Investeren in AI: laat de Davids en Goliaths dansen

Begin deze eeuw introduceerde professor Henry Chesbrough de term Open Innovatie. Grote R&D-labs zouden verdwijnen, bedrijven gingen samenwerken. Zijn gelijknamige boek beïnvloedde innovatiebeleid en lag aan de basis van de High Tech Campus van Philips.

Davids en Goliaths

Die ontwikkeling zette mij en een collega aan het denken. Zou open innovatie het middel zijn waarmee kleine bedrijven – de Davids – de grote bedrijven – de Goliaths – konden verslaan? Econoom Ronald Coase stelde dat bedrijven bestaan omdat het zelf doen vaak goedkoper is dan samenwerken via de markt. Maar als die kosten dalen, wordt het minder logisch alles intern te doen. Dan zouden multinationals minder belangrijk worden.

Grote bedrijven cruciaal

Ons motto toen was: voed de kleine vissen, niet de haaien. Jeugdige onbezonnenheid, zo blijkt. Grote bedrijven bleven cruciaal. Denk aan de opkomst van Big Tech: Google, Apple, Microsoft en Amazon, of in ons land ASML.

One-person unicorn

En nu is er AI. The Economist voorspelt de eerste one-person unicorn: een miljardenbedrijf van één persoon met een laptop. Davids krijgen plots de wapens van Goliaths. Lagere transactiekosten dus – is de steen nu gevonden? Ik denk het niet. Ook de grote bedrijven zetten AI krachtig in. En de tools komen vaak uit hun koker.

Dans, geen strijd

Kern is dat het niet gaat om een strijd groot tegen klein, maar om een dans. Kleine bedrijven brengen creativiteit en lef, grote bedrijven schaal, R&D en netwerken. Samen vormen ze een ecosysteem – soms concurrent, soms partner, altijd verbonden. AI gaat dat helpen, maar de kern niet veranderen.

Wat wel impact heeft, is dat AI het innovatieproces zelf verandert. De OESO noemt het an invention of a method of invention. Niet alleen producten veranderen, ook de manier waarop we ideeën bedenken en toepassen. Innovatie gaat sneller en breder. Daarmee is AI geen spelletje, maar een aardverschuiving. Wie niet meebeweegt, wordt ingehaald.

Deltaplan voor AI

En Den Haag? De aandacht voor digitalisering en AI is wel eens minder geweest in verkiezingsprogramma’s. Dat biedt hoop. Ook omdat het tijd is voor een volgende fase, voorbij rapporten en pilots. We moeten naar een AI-deltaplan met serieuze investeringen in samenwerking groot én klein. Die oproep meer te investeren staat ook in het SER advies dat we deze week aanbieden aan de Tweede Kamer^[1].

Alleen als Davids en Goliaths samen dansen, blijft Nederland vooroplopen.

Thomas Grosfeld

teammanager economie

 

[1] Advies AI en werk: Samen naar werkende toekomst met AI | SER