Europese actualiteiten op een rij

Wat speelt er in Brussel? Lees over de afzwakkende economie, CETA en de sociale agenda van de nieuwe Commissie.

Verdere afname groei Europese economieën verwacht

De Europese Commissie presenteerde op 7 november de European Economic Autumn Forecast. Daarin wordt gewaarschuwd voor een langere periode met afnemende economische groei. Dat komt onder andere door hoge onzekerheid door handelsconflicten en Brexit, en structurele veranderingen in de maakindustrie. De Europese arbeidsmarkten zijn volgens de Commissie echter sterk en werkloosheid is nu lager dan voor de economische crisis.

Tegelijkertijd presenteerde onze Europese koepel BusinessEurope ook de Autumn Economic Outlook 2019, op basis van gegevens van werkgeversverenigingen uit 35 landen. Werkgevers merken steeds meer de gevolgen van de politieke spanning in de wereldhandel. De vraag is hoe snel en op welke schaal de impact op de exportsector de rest van de economie zal raken. BusinessEurope vroeg tijdens de presentatie van het rapport om een antwoord van onderwijssystemen om de verder groeiende mismatch in vaardigheden op de arbeidsmarkt.

BusinessEurope: meer groeibevorderende structurele hervormingen

Verder beveelt BusinessEurope aan meer groeibevorderende structurele hervormingen door te voeren, zoals programma’s om digitale vaardigheden verder te ontwikkelen, en een verdieping van de Economische en Monetaire unie. Lange-termijn groei kan daarnaast worden behaald met ambitieuze Europese fondsen voor onderzoek en innovatie.

Lees hier alle aanbevelingen in het rapport van BusinessEurope en de European Economic Autumn Forecast van de Europese Commissie.

Pedro Roggeveen

Het belang van CETA

Brussel maakt zich grote zorgen over de opstelling van de Nederlandse politiek rond CETA - het handelsverdrag tussen de EU en Canada. Deze discussie vertoond grote gelijkenissen met het debat dat twee jaar geleden in Brussel zelf werd gevoerd. Toen werd er in het Europees Parlement gediscussieerd over ratificatie van het vrijhandelsakkoord.  Voorstanders wezen op de voordelen voor de economie en de creatie van banen terwijl tegenstanders bang waren dat bedrijven via het ICS (Investment Court System)- een publiek investeringstribunaal- overheden konden aanklagen als zij vonden dat belangen geschaad worden. Uiteindelijk is het verdrag in 2017 (voorwaardelijk) ingegaan, met uitzondering van de handel in financiële diensten en de geschillenbeslechting. Deze zullen pas in werking treden als ook de nationale- en regionale- parlementen van de lidstaten het verdrag hebben geratificeerd.

De bestaande standaarden blijven minimaal hetzelfde

Zo komt het dat nu, twee jaar nadat het verdrag al is ingegaan, er weer een discussie gevoerd wordt over CETA. De beslissing van het Nederlandse parlement is hierbij van groot belang doordat elk land het verdrag kan tegen houden. In de afgelopen twee jaar hebben we gezien wat het belang van CETA is- we plukken er namelijk nu al de vruchten van. De bilaterale handel met Canada is sinds 2017 gegroeid doordat tarieven en handelsbarrières zijn verkleind of zelfs helemaal zijn weggenomen. De Commissie rapporteerde een 15% toename van EU-export naar Canada en de Canadezen een toename van 7% export naar de EU. Canada ratificeerde- zoals in CETA afgesproken- alle acht fundamentele verdragen van de ILO (International Labour Organisation) om de rechten van werknemers te waarborgen. Daarnaast is er expliciet in het verdrag opgenomen dat milieunormen of voorwaarde rond bijvoorbeeld dierenwelzijn in de EU door dit verdrag niet omlaag zullen gaan. Oftewel: de bestaande standaarden blijven minimaal hetzelfde, de arbeidsvoorwaarden in Canada verbeteren en we krijgen een groei van de economie. Bovendien heeft het Europese hof de uitspraak gedaan dat het ICS niet in strijd is met Europese wetten doordat er voldoende waarborgen inzitten dat het zich niet kan mengen met Europese wetgeving en dat het een onpartijdig en onafhankelijk rechtssysteem is.

Veel van de zorgen rondom CETA zijn daarmee effectief opgevangen. Nederland is van oudsher een handelsland: we hebben er altijd van geprofiteerd en we profiteren er ook nu nog van. Het is van belang dat Nederland dit verdrag goedkeurt. Daar komt nog bij dat Europa, gezien alle geopolitieke verschuivingen in de internationale gemeenschap, juist nu de banden met gelijkgezinde landen- zoals Canada- moet aanhalen en koesteren.

Laura Stam

De sociale agenda van de nieuwe Europese Commissie

Meer dan een tip van de sluier van de sociale agenda van de Europese Commissie lichtte haar aanstaande president Ursula von der Leyen op toen zij de political guidelines publiceerde. De sociale agenda zal een aantal stevige voorstellen bevatten, waarbij een Europees minimumloon en een Europees WW-fonds eruit springt.

In de eerste 100 dagen van de nieuwe Commissie zal er al een voorstel van de Commissie op tafel liggen voor een Europees minimumloon. Het zal geen concreet voorstel voor een bepaalde hoogte zijn, maar een kader waarbinnen volgens eigen nationale regels en tradities een minimumloon kan worden vastgesteld. Het zal een adequaat minimumloon moeten zijn en het moet alle werkenden dekken. Tenslotte zal de totstandkoming ervan transparant moeten zijn. Inmiddels weten we ook, dat het voorstel in de vorm van een richtlijn zal worden gedaan. De redenen daarvoor zijn dat bij een richtlijn sociale partners worden geraadpleegd.

In de eerste 100 dagen zal de nieuwe Commissie ook een voorstel doen voor een Europees WW-fonds. Het gaat om - uit solidariteitsoverwegingen – het creëren van een EU fonds waarop lidstaten een beroep kunnen doen wanneer zij als gevolg van een crisis de WW-uitkeringen zouden moeten verlagen. Het bedrag dat lidstaten uit het EU-fonds krijgen is een lening, die aan het EU-fonds terug moet worden betaald.

De Europese pijler van sociale rechten zal verder worden geïmplementeerd. Een actieprogramma zal daarvoor worden gemaakt. De nieuwe Europese Commissie zal verder voorstellen doen voor de verbetering van positie van platformwerkers. Het gaat om het creëren van een minimale (financiële, arbo) bescherming van platform werkers. In de tweede helft van 2020 zal hierover een conferentie worden georganiseerd. In de voorstellen speelt de duiding van selfemployed een belangrijke rol. Daarbij zal ook worden betrokken de mogelijkheid, dat selfemployed kunnen onderhandelen over collectieve arbeidsvoorwaarden.

Het transparant maken van beloningen is kern in het beleid van de nieuwe Europese Commissie voor genderstrategie. Zij zal mogelijkheden onderzoeken voor het realiseren van een gelijke beloning van mannen en vrouwen. Europese bescherming van kinderen en jeugd zal eveneens één van de prioriteiten zijn. De nieuwe Europese Commissie doet dit vanuit de constatering, dat er in de EU 25 miljoen kinderen in armoede verkeren. En tenslotte, zal het stimuleren van digitale vaardigheden één van de speerpunten zijn naast gezond en veilig werken met name waar het gaat om de preventie van kanker als gevolg van het werken met kankerverwekkende stoffen

Mario van Mierlo