Niet alleen VNO-NCW, maar ook de Raad van State ziet helemaal niets in het plan van minister Kamp om de boetemaxima voor de Autoriteit Consument en Markt (ACM) te verhogen. Dat voorstel wordt binnenkort besproken in de Tweede Kamer. De minister wil een boete van maximaal 10 procent van de omzet gedurende de gehele periode waarin sprake is van overtreding, met een maximum van vier jaar.
Waarom Kamp dat graag wil, is een raadsel. Het aantal mededingingsovertredingen neemt af, niet toe. Bovendien worden boetes door de rechter vaak teruggedraaid of verlaagd. Ook de ACM heeft niet aangegeven tegen grenzen aan te lopen. Kamps plan is daarmee een staaltje symboolpolitiek.
Nederland zal straks uit de pas lopen in verhouding tot internationaal geldende boetes, die bijvoorbeeld door de Europese Commissie worden opgelegd. Ook die worden al gezien als zeer afschrikwekkend. Uit een recent rapport van de Raad van State blijkt ook nog dat de rechtsbescherming voor bedrijven bij bestuursrechtelijke boetes onder de maat is in vergelijking met die bij strafrechtelijke sancties. Met hogere boetes zullen de kosten voor juridische bijstand alleen maar toenemen, evenals de impact voor de reputatie van de ondernemingen.
Verhoging van de boetes kan leiden tot overdreven voorzichtigheid van bestuurders en ondernemingen die door de dreiging van torenhoge boetes risico-avers gaan handelen.
Steeds meer bedrijven werken samen bij duurzaamheids-initiatieven, maar zullen daartoe bij onduidelijke eisen gecombineerd met de mogelijkheid van boetes niet langer bereid zijn. Dat preventief afschrikken heeft daarmee een averechts effect op broodnodige initiatieven om de samenleving te verduurzamen. Hogere boetes zal het innovatie-klimaat in Nederland dus alleen maar onnodig verslechteren.
