Hoogedelgestrenge dames en heren,
Ten behoeve van het AO op 5 februari willen VNO-NCW en MKB-Nederland bij de Tweede Kamer een aantal concrete punten onder de aandacht brengen ter versterking van het innovatiebeleid.
Waar staan we: Nederland Innovatieland
Nederland staat er goed voor als innovatieland. Ons land staat aan de top van vele innovatieranglijsten. De Europese Commissie bestempelt Nederland als innovatieleider.
Kenmerkend voor Nederland is dat deze goede prestaties worden geleverd tegen relatief zuinige publieke- en private investeringen. Verwacht wordt dat bij ongewijzigd beleid met name de publieke investeringen een gestage daling inzetten van 0,72% in 2018 naar 0,65% in 2023 1. Willen we de motor dus laten blijven lopen dan zijn extra investeringen onmisbaar.
Naast de benodigde investeringen kan Nederland deze sterke prestaties alleen maar leveren dankzij de sterke samenwerking tussen de partijen in de gouden driehoek (overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen) zowel nationaal als regionaal. Niet voor niks wordt Nederland in een recent onderzoek naar de meeste interessant bestemmingen voor high tech bedrijven uit de VK en de VS op de eerste plaats gezet.2
Deze kracht wordt gecombineerd met een effectief en competitief beleidsinstrumentarium. Vele evaluaties laten zien dat het Nederlandse innovatiebeleid stevig staat. Ook de nieuwe richting van het gerichte innovatiebeleid naar een meer missie-gedreven aanpak met impact past bij de manier waarop bedrijven innoveren en kan op de steun van VNO-NCW en MKB-Nederland rekenen. Onze eigen R&D barometer laat zien dat de investeringen van bedrijven steeds meer worden ingezet op samenwerking, de maatschappelijke uitdagingen (denk aan klimaat, gezondheid) en sleuteltechnologieën (zoals digitale technologie). Wel is het zaak de positie van het bedrijfsleven in de nieuwe governance van dit beleid stevig te borgen.
Tegelijkertijd is er ruimte voor verbetering
Nederland staat er goed voor en de basis van het innovatiebeleid staat. Vanuit deze stevige basis is er echter nog wel ruimte voor verbetering. Zo is er nog steeds sprake van relatief lage publieke- en private investeringen in R&D waarbij de publieke middelen vaak wat versnipperd worden ingezet. Ook vermarkt Nederland de kennis nog onvoldoende. Verdere opschaling van nieuwe technologie is daarbij van groot belang. De rol van de overheid als launching customer is onderbelicht. Ook dreigt er een afstand tussen innovatieve koplopers en het technologievolgend mkb. Dit werkt belemmerend op het groeivermogen van onze economie. Vanuit deze analyse en positieve houding t.o.v. het huidige beleid willen we bij de Tweede Kamer ten behoeve van het AO op 5 februari een aantal concrete punten onder de aandacht brengen ter versterking van het innovatiebeleid. Samengevat zijn dat:
1. Start nog deze kabinetsperiode met een extra investeringsimpuls gericht op de sleuteltechnologieën: Er is nu sprake van een wereldwijde concurrentieslag rondom de ontwikkeling van sleuteltechnologieën als AI, quantum en ruimtevaart- en biotechnologie. Uit de recent gepresenteerde KIC’s blijkt dat er juist een stevig mismatch is tussen waar het bedrijfsleven in wil investeren, namelijk ruim een half miljard in nieuwe sleuteltechnologieën, en het publieke aanbod (amper 100 miljoen). Zet dat nog deze kabinetsperiode recht.
2. Versterk de samenhang tussen het thematische onderzoeks- en innovatiebeleid: In de middelen voor het thematisch beleid zou meer focus moeten worden aangebracht om de sterke versnippering tegen te gaan. Maak daarmee een start door het advies van de kenniscoalitie over de samenhang tussen NWA en topsectoren over te nemen.
3. Versterk het missie-gedreven onderzoeks- en innovatiebeleid: Versterk de prikkels voor PPS door het verhogen van het percentage van de PPS-toeslag naar 50% en het versterken van de PPS-component van NWO. Investeer ook in bilaterale internationale innovatie samenwerking. Maak ook meer werk van de overheid als launching customer.
4. Versterk de positie van het mkb in het missie-gedreven innovatiebeleid: Het beleid biedt kansen voor mkb-ondernemers, zoals de rol en bijdrage van de hogescholen, de inzet van NWO en de inzet van TO2, maar het ontbreekt echter aan een samenhangende aanpak voor het mkb. Presenteer nog voor de zomer in samenspraak met de regio en het bedrijfsleven een helder mkb pakket topsectoren inclusief een fast-lane voor het hele mkb (snelle toegang instrumenten).
5. Verbeteren van de WBSO: Verbeter de WBSO door digitale innovaties (zoals AI) beter te laten passen in de regeling. Op dit moment kijken onafhankelijke experts naar ICT in de WBSO. We vragen de Tweede Kamer er op aan te dringen dit advies nog voor de zomer af te ronden zodat eventuele aanpassingen nog mee kunnen worden genomen in 2021.
