost): Pascal, is er nog een laatste thema die jij wilt aansnijden?
Pascal Theunissen (redacteur Opinieblad Forum): Nou, ik wil eigenlijk vooral vragen aan je: waar is je verkiezingsprogramma? Ik heb een visie gezien. Maar ik verwacht natuurlijk een boekwerk van 400 pagina's. Vol met regeltjes. Nee, grapje. Jullie leggen de nadruk op, ik ga het vast verkeerd uitspreken, op noaberschap. Je vindt het belangrijk dat je goede buren van elkaar bent als landen. Staat dat niet een klein beetje haaks op een groot Europa?
Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen): Nee, zeker niet. Dus juist noaberschap, dat is een begrip dat we hier in Twente, maar ook in andere delen van Noordoost-Nederland als geen ander kennen. Dat bestaat juist uit elkaars erfgrens respecteren, maar samenwerken. Dat betekent er ook voor elkaar zijn als jij wel iets hebt en een ander niet. Dat je dat met elkaar afspreekt, ook in nood. Ik had het net over defensiesamenwerking. Daar zijn we ook voor pragmatische defensiesamenwerking. Geen EU-leger, maar wel als het gaat om die productie, wat ik net zei. Dat zul je hier in Nederland moeten behouden. Maar ook als het gaat om samenwerking. Om de geneesmiddelen internationaal in te kopen. Om samen een vuist te maken tegen al die andere grootmachten die Clint net ook benoemde. Dus op dat vlak zeker. Tegelijkertijd is niet alleen noaberschap ons principe hoor. Het gaat ook over subsidiariteit. Dus het feit dat de bevoegdheden zo laag mogelijk bij de laagst mogelijke of de centrale overheden moeten blijven.
Robin Rotman (podcasthost): Wat is nou de methode Sander Smit om straks in Europa, in Brussel, iets te gaan doen aan die regels. Wat ga je doen? Hoe ga je het doen?
Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen): Wij willen die centrumrechtse koerscorrectie op die doorgeschoten Green Deal en ook een deal en ook een aanpak van het mislukte migratiebeleid vormgeven. Ook met oog voor, juist voor mkb-ondernemers. En ook het ondernemersklimaat als geheel. Door samen te werken. Je kunt in Europa wel gaan schreeuwen langs de zijlijn. Maar dan word je niet gehoord.
Pascal Theunissen (redacteur Opinieblad Forum): Wij hebben een enquête gehouden onder ondernemers. En het zal je heugen dat een van de belangrijkste zaken die zij aandragen als het gaat over Europa, Europese verkiezingen, daar ging die enquête over, dat regeldruk dan komt op plaats één, dat was het belangrijkste probleem. Maar mensen mochten ook berichten achterlaten. Wat dan precies bij hen speelde. En een van de mensen die reageerde, zei: wat ik graag zou willen zien is een verlaging van de regelgeving. Op landelijk niveau. Want in Nederland zit er altijd een plus op. Dat heet de kop. Dan heb je de regels van Europa. En per land komt er nog wat bij. Dan is natuurlijk ook de vraag: hoe gaan we dat dan verminderen? Ga je nu naar Caroline toe en zeg jij mag het hier in Den Haag regelen?
Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen): Absoluut. Wij zijn als BBB een enorm hecht team. Het is niet zoals in andere partijen. Dat men met elkaar de tent uitvecht. Wij zijn één team. We trekken aan dezelfde doelen. En ik wil trouwens ook wel even zeggen. Over het verkiezingsprogramma zei u net iets. Wij zijn als BBB, dat kan ik alvast verklappen. Wij willen een Eurocommissaris voor mkb. En vermindering van regeldruk. Dus dat moet een aparte portefeuille van een Eurocommissaris uit een lidstaat worden. Om dat te gaan aanpakken. Juist omdat we dat probleem zien. Dat programma zal eerdaags komen, dat kan ik alvast zeggen. En die nationale koppen waar u het over heeft, het braafste jongetje van de klas willen zijn, en daarmee ook je eigen kroonjuwelen bewust of onbewust verspelen. Zoals Nederland heel vaak doet. De Europese Unie is ook een... Het zijn uiteindelijk meerdere landen. En als wij niet handig opereren, doordat wij daar gaan schreeuwen met de vinger wijzen. En de anderen beledigen. Dan gaan anderen hun eigen doel nastreven. Je moet er handig in acteren. En voor die Nederlandse belangen opkomen. En dat is het het belangrijkste daarbij.
Robin Rotman (podcasthost): Clint, ik wil graag eindigen met jou als je het goed vindt. Wat zegt jouw gut feeling? Heb je er zin in? Of denk je dat het alleen misschien erger wordt?
Clint Velers (geitenhouder): Ja... Ik weet niet of het meteen erger wordt. Ik ben wel met Sander eens. En met de andere luisteraars. Dat vooral Nederland daar een extra stempel op legt. Op Europees beleid. En daar zullen we toch een weg in moeten vinden. Mijn idee is ook een beetje: zodra er niks vanuit Brussel komt, hoeft Nederland er niks over te zeggen. Dat geldt niet voor alles zo. Maar ik denk dat er regels toch niet meer moeten worden in de toekomst. Je moet ook je kop in het zand. Niet de kop in het zand steken. Maar ik hoop dat er een keer regels gemaakt worden. Op marktwerking en niet alleen op milieubeleid.
Robin Rotman (podcasthost): Dat lijkt me een mooi slot. Dankjewel dat we hier te gast mochten zijn.
Pascal Theunissen (redacteur Opinieblad Forum): Dankjewel. In deze skybox.
Robin Rotman (podcasthost): We kijken uit hier, door een hele mooie glazen wand op 1800 geiten.
Clint Velers (geitenhouder): 1800 melkgeiten ja.
Robin Rotman (podcasthost): Ik hoor ze een beetje blaten. Ik zie ze een beetje rond. Ik word er een beetje zen van.
Pascal Theunissen (redacteur Opinieblad Forum): Ik vind het ook heel rustgevend.
Robin Rotman (podcasthost): Dus dankjewel dat we hier mochten zijn. Clint.
Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen): Toch dat holistische concept.
Robin Rotman (podcasthost): Toch dat holistische concept.
Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen): Gezondheid en voeding.
Robin Rotman (podcasthost): Sander Smit. Dankjewel voor je verhaal. Succes met jouw tocht richting Brussel.
Sander Smit (lijsttrekker BBB Europese Verkiezingen): Heel veel dank.
Robin Rotman (podcasthost): En Pascal. Leuk al deze gesprekken. Waar kunnen onze laatste gasten die andere politici terugluisteren?
Pascal Theunissen (redacteur Opinieblad Forum): Zeker, alle afleveringen. Deze ook. Die kun je terugluisteren via je favoriete podcast app. Of kijk op onze website. www.opiniebladforum.nl
Robin Rotman (podcasthost): Dankjewel.
