26 SEP, 2024 • Blog

‘Mkb’er onvoldoende voorbereid op aankomende duurzaamheidswetgeving’

Wetgeving  zoals CSRD verplicht steeds meer bedrijven om te verduurzamen. Ook het mkb krijgt hier sneller dan verwacht mee te maken. ‘’Grote bedrijven gaan vanaf 2025 informatie opvragen bij hun mkb-leveranciers’’, vertelt Pim Boonekamp, mkb-duurzaamheidsexpert bij ING Zakelijk. ‘’Er is alleen een probleem: veel mkb-ondernemers zijn hier nog helemaal niet klaar voor.’’    

In het kort:

CSRD vraagt het mkb nu al om te verduurzamen

Op 1 januari 2025 gaat er een hoop veranderen. Grote bedrijven zijn vanaf dat moment verplicht om te rapporteren over hun impact op mens en milieu, vanwege de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Zij leveren eens per jaar een duurzaamheidsrapportage aan en bekijken hun bedrijf hiervoor aan de hand van een aantal standaarden, die vallen onder de overkoepelende thema’s Milieu, Sociaal en Bestuur (ESG). Om de rapportage te kunnen maken, wordt ook onderzocht hoe duurzaam de bedrijven in hun waardeketen zijn.

Oftewel: als jij als mkb’er aan een groot bedrijf levert, word je gevraagd om informatie over jouw stukje in de keten aan te leveren. Denk aan het soort verpakkingsmateriaal dat je gebruikt. Of de CO2-uitstoot van je productielocatie. Volgens Pim Boonekamp zijn mkb-bedrijven onvoldoende voorbereid op deze vragen – én zijn er nog grote stappen te nemen om zelf te verduurzamen.

De gevolgen als je niet voorbereid bent op duurzaamheidswetgeving

‘’Wat je ziet, is dat het mkb 2 jaar geleden grote sprongen heeft gemaakt op het gebied van duurzaam ondernemen’’, vertelt Pim. ‘’Helaas is deze ontwikkeling dit jaar gestagneerd, zo bleek uit ons jaarlijkse ING-verduurzamingsonderzoek onder Nederlandse mkb- en grootbedrijven.. Dit komt door de hoge regeldruk, nieuwe regering en andere actuele factoren. Een groot aantal mkb-ondernemers denkt zelfs dat duurzaamheidswetgeving pas in 2028 relevant wordt voor hen. Ze voelen zich nog niet geroepen om in actie te komen.’’

‘’Maar als je kijkt naar de CSRD-wetgeving klopt dat dus niet’’, vervolgt hij. ‘’Juist nu is het belangrijk dat je als mkb-bedrijf de eerste stappen zet naar duurzaam ondernemen. Doe je dit niet, dan kan dat grote gevolgen hebben.’’

‘’Zo is het bijvoorbeeld mogelijk dat een grote samenwerkingspartner niet meer met je wil samenwerken wanneer je met dieselbusjes rijdt. Ze werken namelijk zelf aan hun eigen footprint en eisen dit ook van hun leveranciers. In het ergste geval verlies je zo’n grote klant, omdat ze liever zakendoen met een leverancier die wél verder is op dit vlak.’’

‘’Een ander groot gevolg heeft te maken met het bedrijfsimago. Het is bewezen dat werknemers liever werken voor een bedrijf met een groen imago. Het kan dus zeker een positieve invloed hebben op het personeelstekort waar veel bedrijven mee kampen.’’

‘’Tot slot is de kans groter dat een bank je financieringsaanvraag afkeurt als je geen duurzaamheidsaspecten meeneemt in je bedrijfsplan. Doe je dit wel, dan kan je van een hoop voordelen genieten. Denk aan langere aflostermijnen en lagere rentes.’’*

Let op: lenen kost geld.  

Eerst energie besparen en recyclen, dan door naar de kern van je product

‘’Veel mkb’ers vinden dat verduurzamen niet te veel tijd en geld mag kosten. Daarom belanden ze al snel bij handelingen als energiebesparing en afvalscheiding. De kern van het product blijft onbelicht. Ze stellen zich niet snel de vraag of hun product duurzaam is of dat ze hun product kunnen verduurzamen.’’