6. Stimuleren en ondersteunen van andere vormen dan alleen technologische innovatie: Op het gebied van procesinnovatie, de verspreiding van technologie en andere vormen van innovatie zijn weinig instrumenten. We stellen voor om samen met VNO-NCW en MKB-Nederland een ‘anders innoveren’ agenda te ontwikkelen.
7. Proeffaciliteiten en fieldlabs: In dit soort omgevingen kunnen mkb bedrijven nieuwe technologie testen en verder ontwikkelen. Zet in op een regeling voor proeffaciliteiten en fieldlabs om dit verder te stimuleren. Daarnaast moet meer aandacht komen voor de opschaling van innovatie (deployment). Hier ligt onder meer een rol voor Invest-NL.
8. Versterk VC markt door VC co-investeringsregelingen: De overheid heeft een belangrijke rol bij het vergroten van de VC markt. Invest-NL en ook langere bestaande regelingen via Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen en RVO hebben regelingen die op de systematiek van co-investeringen zijn gebaseerd. Graag zouden wij het effect van de bestaande regelingen willen afzetten tegen de benodigde groei van VC kapitaal om als Nederland Europees koploper te kunnen zijn.
9. Valorisatie: verbeter de licentievoorwaarden van universiteiten: Soms wordt door publieke kennisinstellingen ‘maatschappelijk verantwoord licenseren’ eenzijdig ingevuld met een set van afspraken over beprijzen van producten en volledige transparantie van kostenopbouw. Daarmee zet Nederland zichzelf internationaal buiten spel. Ook ervaren start- en scale-ups vaak strenge IP voorwaarden bij universiteiten.
10. Koester het huidig IP-systeem: De laatste tijd staat ons krachtig en effectief systeem om intellectueel eigendom te beschermen onder druk. Denk aan discussies over het gebruik van dwanglicenties en het beperken van aanvullende beschermingsmechanismen. Dit zou niet moeten leiden tot het eenzijdig beperken van het intellectueel eigendomsrecht, waardoor we onze goede positie onnodig op het spel zetten. Deze punten worden uitgewerkt in de bijlage van de brief.
Een afschrift van deze brief wordt gestuurd naar de Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat.
Zie de download voor de volledige brief inclusief de bijlage.
1 Rathenau 'Totale investeringen in Wetenschap en Innovatie' (2019)
2 The global expansion Tech Index top 20 most promising markets for UK and US based tech companies (2020)
Hoogedelgestrenge dames en heren,
Ten behoeve van het AO op 5 februari willen VNO-NCW en MKB-Nederland bij de Tweede Kamer een aantal concrete punten onder de aandacht brengen ter versterking van het innovatiebeleid.
Waar staan we: Nederland Innovatieland
Nederland staat er goed voor als innovatieland. Ons land staat aan de top van vele innovatieranglijsten. De Europese Commissie bestempelt Nederland als innovatieleider.
Kenmerkend voor Nederland is dat deze goede prestaties worden geleverd tegen relatief zuinige publieke- en private investeringen. Verwacht wordt dat bij ongewijzigd beleid met name de publieke investeringen een gestage daling inzetten van 0,72% in 2018 naar 0,65% in 2023 1. Willen we de motor dus laten blijven lopen dan zijn extra investeringen onmisbaar.
Naast de benodigde investeringen kan Nederland deze sterke prestaties alleen maar leveren dankzij de sterke samenwerking tussen de partijen in de gouden driehoek (overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen) zowel nationaal als regionaal. Niet voor niks wordt Nederland in een recent onderzoek naar de meeste interessant bestemmingen voor high tech bedrijven uit de VK en de VS op de eerste plaats gezet.2
Deze kracht wordt gecombineerd met een effectief en competitief beleidsinstrumentarium. Vele evaluaties laten zien dat het Nederlandse innovatiebeleid stevig staat. Ook de nieuwe richting van het gerichte innovatiebeleid naar een meer missie-gedreven aanpak met impact past bij de manier waarop bedrijven innoveren en kan op de steun van VNO-NCW en MKB-Nederland rekenen. Onze eigen R&D barometer laat zien dat de investeringen van bedrijven steeds meer worden ingezet op samenwerking, de maatschappelijke uitdagingen (denk aan klimaat, gezondheid) en sleuteltechnologieën (zoals digitale technologie). Wel is het zaak de positie van het bedrijfsleven in de nieuwe governance van dit beleid stevig te borgen.
