De buitenlandse post: Marokko

Ambassades zijn de steun en toeverlaat van Nederlandse ondernemers in het buitenland. In deze serie portretteren we er enkele. Dit keer is het woord aan Luc Schillings, hoofd van de economische afdeling van de Nederlandse ambassade in Marokko.

Hoe ziet de Nederlandse vertegenwoordiging in Marokko eruit?

‘De Nederlandse ambassade vertegenwoordigt ons land in Marokko, rapporteert over de politieke en economische situatie in het land, bevordert de markttoegang, verricht consulaire taken en stimuleert culturele uitwisseling en wederzijdse handel en investeringen. In totaal werken er 65 mensen. Aan de ambassade is ook een kantoor van de Sociale Verzekeringsbank verbonden, net als het NIMAR, het expertisecentrum Marokkostudies van de Universiteit Leiden. De ambassade is gevestigd in Rabat en er zijn honorair consulaten in Casablanca en Nador.’

Waar richt het land zich op?

‘De afgelopen jaren heeft de regering het zogenoemde Nieuw Ontwikkelingsmodel opgezet. Hierin ligt de nadruk op de sociale ontwikkeling (onderwijs, gezondheidszorg, sociale zekerheid), de ontwikkeling van de economie én het formuleren van een antwoord op de uitdagingen waarmee Marokko wordt geconfronteerd, zoals voedselzekerheid en klimaatverandering. Zo heerst er momenteel grote droogte, met alle gevolgen van dien voor de oogsten.’

Aan welke bedrijven is behoefte?

‘Marokko is vooral op zoek naar investeerders die hier daadwerkelijk zakelijke activiteiten willen ontplooien. Dat is een manier om de werkgelegenheid te vergroten, vooral in gebieden buiten het traditionele economische hart. Naast de export van fosfaat, kunstmest, groenten en fruit, legt het land zich toe op de automobiel-, vliegtuig-, textiel- en farmaceutische industrie. Sterk in ontwikkeling zijn ook nieuwe markten zoals de duurzame energiesector en de productie en het transport van waterstof. Ook e-mobility biedt zeker kansen. Marokko heeft bijvoorbeeld behoefte aan Nederlandse kennis en kunde op het gebied van laadapparatuur voor elektrische voertuigen.’

Wat doen jullie voor het bedrijfsleven?

‘De economische en de landbouwafdeling van de ambassade helpen Nederlandse bedrijven die zaken (willen) doen in Marokko. Dat doen we onder meer met marktinformatie, bemiddeling bij het leggen van contacten, het organiseren van handelsmissies en deelname aan handelsbeurzen. Andersom ondersteunen we ook Marokkaanse bedrijven die actief zijn of willen worden in Nederland. Bijvoorbeeld bij de aanvraag van visa voor ondernemers of werknemers.

De economische focusgebieden van de Nederlandse ambassade zijn: voedselzekerheid, water, duurzame energie en ondernemerschap. Samen met de RVO voeren we verschillende projecten uit. Zo ondersteunt de landbouwafdeling de bouw van een modelkas in Agadir. In dit centrum gaan Wageningen University & Research en het Marokkaanse Tuinbouwinstituut onderzoek doen naar moderne technologie uit Nederland voor duurzame productie die geschikt is voor de Marokkaanse omstandigheden.

Door de klimaatverandering heeft Marokko steeds meer water nodig. Daarom heeft het land zo’n twintig waterontziltingsinstallaties gepland die zeewater omzetten in zoetwater. Recent is een ontziltingsinstallatie gebouwd in Agadir, de grootste in Afrika, en er wordt een tweede ontwikkeld voor Casablanca. Over de marktkansen van ontzilting houden we op 2 juni een webinar. Verder zal er op de World Hydrogen Summit, die plaatsvindt van 9 tot 12 mei in Rotterdam, een Marokkaanse delegatie aanwezig zijn. En in september is er een Nederlands paviljoen bij de milieu- en duurzame energiehandelsbeurs Global Green Event in Casablanca.

Tot slot ondersteunt de ambassade Marokkaans ondernemerschap via incubatieprogramma’s voor startups, zoals Orange Corners en de op ondernemerschap in de sport gerichte Sports Orange Corners. Opvallend is dat onder de deelnemende ondernemers in spe relatief veel vrouwen zijn.’ 

Uw adviezen voor Nederlandse bedrijven die de sprong willen wagen?

‘Het loont de moeite om je van tevoren naast de Marokkaanse markt te verdiepen in de cultuur (van zakendoen). Hierbij kan de website van de RVO behulpzaam zijn. Daar zijn handelscijfers, do’s en don’ts en rapporten over marktkansen in diverse sectoren te vinden. Het is ook verstandig om je te laten vergezellen door iemand die goed Frans spreekt. Bij de jongere generatie is het Engels in opkomst, maar in het zakenleven is Frans nog steeds gangbaar.

Zakendoen gaat hier anders dan in Nederland. Nederlanders komen graag snel ter zake en zijn doelgericht. Het eerste gesprek gaat dan meteen over diensten en producten, terwijl Marokkanen liever eerst wat meer over jouw achtergrond willen weten. Zij zijn trots op hun land, historie en cultuur, dus het is goed om daarin interesse te tonen. Ook in het vervolg van de onderhandelingen is het belangrijk om te blijven investeren in de relatie. En omdat de zakenwereld hiërarchischer is dan in Nederland: houd er rekening mee dat ook de baas van je gesprekspartner nog moet instemmen met de deal.’

Interesse in het webinar van 2 juni, het Nederlandse paviljoen bij de milieu- en duurzame energiehandelsbeurs Global Green Event of in andere gezamenlijke projecten van de Nederlandse ambassade en de RVO? Houd de website van de RVO in de gaten.