Pim benadrukt dat dit juist heel belangrijk gaat worden in de komende 3 à 4 jaar. ‘’Aankomende wetgeving eist meer dan alleen energiebesparing en afvalscheiding. Ook je product of dienst wordt onder de loep genomen’’, vertelt hij. ‘’Je kunt dit beter ruim voor zijn en nu alvast een lange termijn bedrijfsplan maken. Zo kom je later niet voor verrassingen en grote (verplichte) spronginvesteringen.’’

Lees ook: Hoe haalt de retail klimaatdoelen en hoe leggen ze die vast?

Tips voor een duurzaam bedrijfsplan

Hoe pak je dat aan, zo’n bedrijfsplan op poten zetten? ‘’Maak een plan voor de komende 3 tot 5 jaar en bedenk wat je stap voor stap wilt verbeteren in je organisatie’’, is het advies van Pim. ‘’Neem goed de tijd voor alle investeringen en spreidt deze zoveel mogelijk. Zo voorkom je bijvoorbeeld dat je in één bepaald jaar al je machines moet vervangen. Dit kost niet alleen veel geld, maar betekent ook dat je minder snel een financiering krijgt van de bank. De rente en aflossingen terugbetalen van zulke grote investeringen kan je vaak niet in één keer opbrengen.’’

Pim adviseert om je bedrijfsplan op te splitsen in fases. ‘’Begin met het laaghangende fruit. Kijk naar manieren om op energie te besparen en je energielabel te verhogen. Dit is vaak relatief makkelijk gedaan. Vervolgens kun je je richten op de volgende fase: het verduurzamen van je productielijnen. In bepaalde sectoren betekent dit bijvoorbeeld dat je stap voor stap je wagenpark kunt elektrificeren. Zo voldoe je niet alleen aan CSRD maar ook aan de invoering van zero-emissie zones per 1 januari 2025 .’’

‘’De derde fase omvat onderzoek naar de kern van je product of dienstverlening. Kan je een product op de markt zetten dat je later weer kunt recyclen of refurbished kunt aanbieden? Dit is misschien wel de moeilijkste en meest kostbare stap. Je kunt naar grote bedrijven kijken die al verder zijn op dit vlak. Misschien is het mogelijk om mee te liften op hun successen.’’

Ondernemen wordt eerlijker, transparanter en eenduidiger

Alhoewel alle sectoren van het mkb voor een grote uitdaging staan, is Pim als mkb-duurzaamheidsexpert te spreken over de nieuwe wetgeving. ‘’Vroeger konden bedrijven vrij gemakkelijk een label met ‘biologisch katoen’ plakken op een shirt. Terwijl er eigenlijk maar 1 procent biologisch katoen in zit. Nu kan dit niet zomaar meer. Het wordt allemaal eerlijker, transparanter en eenduidiger. Zowel voor bedrijven onderling als de consument.’’

Een laatste tip voor wie samenwerkt met grote bedrijven

Pim heeft nog een laatste tip voor mkb-bedrijven die samenwerken met grote bedrijven. ‘’Vanaf 1 januari 2025 word je sowieso om informatie gevraagd. Begin daarom nu al met het verzamelen van alle belangrijke data  , op het gebied van milieu (zoals: hoe is je transport geregeld? En welke schadelijke stoffen zitten in je product?) en personeel (wat is de verdeling van man-vrouw binnen je bedrijf? Hoe ga je om met diversiteit en personeel met afstand tot de arbeidsmarkt?). Verzamel ook de certificeringen die je hebt als bedrijf, zoals de ISO-certificering.’’

‘’Kortom: zorg ervoor dat je administratie op orde is en je straks alle vragen van de grote bedrijven kunt beantwoorden. Hierdoor heb je ook meteen een 0-meting voor je eigen, duurzame bedrijfsplan.’’

Meer weten over wat ING ondernemers kan vertellen over actuele onderwerpen, zoals financiële gezondheid? Check dan ook even deze pagina, met alle artikelen in samenwerking met ING.

Beeld: iStock