Tegelijkertijd is er ruimte voor verbetering
Nederland staat er goed voor en de basis van het innovatiebeleid staat. Vanuit deze stevige basis is er echter nog wel ruimte voor verbetering. Zo is er nog steeds sprake van relatief lage publieke- en private investeringen in R&D waarbij de publieke middelen vaak wat versnipperd worden ingezet. Ook vermarkt Nederland de kennis nog onvoldoende. Verdere opschaling van nieuwe technologie is daarbij van groot belang. De rol van de overheid als launching customer is onderbelicht. Ook dreigt er een afstand tussen innovatieve koplopers en het technologievolgend mkb. Dit werkt belemmerend op het groeivermogen van onze economie. Vanuit deze analyse en positieve houding t.o.v. het huidige beleid willen we bij de Tweede Kamer ten behoeve van het AO op 5 februari een aantal concrete punten onder de aandacht brengen ter versterking van het innovatiebeleid. Samengevat zijn dat:
1. Start nog deze kabinetsperiode met een extra investeringsimpuls gericht op de sleuteltechnologieën: Er is nu sprake van een wereldwijde concurrentieslag rondom de ontwikkeling van sleuteltechnologieën als AI, quantum en ruimtevaart- en biotechnologie. Uit de recent gepresenteerde KIC’s blijkt dat er juist een stevig mismatch is tussen waar het bedrijfsleven in wil investeren, namelijk ruim een half miljard in nieuwe sleuteltechnologieën, en het publieke aanbod (amper 100 miljoen). Zet dat nog deze kabinetsperiode recht.
2. Versterk de samenhang tussen het thematische onderzoeks- en innovatiebeleid: In de middelen voor het thematisch beleid zou meer focus moeten worden aangebracht om de sterke versnippering tegen te gaan. Maak daarmee een start door het advies van de kenniscoalitie over de samenhang tussen NWA en topsectoren over te nemen.
3. Versterk het missie-gedreven onderzoeks- en innovatiebeleid: Versterk de prikkels voor PPS door het verhogen van het percentage van de PPS-toeslag naar 50% en het versterken van de PPS-component van NWO. Investeer ook in bilaterale internationale innovatie samenwerking. Maak ook meer werk van de overheid als launching customer.
4. Versterk de positie van het mkb in het missie-gedreven innovatiebeleid: Het beleid biedt kansen voor mkb-ondernemers, zoals de rol en bijdrage van de hogescholen, de inzet van NWO en de inzet van TO2, maar het ontbreekt echter aan een samenhangende aanpak voor het mkb. Presenteer nog voor de zomer in samenspraak met de regio en het bedrijfsleven een helder mkb pakket topsectoren inclusief een fast-lane voor het hele mkb (snelle toegang instrumenten).
5. Verbeteren van de WBSO: Verbeter de WBSO door digitale innovaties (zoals AI) beter te laten passen in de regeling. Op dit moment kijken onafhankelijke experts naar ICT in de WBSO. We vragen de Tweede Kamer er op aan te dringen dit advies nog voor de zomer af te ronden zodat eventuele aanpassingen nog mee kunnen worden genomen in 2021.
6. Stimuleren en ondersteunen van andere vormen dan alleen technologische innovatie: Op het gebied van procesinnovatie, de verspreiding van technologie en andere vormen van innovatie zijn weinig instrumenten. We stellen voor om samen met VNO-NCW en MKB-Nederland een ‘anders innoveren’ agenda te ontwikkelen.
7. Proeffaciliteiten en fieldlabs: In dit soort omgevingen kunnen mkb bedrijven nieuwe technologie testen en verder ontwikkelen. Zet in op een regeling voor proeffaciliteiten en fieldlabs om dit verder te stimuleren. Daarnaast moet meer aandacht komen voor de opschaling van innovatie (deployment). Hier ligt onder meer een rol voor Invest-NL.
8. Versterk VC markt door VC co-investeringsregelingen: De overheid heeft een belangrijke rol bij het vergroten van de VC markt. Invest-NL en ook langere bestaande regelingen via Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen en RVO hebben regelingen die op de systematiek van co-investeringen zijn gebaseerd. Graag zouden wij het effect van de bestaande regelingen willen afzetten tegen de benodigde groei van VC kapitaal om als Nederland Europees koploper te kunnen zijn.
9. Valorisatie: verbeter de licentievoorwaarden van universiteiten: Soms wordt door publieke kennisinstellingen ‘maatschappelijk verantwoord licenseren’ eenzijdig ingevuld met een set van afspraken over beprijzen van producten en volledige transparantie van kostenopbouw. Daarmee zet Nederland zichzelf internationaal buiten spel. Ook ervaren start- en scale-ups vaak strenge IP voorwaarden bij universiteiten.
10. Koester het huidig IP-systeem: De laatste tijd staat ons krachtig en effectief systeem om intellectueel eigendom te beschermen onder druk. Denk aan discussies over het gebruik van dwanglicenties en het beperken van aanvullende beschermingsmechanismen. Dit zou niet moeten leiden tot het eenzijdig beperken van het intellectueel eigendomsrecht, waardoor we onze goede positie onnodig op het spel zetten. Deze punten worden uitgewerkt in de bijlage van de brief.
Een afschrift van deze brief wordt gestuurd naar de Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat.
Zie de download voor de volledige brief inclusief de bijlage.
1 Rathenau 'Totale investeringen in Wetenschap en Innovatie' (2019)
2 The global expansion Tech Index top 20 most promising markets for UK and US based tech companies (2020)